Phanindra Raj Khetala – Mero Yo Mahanagar

फणीन्द्रराज खेताला – मेरो यो महानगर

अप्राप्य सुखको कल्पनामा
निसास्सिने कल्पना बोकेर
हरित्गृहभित्र
ध्वनि, धुवाँ र धूलोसँग
होली खेल्दै
हिँडिरहेको छु म
आफ्नै महानगरको–
राजमार्गमा
हो, यो मेरो महानगर
भानुभक्तको अमरावति
मेरो जन्मथलो
काल्पनिक–
हराभरा र स्वच्छ नगर
महानगर कान्तिपुर
कोलाहलकोबीच
भाषण बाजी हुन्छ
धाक धक्कु फुल्छ
रातारात सिमेन्ट कङ्क्रीटको
नयाँ जञ्जाल उम्रन्छ
साँस्कृतिक धरोहर ढाकिन्छ
यो महानगर
जहाँ काल भैरव निदाएका छन्
महाँकाल निसास्सिएका छन्,
भोलेबाबा पशुपति
शुद्ध जलको अपक्षाा राख्दै
बागमती किनारमा तपस्यारत छन् ।
घण्टाघर रुन्छ
धरहरा चित्कार्छ
उपहासमा बाँचेको
वसन्तपुर
आफैँ आफैँ निसासिन्छ
अनि
हनुमान ढोका–धरोहर प्रतापमल्लको,
पाटन दरवार
पचपन्न झ्याले दरवार
अतीत सम्झी
आँसु झार्छन् ।
रोक्ने छेक्ने कसको ?
सार्वभौम जनता हामी–
कर्तव्य होइन
आज अधिकार बराबर
कानुनी पुस्तकले दिएका
खोस्ने कसले ?
छेक्ने थुन्ने कसले ?
बाटो फोहोर भएर के भो ?
कल्पनामा त
सफा–सुग्घर, हराभरा
हङकङ वा सिङ्गापुरको छ
तर
मेरो यो कान्तिपुर– राजधानी
मुटु देशको
धड्कन राष्ट्रको
विभिन्न युगका
विभिन्न कर्मठ कालिगढले
निर्माण गरेको साँस्कृतिक धरोहर
कुपोषित रोगीझैं
जीर्ण हुँदैछ
फोहोर र प्रदूषित
धूलो र धूवाँले–
यसको कायामा
क्यान्सर प्रवेश गराउँदैछ ।
यो महानगर–
काष्ठमण्डप
सेरो फेरो यसको परिधि
दिनमा सूर्य हेर्न
आँखा च्यात्नु पर्छ
सास फेर्न
नाकमा बूजो कोच्नु पर्छ,
यसका हर्ता कर्ता र भाग्य विधाता
जनप्रतिनिधि
विदेश भ्रमणमा मस्त
कर्मचारी आफैँमा अस्तव्यस्त
छाडा साँढे रे
लुते कुकुरको जमातले
ढाकेको
मेरो यो नगर
महानगर !

Rakesh Karki – Hinda Hindai Chhodna Sakchha (Nepali Gajal)

इन्जिनियर राकेश कार्की – हिँड्दा हिँड्दै छोड्न सक्छ (गजल)

हिड्दा हिड्दै छोड्न सक्छ बाटोमा हिड्नेले
टुना जादू गर्न सक्छ भाटोमा हिड्नेले

ऐस आराम नसाले भुल्न खोजे पनि
भुल्दैन त्यो रगतको टाटोमा हिड्नेले

फेरी उक्काउन सक्छ किचीदिन सक्छ
बिसेक हुने घाउको खाटोमा हिड्नेले

तिम्ले पसिना सिँचेको धरती नै काटेर
बेच्न सक्नेछ स्वार्थी भई माटोमा हिड्नेले

Yatiraj Ajanabee – Aaja Mero Salik Ko Anawaran

यतिराज अजनबी आज मेरो सालिकको अनावरण

मलाई कुनै उदभास थिएन
न थियो कुनै आस नै
समय शेक्स्पियर बन्छ भन्ने
तर थाहा पाऍ जब
म छक्क  परें

म बाँचिरहेंको  थिएँ
नाचिरहेंको  थिएँ
मेरै दुनियाँमा
तर मलाई
विधीका Continue reading “Yatiraj Ajanabee – Aaja Mero Salik Ko Anawaran”

Manoj Kafle (Mansoon) – Sakiyo Jharera Anshu

मनोज काफ्ले मनसुन – सकियो झारेर आँसु

सकियो झारेर आँसु अब रूदा पासको छ
चोटमा दुखेको मन बन्चराले तासेको छ

उसलाई मायाको हाँसो हास्नपनी सिकाएँ
आज उ दिनरात अर्कैको खुसी हासेको छ

उसलाई प्रीतिको फुल गास्नपनी सिकाएँ
आज उ अर्कैलाई फूलमाला गासेको छ

उसलाई दुखामा छातीपनी थाम्न सिकाएँ
आज उ अर्कै संगको छातीमा टासेको छ

जस्ले बाचुन्जेल हसाउने कसमपनि खायो
उसैले आजमेरा अनामोल मोती नासेको छ

मनसुन

Sarita Tiwari – Laal Bahadur

सरिता तिवारी – लालबहादुर

तिमीले देख्तैनौ
तिमीले बुझ्दैनौ
पढ्छौ मात्र
लालहदुरको कथा
जो आगोको मुस्लोबाट हुर्रिदै
दासताको बगरमा थेचारिन्छ

किताबका पन्नाहरुमा
लालबहादुर छापिन्छ:
उ पीडा गायनका अन्त:धुनहरु
शीत Continue reading “Sarita Tiwari – Laal Bahadur”

Bharati Gautam – Raat Ra Sapana

भारती गौतम – रात र सपना

क्षितीज भरी छरिएको हिमालमा
सबेरै घामको पारिलो दृष्टी पोखिदा
आखावाट निद्राको मात बाँकी हुदाहुदै
बिहान संग भेट होला भनी भागेको रात
सपनाको सिरानेमा लुक्न आउछ।

रात र बिहानको त्यति मिल्ति रहेनछ,
आपसमा धेरै नै सामञ्जस्य देखिए पनि
एकको बिना अर्को सधै अपूरो नै रहे पनि
रात र बिहान कहिल्यै एकै ठाउमा रहदा रहेनछन।

बिहानले देख्छ भनी ठुस्किएर रात सधै अदृष्य भैदिदो रहेछ,
बिहान पनि रातलाई फकाइ फूल्याइ लान सकिन्छकि भनी
घामको डोली बोकेर चराको पंचेबाजा बजाई
शीतको मोती गहनाले लोभ्याउदो रहेछ।

आफूसंग लुक्न आएको रातलाई गुटिमुटि सिरकमा लुकाएर
सपना मस्त निदाउछ, बिहानलाई पत्तै हुदैन,
सपनाको जादूमा लटपटिएको रात
सपनाकै अंगालोमा अरु दरिलो कसिदै जान्छ,
बिहान आज पनि रात बिनाको रित्तोहात
चुपचाप घामको साथ लुरुलुरु बेपत्ता भईदिन्छ,
रात र सपनाको साइनो मौन स्वीकारी दिन्छ ।

Abir Khaling – Bichaar

अबिर खालिङ्ग – विचार

अँध्यारो रातमा आत्मदाह गरेपछि कोइलीले
भोलिपल्ट बिहान
गीत खोज्नेहरु थिए /
लाश रुंग्नेहरु
कोही थिएनन ।

चट्यांगको प्रहारले चिरा चिरा भएको रुखले
सावनको झरी
पर्खेर बसेको छ कि
कुन Continue reading “Abir Khaling – Bichaar”

Saroj Dhital – Gaun Ko Tyo Budho Manchhe

सरोज धिताल – गाउँको त्यो बुढो मान्छे

जस्तै धूमिल होस् आकाश
जस्तै चिसो होस् धरती
मुसुक्क पोतेर मुस्कान
चाउरी परेका गालाहरूमा
स्वागत गरिरह्यो उसले मलाई
त्यो निष्ठुर जाडो भरी
र गुन्जिरह्यो आकाश भरी
त्यो मधुर गान ।

कौतूहलले एकछिन छाडेन मलाई ।

थाम्नै नसकी उत्सुकताको भेल
जब सोधेँ— बूढा बा ! के हो यो खेल ?
कहाँबाट निचो¥यौ यो मुस्कान ?
भावनाको यो खडेरीमा
तिम्रो मनको मुरलीमा निस्कन्छ कसरी या सुरिलो तान ?”

दिव्य आभा झुल्कियो
त्यो बूढो अनुहारमा
र देखेँ मैले त्यो आभामा
उसको र जगतबीचको सीमा
पग्लिँदै विलिन हुदै गइरहेको छ
ऊ नै ब्रम्हाण्डमा लिन भइरहेको छ
सिङ्गो ब्रम्हाण्ड
उसमै विलिन भइरहेको छ

उसको सिङ्गो अस्तित्व
दिनुमै अडिएको छ
फुलेका सेता केसहरू—दिइरहेका छन्
चाउरी परेका गालामा देखिने
स–साना तरङ्गहरू—दिइरहेका छन्
उसका शब्दहरू दिइरहेका छन्
गाँठा पार्न थालेका औँलाहरू—दिइरहेका छन्
र ऊ भने आफैँ
कृतज्ञताको
पवित्र सरोवरमा नुहाइरहेको छ

स्वप्नबाट बिँउझेसरी
फेरि
उसको दम्भरहित
दिव्य अनुहार
मेरा आँखाअघि झुल्किए
उसलाई सोध्न
मसँग कुनै प्रश्न बाँकी थिएन ।

Radheshyam Lekali – Ma Bikri Ma Chhu

राधेश्याम लेकाली – म बिक्रीमा छु

मेरो जोस, जाँगर र रहरहरू बिक्रीमा छन्
मेरो आँखा, कान र मुख सबै बिक्रीमा छन्
छौ कोही किनेर मेरा खुट्टाहरूले हिंड्न चाहनेहरू
आऊ यी पनि बिक्रीमा छन्
सबै सोकेसमा सजिएको सामानझैँ बिक्रीमा छन् ।

मेरो योजना, प्रतिवद्धता र दृढताहरू बिक्रीमा छन्
मेरो कलम, शब्द र भावनाहरू सबै बिक्रीमा छन्
छौ कोही किनेर मेरा उमङ्गहरूले रमाउन चाहनेहरू
आऊ यी पनि बिक्रीमा छन्
सबै सोकेसमा सजिएको सामानझैँ बिक्रीमा छन् ।

मेरो विवेक, चाहना र दृष्टिकोणहरू बिक्रीमा छन्
मेरो सिर्जना, दर्शन र इतिहासहरू सबै बिक्रीमा छन्
छौ कोही किनेर मेरा सपनाहरूले रमाउन चाहनेहरू
आऊ यी पनि बिक्रीमा छन्
सबै सोकेसमा सजिएको सामानझैँ बिक्रीमा छन् ।

मेरो आत्मा, चिता र श्रद्धाहरू बिक्रीमा छन्
मेरो मोह, त्याग र बलिदानहरू सबै बिक्रीमा छन्
छौ कोही किनेर मेरा सैयौं मृत्युहरूमा रमाउनेहरू
आऊ यी पनि बिक्रीमा छन्
सबै सोकेसमा सजिएको सामानझैँ बिक्रीमा छन् ।

Geeta Tripathi – Atut

गीता त्रिपाठी – अटुट…
(Source : Himal Khabar)

जब शीर्षस्थ हुन्छौ तिमी
मेरा हरफहरू
गीत भएर बग्न थाल्छन्― तिमीतिरै
तिम्रो केन्द्रदेखि
मेरो परिधिसम्मको
अनन्त दूरीमा
लाग्छ,
बगिरहेछ युगौँदेखि
विश्वासको Continue reading “Geeta Tripathi – Atut”

Manoj Kafle (Mansoon) – Mero Bhagya

मनोज काफ्ले ‘मनसुन’ –  मेरो भाग्य

भुलेर न गजल झैँ जिवन शेरीयेर बन्यो
अन्यौलमा मेरो भाग्य “केरिएर” बन्यो

भए अशान्तिले मनमा अतिनै सतायो
जन्जालै जंजालमा जीवन “बेरिएर” बन्यो

न निर्मुल भो बेदना Continue reading “Manoj Kafle (Mansoon) – Mero Bhagya”

Prakash Dhamala – Aama Ra Tasvir Haru

क्षितिजकोमित्र’ प्रकाशधमला – आमा र तस्विरहरु
(अस्ट्रेलिया)

पहिले पहिले मेरी आमा
थाल भरि ममताका राता अक्क्ष्यता
आस्थाका फूलपाती
निस्चलताका अम्खोरा बोकेर
मन्दिर धाउनु हुन्थ्यो

हरेक बिहानी शिला Continue reading “Prakash Dhamala – Aama Ra Tasvir Haru”

Komal Shrestha Malla – Roi Rahechha

कोमल मल्ल श्रेष्ठ – रोई रहेछ

कर्तब्यको छातीमा
दमनको श्रृखला
रोज्दै लासका खटहरु

कब्जाका पुष्पहरु ?
अनेकताको गुन्जनमा
मात्र धमीलो
अनी नवीन रातो अभिषेक जात्रा ???
कुर्ची मोह
हानथापका प्रहारहरु
प्रहर प्रहरमा
शहर शहरमा
घाउ घाउमा
ठाउ ठाउमा
नाउ नाउमा
उफ !
मात्र बिचित्रको चित्र कोर्ने
कपोल कल्पीत
बिचित्रको मौलिक धिष्टता ?
सुन्यता ! सुन्यता ! सुन्यता !
बाच्छ र ?
मौलिकता बचाउछु भनेर
प्रलयको चेष्टामा
पोली रहेछ पोली रहेछ ..
जली रहेछ जली रहेछ ….
ढुङ्गा,
माटो

हिउं पनी ?
सुन्दर मन्दीरमा
धरापमा बुध्दलाई राखेर
त रोइ रहेछ रोइ रहेछ
मन……
मन्दीर … ???

Biplav Pratik – Timile Diyera Maile Napaayeka Baare

बिप्लव प्रतिक – तिमीले दिएर मैले नपाएकाबारे

केही सपनाका स्लाइडहरू
त्रि्रो अघिल्तिर छरिदिएको थिएँ
यात्रा थाल्दा आँसुहरू आँखाका कापकापबाट चुहिँदै थिए
आशा राखेको थिएँ
तिमीले सहृमाल्नेछौ एकदुई मुठी ।

कसैको अगाडि नाङ्गएिर
अलिकति सहानुभूति, हेरचाह र मुस्कान खोज्नुलाई नै
मान्छेले सायद प्रेम भन्दछन् ।
म नाङ्गएिको थिएँ अनि प्रेमका लुगा माग्दै थिएँ
तिमीले मलाई ‘इम्पेरर्स न्यु क्लथ’ लगाइदियौ ।

अवर्णनीय सुन्दर र मुलायम
तिनै लुगाहरूमा म आजसम्म
सुन्दर देखिन्छु, आभिजात्य देखिन्छु
मान्छेहरू मेरो सुन्दरताको वर्णन गरेर
‘इपिक’ कथ्दैछन् ।

तर, उता तिम्रो विवाहपश्चात्
यता जन्मिएकी मेरी छोरीले
आज मलाई नराम्रो र डरलाग्दोसँग झसङ्ग पारेकी छे
भन्छे, “बाबा, तिम्रो आङ्मा किन कहिल्यै पनि लुगा छैन ?”

नयाँसडक, १३ अगस्ट १९८६

Jeevraj Ghimire – Mero Pahad

जीवराज घिमिरे – मेरो पहाड
(मधुपर्क माघ, २०६८)

पहाडले आफ्नो छातीमा खोपेर
मोटर गुडाएछ
पहराले आफ्नो कोखामा कपेर
गाडी चलाएछ
ठूलाठूला गिद्धे पहराहरू अब
निरर्थक छैनन् पहाडमा
तारे भीर पनि आफ्नो काखमा
मिनीबस Continue reading “Jeevraj Ghimire – Mero Pahad”

Ganga Subedi – Khoi

गंगा सुवेदी – खोइ ?
(मधुपर्क भदौ , २०६७)

मान्छे पैसा भएछन्
सास फेर्नै छाडे
स्वार्थी भएछन्
बाँच्न छाडे
भावना यसैले मरिसकेछ
तृष्णा मात्र देख्छु
मान्छे भनेर खोजें धेरै
चिहान चिहान भेट्छु
थाहा छैन मान्छे जन्मिने
बिहान कहिले देख्छु ?

– विराटनगर

Homnath Pathak – Prem Patra

होमनाथ पाठक – प्रेम पत्र

रीति !
जब तिमीले पत्र लेख्थ्यौ पत्रमा अनुहार देख्थेँ
खुसीले उन्मत्त भई प्रत्युत्तर तिमीलाई लेख्थेँ

तिम्रा गुनासाका जवाफ मेरा प्रेम पत्रहरूमा
देख्थेँ सपनाका संसारहरू भेट्दा जन्मदिनका सत्रहरूमा

नबनाऊ यसलाई अन्तिम प्रेमपत्र बरु
हुँदैनन् माया टाढा बरु हुन्छन् मायालुहरू

तिम्रो मेरो मित्रता सुरुवात गर्ने प्रेमपत्र
लेख्न ढिलाई गर्दा तिमीले मेरो माया भयो अलपत्र

Ritu Ashik – Great Wall

ॠतु आसीक – ग्रेटवाल

झरी वादल वतास ओढेर
असंख्य वर्षदेखि
उभिरहेको छ ग्रेटवाल
निर्दोष निमुखा बबुराको हत्यामा रमाएर
आफूलाई मपाई भनाउने वादशाह
लासै लासको खेती भित्र्याएर
सुत्केरी आमाको उत्पीडन
छोराको रोदन
पत्नीको वियोग
बाबुको वात्सल्यता
केही थाहा नपाए जस्तो गरेर
मुखभित्र पानी थुपारेर
निल्नु र ओकल्नुको दोधारमा परेर
यता जाउ कि उता जाउ भन्दै
लाखौ निर्दोषको रगतको आहालमाथि
ओथारो बसिराखेको छ ग्रेटवाल

हतार -हतार ब्यूझिएर
आँखा मिच्दै
के विर्सिएको के छोडिएको जस्तो गरेर
लाटाले पापा हेरे झैँ हेरिरहेको छ ग्रेटवाल

बिहानी पख
पर्खाल नजिक आएर
स्वरहरु सल्बलाउदै प्रश्न गर्छन
मेरो छोरो आयो कि ?
मेरो प्रियातामालाई देखेउ कि ?
मेरो आमालाई देखेउ कि ?
पर्खाल केही बोल्दैन
मुटुभरी उकुस मुकुस बोकेर
पर्खाल भित्र भित्रै ज्वालामुखी भैरहेको छ |
वाक स्वतन्तत्रता
सुसूचित हुने अधिकार
विरालोले विस्टा लुकाए झैँ लुकाई रहेको छ|

भन्न सकिरहेको छैन
तिम्रा आफन्तलाई नखोज यहा
तिम्रा आफन्तको लासमाथि
तिम्रा प्रियजनको खूनमाथि
म उभिएको छु |
मेरो सुन्दरता कुदिएको छ |
निर्दोषहरुको लासमाथि
निमुखाको रगतमाथि
मेरो सुन्दरता पौडी खेलिरहेको छ |
आत्मग्लानीले सधै निगुर्मुन्त्ते हुनु परेको छ |

Ranju Marga – Parajit Samaya

रन्जु “मार्ग” – पराजित समय

एक लिखित निर्देशनको
पालना नहुदै
अर्को आदेश आएको छ फैसलाको ,
जारी छन् जाहेरीहरु
अनुशासनविहिन हस्ताक्षरको अभिलेखालयमा
सम्पादित हुन् बाकी छ फूलले हालेको मुद्दा ,
सुनुवाई Continue reading “Ranju Marga – Parajit Samaya”

Lakshmi Mali – Dristikon

लक्ष्मी माली – दृष्टिकोण

म देख्छु
बगैँचाको
रातो गुलाफ
मेरो आंगन रंगाउने
साथी हो
गुलाफमा टल्पलिएको
शीतको थोपा
मेरो मन बुझाउन आएको
मोती हो
जहाँ
भर्खर जन्मेको
अबोध बालकको
मुस्कान देख्छु
जोसंग जिस्केर म
आफुलाइ भुल्छु
कति पवित्र
कति सुन्दर
हेरेरै म
आनन्दित हुन्छु
तर
उ देख्छ रातोमा रगत मात्रै
गुलाफप्रति इष्र्या मात्रै
हिंसा मात्रै
शीतमा मोती होइन आँशु मात्रै ।