Bikram Subba – Hamro Jamin Jindabad

विक्रम सुब्बा – हाम्रो जमिन जिन्दावाद !

अजायबघरको ईतिहासका परेलाबाट
परंपरागत विचारका धूलोहरू टक्टक्याएर हेर
इमानका आँखाबाट मोतियाविन्दु झिकेर पढ
किम्बदन्तीका नायकको सम्बाद गुन
उखानटुक्कामा टाँस्सिएका तथ्यहरू बुझ
मलामीहरूसँग रुँदारुँदै पडकिने बन्दुक, वा
चीताको लाशले पनि सुन्नेगरी कराउँने शंखध्वनी सून
सबैले एक स्वरमा भनिरहेछन् – हाम्रो जमिन जिन्दावाद !
इतिहासमा कसैसित नहारेको – हाम्रो मुलुक जिन्दावाद !!
काबेलीको सङलो र चखिलो धून सून
सिम्फोनीझैँ बगिरहेको तम्मरको थेबासाम्-सरगम सून
फाथिभरा, सिलौटी र लारुम्बाका
हवनकुण्डमा जाग्ने आगोका लप्काहरू सून
घूर्बिसे फञ्चमी र माइबेनी मेलाले गाउँने हाक्पारा सून
बुढा सुब्बाका अनुष्ठान र घण्टका उद्घोषहरू सून
माटोको मलिलो मन्त्र गाईरहेछन् – हाम्रो जमिन जिन्दावाद !
आजसम्म कसैले नजितेको – हाम्रो मुलुक जिन्दावाद !!
ओलाङचुङ गोलाको सेर्पाका दोचाको सास सूँघ
सक्रान्ती बजार र चुवानडाँडाका कुमाईका खैँजडी, र
म्यङलुङ या चौविसको च्याब्रुङको छाला सूँघ
रक्सेका राईको साकेला ढोल र बरबोटेका बाहुनको जनै सूँघ
बोर्नेका लेप्चा र झापाली ताजपुरीयाका परिस्रमी हात सूँघ
किसान, सतार र धिमालका निधार-पसिना सूँघ
अनेकथरि मिस्सिएर बनेको एक अद्वितीय सुगन्ध
सबैले सुन्नेगरी मगमगाईरहेछ – हाम्रो जमिन जिन्दावाद !
आमाको दूध र बाबुको रगत भिजेको – हाम्रो मुलुक जिन्दावाद !!
हाम्रा पूर्खाका असंख्य नलीहाड, खप्पर र गोलीगाँठाहरू
यहीँको माटोमा मिस्सिएर फस्फोरस भएकाछन्
चकमन्न आधारातमा अँध्यारो पनि मस्त निदाएपछि
कानका जाली हृदयहरू सबै एटेन्छेन् फालिम लगाएर
सून.. सून….
राँकेभूत भएर पनि हाम्रा पूर्खाहरू
आफ्नो जमिनको रखवारी गर्न जुलुस हिँडिरहेछन्
वतासका स्वच्छ लयहरुले पनि
रैथाने मुन्धुम गाईरहेछन् – हाम्रो जमिन जिन्दावाद !
ईतिहासमा कहिल्यै नहारेको – हाम्रो मुलुक जिन्दावाद !!

Sandhya Pahadi – Sparsha

सन्ध्या पहाडी – स्पर्श

मलाई तिमी आफ्नो हातको स्पर्श देऊ
म तिम्रो स्पर्शले
न्यानो बनेर
विश्वभरि फैलिन चाहन्छु ।

तिम्रो स्पर्शले
मेरो आत्मामा प्रेम गर्छ
मेरा सारा
अभिलाषा प्रकाश बन्छन्
मेरो मनको अध्यारो
अविलम्ब गर्छ ।

तिम्रो स्पर्श
एउटा जादू हो
साहारा हो
चन्द्रमा हो तारा हो
त्यो लिएर
कैयौ ब्रहृमाण्डलाई
जित्न सक्छु म ।

तिम्रो स्पर्श
जीवनको मीठो पारा हो
फूल हो जलधारा हो
जुन लिएर
म सबै मानव हृदयलाई
सिच्न सक्छु ।

यो समयको हुरीमा
हृदयहरुको दूरीमा
सम्भव छ
तिम्रो स्पर्शलाई
समयले पर्खिरहेछ ।

बेहोशीको यो वरिपरिमा
आशालाई अलिअलि हम्किरहेछ
त्यसैले म चाहन्छु
त्यो स्वर्ण स्पर्श तिम्रो
ममा आओस्
मबाट त्यसले
दुनियाँ भिजाओस् ।

त्यसैले
हे स्वप्न मेरा
तिमी मलाई
मायाको स्पर्श देऊ
म तिमीलाई
आफ्नो सर्वस्व दिन्छु ।

Bijaya Sapkota – Kabita Bahira Kabi Ki Swasni

विजय सापकोटा – कविताबाहिर कविकी स्वास्नी

घुर्मैलो साँझमा
धुम्म आकाशको आँखामा
मलिन मलिन जूनको नानी
आफ्नै लोग्नेको जस्तै लाग्छ उसलाई
घरिघरि बदलिइरहने
बादलुका किरिङमिरिङ रेखाहरू
लोग्नेका किताबभित्रका अक्षरजस्तै लाग्छन्
बादल, जून र ताराहरूको सिङ्गो आकाशमा
कविकी अनपढ स्वास्नी
लोग्नेको अनुहार खोजेर
हर साँझ सुक्सुकाउँछे ।

छाम्दाछाम्दै बिहेको फोटोको विधुवा रङ्ग
कवितामा मात्र माया गर्न जान्ने
लोग्नेको निठुरमन ओल्टाउँछे पल्टाउँछे
सम्झन्छ बिहेताकाको उमङ्ग
र हजुरआमाको कथाको राजकुमार
बिहेको पहिलो रात,
बादलले छोपेको लोग्नेको दुब्लो अनुहार
कताकता हराएका आँखा …
चित्त बुझाएथी साँच्चैको राजकुमार यस्तै होला भनेर
तैपनि बिहेको पहिलो रातको उसको पहेली
अहिले पनि उस्तै लाग्छ
अहिले पनि
अक्षरझैं बुझन नसकिने लोग्ने
घरि पागलझैं लाग्छ
फेरि निष्ठुरी अर्कैको हो कि झैं पनि लाग्छ
नभए कवितामा मात्रै अँगालो किन खोज्छ –

लोग्नेका कविताका काला अक्षर
गोठमा गोबरका थुप्रा जस्तै लाग्छन् उसलाई
लोग्नेले बटुलेका तक्मा र पदक देख्दा
केटाकेटी हुँदा बटुलेका चुराका टुक्रा र
काँचका शिशीको सम्झना आउँछ
र हाँसो उठ्छ
घरि फ्रेमभित्र झुण्ड्याइएको सादा कागज देख्दा
दिक्क लाग्छ
र त्यसमा
भगवान्को तस्वीर सजाउन मन लाग्छ ।

लोग्ने जातको किञ्चित स्पर्शसम्म नपाएकी
मायाको सम्बोधन समेत नपाएकी ऊ
सम्झन्छे –
हजुरआमाको कोठाभरि झुण्ड्याइएका भगवान्का तस्वीरहरू
जो हजुरआमाको लाख आराधनालाई मौन भएर सुनिरहन्थे
त्यस्तै लोग्ने
अवला भगवानजस्तै लागिरहन्छ
र, श्रद्धाको टुसो उम्रिएर मनभित्र भित्र
लोग्ने संसारभरिकै सबैभन्दा ठूलो मान्छेजस्तै लाग्छ ।

हरेक साँझ
बादलुका बुट्टाहरूमा लोग्नेको मन सुम्सुम्याउने
र जूनको प्रकाशसँगै लुटपुटिंदै आउने
लोग्नेलाई छातीले च्यापेर
रातभरि सिरानी भिजाउने
मेरो देशको कविकी ओ नायिका
तिमीले भोगेको पीडा ठूलो कि
तिम्रो लोग्नेको कविताको अनुभूति ?

Ram Prasad Prasain – Pardeshi Man Haru

रामप्रसाद प्रसाईं “आशुतोष आंशु” – परदेशी मनहरू

नालीबेलीका
नानाभांती
नागबेलीहरू

अन्तर-कुन्तरका कुइनेटाहरू
घुम्ती र दोबाटाहरूसंगै
गरिरहन्छ—
यो मन
बसिबियांलो
नाभो
स्मरण/विस्मरणका
रजतपटहरूमा
जस्तो कि
रोपाहरू
गांठिएकाछन्
गांजिएकाछन्
परिवर्तित मौसमझैं
बिरौटा पाखाहरूबाट
पर्गेलिंदै र पिसिंदै
गतिशील समयका
चक्रहरूमा
उदाइरहेका
चक्रेटाका
चक्रैचक्रमा
अनि जीवनका
तिक्तता र रिक्तताकरूसंगै
किनकि
बक्रैबक्रका मनहरू
लक्ष्मणरेखा
अ/पार भएकाछन्
चेतनाका विद्रुप-विद्रुप
ऐठनहरूको
धुरीबाट
छप्ल्याङ्ग
छप्ल्याङ्ग
बाँकटे
हानिरहेकाछन्
स्मृतिका
झ्यालखानाहरूबाट

मनहरू
त्यसै त्यसै
डेढ मनको भारीले
अँचेटे जस्तो
आजको दिन
(बिदाको समय)
तर
मनहरू
फेरि पनि
गोडिइरहे
घोत्लिइरहे
भावनाका तरेलीहरूमा
स्मृतिका परेलीहरूमा
अनि
आमाले
बेसाको
सिन्की र
नेपाले भट्मासका
स्निग्ध सुवासहरूमा;
स्मृतिले पनि बरखी बारिरहेछ—
चेतनाका धिपधिप दियालाहरूमा,
ढुकुमुकु ढुकुमुकु
कस्को हात……।।
झल्यांस्स ब्युंतन्छु
यताउता हेर्छु
जुरूक्क उठ्छु
उफफफ…..
आफ्नै
बिस्तरामा
रगले छोपिइएकोछु—
चेतनाका चिङ्नाहरू
बोझिल मनहरू
ओडेर
मिसकलहरू
थुप्रिइरहेछन्—
सम्झनाका,
संभावनाका
“बांच र बचाऊ”
ठोस समीकरणका
अनि
खण्डित अंगालाहरूका
अर्ध/गोलार्द्ध
भग्नावशेषहरूमा,
“कोला ! कोला !!
सातो नजा”
एक अमूर्त जोखाना
उनै
जन्तरे दर्जीको।

अगष्ट २७, सन् २०१०
कालीखोला -२(तेम्बोक), ताप्लेजुङ्ग, नेपाल।
अबुधाबी श्रमशिविरबाट।

(Sent to Sanjaal Corps via Email)

Dil Sahani – Ghaaite Briefcase

दिल साहनी – घाइते ब्रिफकेश

मल्लयुद्धमा परेको ब्रिफकेश
चक्रव्यूहमा परेको ब्रिफकेश
कुरुक्षेत्रमा परेको ब्रिफकेश
लुछालुछमा परेको ब्रिफकेश
तानातानमा परेको ब्रिफकेश
खोसाखोसमा परेको ब्रिफकेश
हानाहानमा परेको ब्रिफकेश
च्यातिएको ब्रिफकेश
टुक्रा टुक्रा भएको ब्रिफकेश
धुजा धुजा भएको ब्रिफकेश
चार्ल्सप्रथमको जस्तै
टाउको उडेको ब्रिफकेश
लुइस सोह्रौंको जस्तै
टाउको गिंडिएको ब्रिफकेश
मेरो देशको भूगोल जस्तो
चिथोरिएको ब्रिफकेश
मेरो देशको दुरुस्त विगत जस्तो ब्रिफकेश
मेरो देशको दुरुस्त बर्तमान जस्तो ब्रिफकेश
काटीकुटी
मेरो देशको दुरुस्त पहिचान जस्तो ब्रिफकेश
चर्चित ब्रिफकेश
हाम्रो सर्वस्व बनेको ब्रिफकेश
हाम्रो भविष्य बोकेको ब्रिफकेश
शालीन संसद भवनमा
भकुण्डो खेलिएको ब्रिफकेश
ऐतिहासिक ब्रिफकेश
हो, निकै सजाएर राख्नु पर्दछ संग्रहालयमा
निकै जतन गरेर राख्नु पर्दछ संग्रहालयमा
पुजेर राख्नु पर्दछ संग्रहालयमा
प्रदर्शनको लागि राख्नुपर्दछ
अवलोकनको लागि राख्नुपर्दछ
चिन्तन मननको लागि राख्नुपर्दछ
दर्शन दिर्ग्दर्शनको लागि राख्नुपर्दछ
ज्ञान बिज्ञानको लागि राख्नुपर्दछ
अध्ययन अनुसन्धानको लागि राख्नुपर्दछ
यस कारण पनि राख्नुपर्दछ
यसलाई एकपल्ट नजर गरेपछि
कुनै जंगबहादुरले
फेरि
फेरि
आफ्रनै हैसियत बिर्सेरे
आफ्नो भूमिका बिर्सेरे
आफ्नो काम कर्तव्य र अधिकार बिर्सेरे
आफ्नो सीमा र सांध बिर्सेर होक्का गर्दै
श्रीपेच बिनाका महाराजको
लालमोहर ठोकेको
ब्रिफकेश बोकेर
जबरजस्ती प्रस्तुत हुने हिक्मत नगरोस्
दुस्साहस नगरोस्
मेरो देशको संग्रहालयमा
निकै सजाएर राखेको ब्रिफकेश
निकै जतन गरेर राखेको ब्रिफकेश
हिरोसिमा र नागासाकीको पीडा भोगेको ब्रिफकेश
ऐतिहासिक ब्रिफकेश
मसान जस्तै मध्यरातमा
मुलुकको अस्मिता नै खल्बलाउने गरी
सल्बलाउनेहरुको निम्ति मात्र होइन
चोरबाटोमा चल्ने
यो सारा संसारको लागि समेत
एउटा राम्रो नजीर बनोस् ।

Bhupin Byakul – Aawiskaar

भूपिन ब्याकुल – आविस्कार

भक्तहरुले सोधिरहे ईश्वरलाई
उज्यालोको रङ्ग कस्तो हुन्छ ?

कस्तो हुन्छ
हामीलाई दिने बाचा गरेका रङ्गीन स्वर्ग
कस्तो हुन्छ ?

ईश्वरले भनिरह्यो
भजन गाउँदै यहि अंध्यारोमा बसिराख
म स्वर्ग खसाल्छु !

नसोच
भक्तहरुको दिमाग सोच्नका लागि हैन
नहाँस
भक्तहरुको ओठ हाँस्नको लागि हैन
तिम्रो लागि म सोचिरहुँला / हाँसिरहुँला

ख्याल गर कि म मसिहा हूँ
तिमीलाई पापबाट मुक्त गर्न जन्मिएको
र तिमी प्रायश्चित गर्न जन्मिएका हौ – मेरो राज्यमा !
अढाई सय वर्षसम्म
अनुहारमा फुल्न खोज्ने हाँसो चुडाएर
मुखको ओडारमा खेलिरहेको सत्य
र आँखाहरुमा पोखिरहेका किरणहरु खोसेर
भनिरह्यो ईश्वरले
प्रिय भक्तहरु
यहि अंध्यारोमा पर्खिराख
म स्वर्ग खासल्छु !

राज्यको मलीन चेहरामा
उज्यालोमा दुर्गम रङ्गहरुले पनि आत्महत्या गरेपछि
भक्तहरुले क्रान्ति गरे
र बिस्थापित गरे इश्वरको छली सत्ता
र भने
अब हाम्रो बिस्वास छैन
अर्को जन्म, स्वर्ग र स्वयम् तिमीमा
ओ शक्तिहीन ईश्वर
हामी चाहन्नौ
अब अर्को ईश्वरलाई प्रतिस्थापित गर्न
हामी पर्खिरहेछौं
तिम्रो दरबारबाट आगोलाई मुक्त गर्ने
र चिसा बस्तीहरुमा न्यानो बाँड्ने प्रमिथसहरु !

अब हामी यही जन्ममा
किरणहरुको लठ्ठी टेकेर उभिन चाहन्छौं
रङ्गहरुको उज्यालो आविस्कार गर्न चाहन्छौँ !

Komal Shrestha Malla – Kharani Utsav

कोमल श्रेष्ठ मल्ल – खरानी उत्सव

बदलीको उत्सब
करोडौंको पर्खाई
तर यो उत्सब
बाचाले
कसमले
ईमानले
धर्मले स्वास फेर्न बिर्सिएन भने
सायद राग
बैरागबाट बदलिएर
एउटा लठ्ठीमा सगरमाथा हुन्थ्यो कि ?
तर
जुवाडेहरुको खालमा मक्किंदै गरेको देश
घिटीघिटीको स्वासमा
प्रदेश प्रदेश चाहर्न
बाघ र बाख्रीको खेलमा पर्नु

हिंस्रक पासामारहरु
परिवर्तनको बर्दीमा
समाबेसीको लौरो बोकेर
शिर ढाल्दैछन ??
आ आफ्नै बाचा कसम किरीयामा
बिस्तारै …
बिस्तारबादीका लागी !!
भाषा भेष भूषा नयाँ नयाँ
जात जाती नयाँ नयाँ
उत्सव उत्सव नयाँ नयाँ
सिङ्गै देश जलेको खरानीमा
चेतना भया !!!

Bhupin Byakul – Kabi Nabhayeko Bhaye

भूपिन ब्याकुल – कवि नभएको भए

कबि नभएको भए
मैले उहिल्यै आत्महत्या गरिसकेको हुने थिएँ
वा पागलपनका अन्तिम सीमानाहरुमा
ईश्वरलाई गीत सुनाइरहेको हुने थिएँ !

प्रिय भावकहरु
तपाईंहरुझैं आम मान्छे बन्नलाई
मैले दुबै बाटाहरु त्यागिदिएँ

कबि नभएको भए
मेरो आत्माको एउटा बन्द ढोका
जीवनभरी कहिल्यै खुल्ने थिएन
मेरो आँखा हजारौं सपनाहरु जेल बस्ने
पागलखाना बन्ने थियो
मेरो हृदयमा प्रेमको धून यसरि बज्ने थिएन
मेरो खुट्टामा यात्राको यति लामो नदि बग्ने थिएन

म जीवनको क्रुरतासंग पराजित भएर
क्रुरतालाई प्रेममा बदल्न असमर्थ हुने थिएँ

म समयको हमालसँग भयभित भएर
समयलाई गीत बनाएर गाउन असमर्थ हुने थिएँ

पीडा र अभावका रङ्गहरुलाई
सबैभन्दा सजीव पेंटिंग बनाउन असमर्थ हुने थिएँ
पाउना बस्न आउने स-साना खुसीहरूलाई
धन्यबादसम्म भन्न सक्ने थिईनँ

छिनालेर हृदयका असंख्य जराहरु
कुनै अपराधीझैं
मा उभिएको हुने थिएँ – जीवनको छेउमा

सबेरै
एउटा प्रिय पागलपनको सुर्यास्त हुने थियो

न ईश्वरलाई मनपरी गालि गर्न सक्थें
न मानिसहरुलाई यतिबिध्न माया गर्न सक्थें

कवी नभएको भए
मैले उहिल्यै आत्महत्या गरिसकेको हुने थिएँ
वा पागलपनका अन्तिम सीमानाहरुमा
ईश्वरलाई गीत सुनाइरहेको हुने थिएँ !

Bijaya Sagar – Man Khuleko Chhaina

विजय सागर – मन खुलेको छैन
(Source: मधुपर्क असार, २०६७)

हिजोआज
आकाश खुले पनि
मन खुलेको छैन
बम, बारुद र गोलीका आवाजहरू
रगतका पोखरी र फोहराहरू
आफन्तका गीँड र लाशहरू
मनमा यत्रतत्र छरिएका छन्
धम्कीका आवाजहरू र वल मिच्याइँहरू
मनबाट अझैँ हराएकै छैनन्
अनि मित्र !
आकाश खुले पनि
मन कसरी खुल्छ र ?
श्रवणकुमारहरूको हत्या गर्दै-धुन्धकारीहरू
चेत-अचेत अवस्था जहिले पनि
विध्वंश मच्चाइरहेछन्
पाइलैपिच्छे संत्रासहरू फैलाएर
भुँइचालो भइ थकाएर
घरभित्र बाहिर
जहाँतहीँ आतङ्क मच्चाईंरहेछन् ।
भन त मित्र !
यस्तो भयावहबीच
अकाश खुले पनि
मन कसरी खुल्छ र ?
प्यारा मित्र !
कोठाभित्र खुम्चिएर लुकेका हामी
हातमा हात मिलाएर
सन्त्रास र आतङ्कको
हुर्मत लिने गरी
जब गोला र बारुद भएर निस्कने छौँ
त्यो बेला
आकाश कालो-नीलो बादलले धपक्क ढाके पनि
हाम्रो मनचाहिँ खुला हुनेछ !

– हात्तीवन, काठमाडौँ

Tanka Subba – Ma Ra Manchhe

टंक सुब्बा – म र मान्छे

सजिव मांसपेसीले छोपीएको
जीवित अस्थिपञ्जर

मान्छे
केवल एउटा मान्छे हुनु भन्दा पर
अरु साइनो छैन केहि
मान्छेले ग्रहण गर्नु पर्ने त्यो जीवन
म संग विल्कुलै छैन
खोक्रो अत्यान्तै खोक्रो
केहि नभए जस्तो
शुन्यतामा पाइरहेछु आफैलाई
जो हुनु पर्ने सुन्दर जीवन
जो पाउनु पर्ने अशल जीवन
म मात्र देख्छु
वारम्वार देखिरहन्छु
तर त्यो आफ्नो वन्दैन
अथवा म हुदैन त्यो
केवल छचल्किरहन्छ मेरै नजरको सम्मुख
र कता हो कता वतासिन्छ
म भन्नु मात्र प्रतीक भएको छु
मान्छेको
म मै बाट वाहिरीए पछि
म मै बाट हराए पछि
म मान्छे देखिनु
केवल त्यो मान्छे भएर मात्र हो

मान्छे भएर
मैले चाहे जस्तो जीवन कहाँ पाएको छु र?
मात्र जीवन जीएकोछु
त्यसैले अहिले सम्म मैले
मान्छे हुनुको अनुभव गरेको छैन
म भित्र भएको मान्छेलाई
खोज्दै हिड्दा
कुल्चेको छु मैले
समयका अप्ठ्यारा लेकवेसी र कुइनेटाहरु
र सहेको छु त्राणको लागि असैह्य पीडाहरु
तर खोई त्यो मैले खोजेको मान्छे ?
काहा छ ?
वरु खोज्दा खोज्दै म
हराएकोछु आफैसंग
कराएकोछु आफैसंग
नपाउनुको चोटले
घाइते भएकोछु आफैसंग
तर मैले देखेको छु
मान्छेले आफ्नो जीवन पाएको
सुन्दर
सुखी
हुन सक्छ जस्ले त्यस्तो जीवन भोगेकोछ
उसलाई जीवन जस्तो नलाग्न सक्छ
त्यो त थाहा भएन
किनकी मैले उसको जस्तो जीवन पाएको छैन
अथवा मेरो जस्तो जीवन उसले देखेको छैन
मात्र त्यो मेरो अन्दाज हो
कि त्यो जीवन यस्तै होला भनेर
त्यसैले
म मात्र म हु
सजिव मांसपेसीले छोपीएको
जीवित अस्थिपन्जर

मान्छे
केवल एउटा मान्छे हुनु भन्दा पर
अरु साइनो छैन केहि
तर पनि धुइपताल खोजीरहन्छु
म भित्रको मान्छे
अथवा मान्छे भित्रको म

Acharya Prabha – Phuleko Jawani

प्रभा भट्टराई -आचार्य – फुलेको जवानी !
(असोज मधुपर्क, २०६८)

अहा ! जिन्दगीमा सुनौला पला ती
सधैँ हुर्कंदा, स्वादिला शृङ्खला ती
छँदा कोपिला, फक्रँदाका कहानी
छुटे, शेष भो लौ, फुलेको जवानी !
अनेकौँ कडा ग्रीष्मका तप्त राप
सही, शुष्क हेमन्तको दृष्टिपात
शरद्को उज्यालो, बसन्ती बिहानी
मुछी घामछायाँ, फुलेको जवानी !
सयौँ प्राप्तिका साथ, सन्तुष्ट आँखा
अझै तिर्सनामा डुलेका चनाखा
सयौँ मोड-घुम्ती, सयौँ लाभ-हानी
निफन्दै, नियाल्दै, फुलेको जवानी !
सयौँ शोकका तप्त गङ्गा नुहाई
अझै उत्ति हषर्ाश्रुमा छङ्छङ्गाई
नपाएर पत्तो, उसै जिन्दगानी
छचल्केर आयो, फुलेको जवानी !

Yuddha Prasad Mishra – Balidan Uthyo

युद्धप्रसाद मिश्र – बलिदान उठ्यो

रक्तक्रान्तिको ज्वालामुखिमा
आज उठेको यो बलिदान
श्री नढलेका युवा युवतीको
हृदय हृदयको स्वाभिमान
आज उठेको…………

सानो एक झिल्कोबाट
बढ्दै जान्छौं लाख जवान
न्याय बचाउन देश उचाल्छौं
गर्दै जान्छौ अर्पण प्राण
आज उठेको………..

युवा रगतले अतिक्रमणको
तोड्न उठेका छौं अभिमान
सक्छौं हामी गर्न महलका
ठाउँलाई घोर मसान
आज उठेको……….

क्रूर दमनकन धक्का मार्छौं
काला कानुन धुस्नो पार्छौं
देश मुक्तिमा हुने अगाडि
युवा रगतको शान
आज उठेको यो……….

लड्दै जान्छौं बढ्दै जान्छौं
वीरगतिमा चढ्दै जान्छौं
रक्त पिपासुहरूको हामी
गर्न प्रतिज्ञ छौ एक चिहान

(हातेमालो अंक १२, २०४५)

Manoj Kafle (Mansoon) – Marchhu Baru

मनोज काफ्ले मनसुन – मर्छु बरु

जीवनभरि तिम्रो नाम बुन्दा बुन्दै मर्छु बरु
कलकलाउँदो यो जवानी थुन्दा थुन्दै मर्छु बरु

चन्द्रमाको मुस्कान सरी हाँसीहाँसी बोलिदिन्छौ
बाचुन्जेल तिम्रो नाम गुन्दा गुन्दै मर्छु बरु

निदरीमा सताउने कल्पनामा झल्किदिने
सुहागरातको फूलको माला उन्दा उन्दै मर्छु बरु

मिठो मुस्कान दन्ते लहर लजालु ती नयनहरू
कलेजीमा तिम्रो माया तुन्दा तुन्दै मर्छु बरु

एकान्तमा तिम्रै सामु पोखाएर चाहाना यी
किन लाग्छ तिम्रो बोली सुन्दा सुन्दै मर्छु बरु

मनसुन

Lakshmi Mali – Gaun Khane Katha

लक्ष्मी माली – गाँउखाने कथा

घरको
हरेक उत्सवमा
सम्झन पर्ने,
हरेक खुशियालीमा
बोलाउन पर्ने
नयाँ उपहार दिनुपर्ने
भोजभतेर ख्वाउनु पर्ने
उनीहरु
जो रिसाउलान कि भनेर
डराइरहनु पर्ने
इष्र्या गर्लान कि भनेर
जोगिरहनु पर्ने
सफलता सुनाउन नमिल्ने
विफलता बताउन नसकिने
लौ भन त
को हुन उनीहरू ?
भन्न सकेनौ ?
लौ सुन अर्को
विपत्तिमा औधि रमाउने
बिनासित्ति त्यसै रिसाउने
मृत्यु पर्ूब कामै नलाग्ने
मृत्युपछि नभइ नहुने
को हुन उनीहरू ?
जन्मिनु अघि सम्बन्ध छैन
जन्मपछि नबोलाइ नहुने
श्राध्दका साथीहरु
पास्नीका पाहुनाहरु
बिबाहका जन्तीहरु
लौ भन-भन त
को हुन उनीहरू ?

Pratima KC – Maya Dekhen Maile (Nepali Gajal)

प्रतिमा के.सी. – माया देखें मैले (गजल)

उनको नजर भित्र किन माया देखें मैले
आँखाबाट जीवनलाई झार्नु रैछ ऐले

प्रित फुल्ने सारा संसार जीत आफ्नै लाग्थ्यो
उनको मेरो मन मुटु एकै भाथ्यो जैले

जीवनभरी Continue reading “Pratima KC – Maya Dekhen Maile (Nepali Gajal)”

Mahesh Regmi – Thankot Katna Sakdina

महेश रेग्मी – थानकोट काट्न सक्दिनँ
(मधुपर्क २०६५ फागुन)

नेपाल सरकार
म थानकोट काटेर जान सक्दिनँ
थानकोटबाहिर मेरा सपनाहरु वर्जित छन् ।
काठमाडौँको हाँगोमा गुँड लगाएको छु
शरणार्थी चराले जस्तो
सपना Continue reading “Mahesh Regmi – Thankot Katna Sakdina”

Rupesh Rai – Shabda Byapar

रुपेश राई – शब्द-व्यापार

अरे… उऽऽऽ
घटाउनुमात्र जान्ने…।

भाग् लगाउन,
भर्खर सिक्दै थियो रे…। हन! कसरी
व्यापारतिर लाग्यो रे…?

क, ख, ग पनि नसिकेको…
अस्ति पारी गाउँको, उपल्लो भाग्
उड़ाएर ‘कटा’ बनाएछ रे…।

कति यहाँ…
खैनी चुनाको व्यापार चल्यो। रातोहरूको योग्दानले।
शब्द-व्यापारमा उसको पनि भण्डार छ रे…।

अक्षरहरू सुत्न पनि नपाउने। वल्लो गाउँमा,
पल्लो गाउँमा। कति अक्षरहरू घटाए,
कति विवादास्पद। शब्दहरूको राज चल्यो रे…।

व्यापार यस्तै हो…
जसको कलम ठीक छ, उसैसँग कारोबार चल्छ रे…।

कारोबार वाक्यलाई के थाह??

Rupesh Rai – Romantic Fact

रुपेश राई – रोम्यान्टिक फ्याक्ट

जवानीको कामुक्ता,
गाँजाले फुक्दै गरेको धुवा
सचेत समाजको कुनामा,
रुमलिरहेको साधु धारा।

कलकल आवाज आइरहेथ्यो।

छ्याप्छ्याप्ती नसाका
ठुटाहरू, मिउनिसिप्यालटीका कटेरा,
अनि Continue reading “Rupesh Rai – Romantic Fact”

Sulochana Manandhar Dhital – Raat

सुलोचना मानन्धर धिताल – रात

रात, सुनसान छ
रात अँध्यारो छ
रात अघोर निन्द्रामा छ
रातलाई बिउँझाउन
सियोको टुप्पो भएर
मेरो सानो मनले निउ खोज्दै छ ।
ऊ मलाई सुत्न दिन्न
सुनसानमा एकाधिकार जमाउँछ,
कोट्याइरहन्छ
घोचिरहन्छ
चुहिरहन्छ
चुहिरहन्छ
रात Continue reading “Sulochana Manandhar Dhital – Raat”

Dr. Bhola Rijal – Chulesi Le Rete Hunchha

डा. भोला रिजाल – चुलेसीले रेटे हुन्छ

चुलेसीले रेटे हुन्छ खुकुरीले काटे हुन्छ
म त भएँ अचानो जेले जेले हाने हुन्छ

मैले मात्रै रुनु पर्ने कर्मै हो कि यस्तो
किन भयो जिन्दगानी आज बगर जस्तो
सक्छौ भने भाग्य पनि त्यतै ताने हुन्छ
म त भएँ अचानो जेले जेले हाने हुन्छ

माया पनि बदनाम हुने जाली काम गर्यौ
झुक्याएर मनको खेतमा तिम्ले आगो छर्यौ
मुखले किन ठिक्क पार्ने पराई ठाने हुन्छ
म त भएँ अचानो जेले जेले हाने हुन्छ

शब्द – डा भोला रिजाल
स्वर – रामकृष्ण ढकाल
संगीत – उदय सोताङ
एल्बम – आगमन