Geeta Chhetri – Dulahi Saathi Lai

गीता क्षेत्री – दुलही साथीलाई

साथी विवशतालाई बिर्सिदेऊ
पीरहरुलाई पन्साइदेऊ
ह्दयका व्यथाहरुलाई
एक-एक गरी हटाइदेऊ ।

साथी घरको सम्झनाले सताइदिए
हठात हाँसोमा साँटिदेऊ
विगतका दिनहरु बल्झिदिए
विरानो कथा सम्झिदेऊ ।

नत्र साथी,
तिम्रो मूल्यवान आँसुलाई
पानीसरह मान्नेछन्र
बिदाइको हिक्कालाई
मिलनको खित्का ठान्नेछन् ।

शुभकामना राख्छु युगयुगान्तरलाई
अन्धकारले नछेकोस् बिचैमा
सम्झना आलो ह्दयमा
उज्ज्वल भविश्यको शुभकामना ।

 

Bhojraj Baral – Swambhu Ko Bandar Le Pani Ghar Basaunthyo Ki

भोजराज बराल – स्वयम्भुको बादरले पनि घर बसाउथ्योकी

जोतेरनै लालपुर्जा पाइने भए
डाँडा पाखा नै किन रत्न पार्क नै जोत्थे होलान्
पोतेरनै दैलो आफ्नो हुने भए
मुखियाको किन नारायणहिटी नै पोत्थे होलान्

जोतेर, पोतेर वा गोदेर, चिथोरेर
चोरेर वा कुनियो फोरेर मात्रै आफ्नो बनाउनेहरुहो
अनी
लुटेर, भुटेर वा कुटेर
छेकेर वा टाउकामा टेकेर मात्रै अधिन चलाऊनेहरुहो
त्यो डकैतिलाई पसिना र पाखुरामा
अनी
त्यो पागलपनलाई बिबेकको टाकुरामा
एकपल्ट पुर्याइ हेरत
यो माटोको त के कुरा
तिमीले टेकेको चट्टान पनि रसाउथ्योकी
स्वयम्भुको बादरले पनि घर बसाउथ्योकी

– London

Mani Raj Singh – Satee Le Sarapeko Desh

मणिराज सिंह – सतीले सरापेको देश

टेक्दै मसानका ढिस्काहरू
खेल्दै रगतका फाल्साहरू सित
झण्डा उचालेर वीरताको
फर्कदै थिए जब भीम मल्ल
आफ्नै आमाको काखमा
साँगुरो सुरुङ्गभित्र
कोलाहलका विक्षिप्ततामा रन्थनिएका
प्रताप मल्लहरू
पिचासझैँ भौँतारिएर
घृणाका काँडाहरू उमारेर आँखामा
टाउको छप्काएर आफ्नै भाइको
विद्रुप हाँसो हाँसिरहँदा
सतीले सरापेको
शोकमग्न बस्तीझैँ
अभिशप्त जीवन बाँचिरहेको छ यो देश
टिलपिल टिलपिल चम्किरहेका
ताराहरूका असह्य पीडाबीच
रणबहादुरको बौलेहट्टीपनको
कुरूपतामा रगताम्य
बहादुर शाहको बलिदानको
गर्जनमा उन्मत्त
कङ्कालमय यो देश ।

हुरी बतासको चर्को सुसेलीमा हल्लिएर
भूँइचालोको सम्भावित खतरामा आतङ्कित
अपमानको पीडा सहन नसकेर
भीमसेनझैँ आत्महत्याको प्रयास गर्दै
गोसाइकुण्डतिर भौतारिन्छ
दुर्घटना, अन्र्तघात
र आतङ्कको छायाँमा
लोडसेडिङ्गले गतिहीन र निरर्थक
चौबाटोमा हाहाकार गर्दै
चकमन्नताको मैलो च्यादर ओढेर
दिउँसै आँखा तिर्मिराउने उज्यालोमा पनि
लाटोकोसेरोझैँ झुण्डिएको छ
घरको मूलढोकामा
समयको झापड खाँदाखाँदै
थिलथिलो भएको
सतीले सरापेको देश ।

Chakendra Rai Kaidi – Ma Eklo Chhu

चकेद्र राई “कैदी” – म एक्लो छु


माटो भएर ढुङ्गा सँगै
टाँसिन जानिन ……।
किनार भएर नदी सँगै
गाँसिन जानिन……।
अन्यायको जातोमा मकै सरी
पिसिन जानिन……।
आकाश भएर क्षितिज सँग
मिसिन जानिन……।
त्यसैले….
म एक्लो छु , नितान्त एक्लो !
न बुढो राजनीतिक
इतिहासको खोल ओढेर
यथास्थितिमा लम्पसार परी
काग्रेस बन्न सकेँ…………।।
न म
दोबाटोमा दोधार दोमन लिएर
ठिङग उभी रहने दुई जिब्रे
ए.माले बन्न सके ……।
न त
मिठा मिठा सपना बाँड्दै
आशै आशाको स्वर्ग दिलाउँदै
धमासको खेती गर्ने
ए.माओवादी बन्न सकेँ ……।
त्यसैले…
म एक्लो छु , नितान्त एक्लो !!

मेरो दुई खुट्टाहरु
आन्दोलनहरुमा भिड
थपी दिन मात्र काम आए ।
मेरो हातहरु
आमासभाहरुमा थपडी
मार्न मात्र लगाए ।
अलिकती बिबेक पनि
चाप्लुसी र चाकडीमा नै कजाए ।
त्यसैले…
म एक्लो छु , नितान्त एक्लो !!!

मेरो दुई खुट्टाहरु
आन्दोलनहरुमा भिड
थपी दिन मात्र काम आए ।
मेरो हातहरु
आमासभाहरुमा थपडी
मार्न मात्र लगाए ।
अलिकती बिबेक पनि
चाप्लुसी र चाकडीमा नै कजाए ।
त्यसैले…..
म एक्लो छु , नितान्त एक्लो !!!

आज सोच्छु
भाग्य पनि कस्तो कस्तो ?
कोही दरबार बाट एकान्त कुना तिर बसाइ सरे
कोहि कल्पनाको आकश बाट यथार्थको धरतिमा झरे
नहुने जति नेपालमा नै हुदो रहेछ हरेकाहरुले नै चैन गरे
त्यसैले…..
म एक्लो छु , नितान्त एक्लो !!!!

Narayan Tiwari – Kaso Khera Gaiyena

नारायण तिवारी – कसो खेर गइएन

ठूलो हुरी बोकेको थिए
कसो शहीद भइएन
ठीकै भएछ–
कसो खेर गइएन …. ।

कहा“ भइरहेछ इमानको पूजा
खोइ फेरिएको छ
संस्कार ।
अहिले पनि उस्तै–उस्तै
उत्पातहरू छन्
उस्तै–उस्तै
आघातहरू छन्
मोटाउने मोटाएकै छन्
कसलाई छ चासो
दुब्लाउने दुब्लाएकै छन्
तिनका निम्ति त
दुर्लभ नै भो हा“सो
ठूलो झण्डा बोकेको थिए“
कसो शहीद भइएन
ठीकै भएछ–
कसो खेर गइएन… ।

जुलुस बोक्ने नेताहरू
कुर्सीकै होडबाजीमा मस्त छन्
शहीदका इच्छा, आकांक्षाहरू
सबै अपदस्त छन्
‘धन’ नामका लुट है
सक्ने जति लुट झन्
त“ पनि खा– मैले देखिन
मैले खाएको पनि
त“ नभन्
अहिले पनि उही–उही
उस्तै–उस्तै कुर्सीमा छन् व्यवहारहरू
नाम मात्र फरक,
लाग्छ उस्तै अनुहारहरू
ठूलो उन्माद बोकेको थिए“
कसो शहीद भइएन
ठीकै भएछ
कसो खेर गइएन…

Bhupin Byakul – Nadi Haru Manchhe Jasta Hundainan

भूपिन ब्याकुल – नदीहरु मान्छे जस्ता हुँदैनन्

नदीहरु
मान्छेलेझैं राजनीति गर्दैनन
नदीहरु
मान्छेले झैं कुटनीति जान्दैनन
निर्जिब सञ्चेतनाक पर्खालहरु भत्काएर
कुरूप हातहरु उचाल्दै नदीहरु
हिलो छ्यापाछ्याप गर्दैनन
पानी बाराबार गर्दैनन

नदीहरु रंग-बिभाजन गर्दैनन
नदीहरु
जात-बिभाजन गर्दैनन
नदीहरुको संबिधानमा
सानो मुललाई पनि
सागर बन्ने उत्तिकै अधिकार हुन्छा
सानो खोलालाई पनि
सागर बन्ने उत्तिकै अधिकार हुन्छा
बिनाकुनै प्रतिबन्ध
पहाड चढ्न सक्छन नदीहरु
पहाड फाँड्न सक्छन नदीहरु

नदीहरु
मनलागे सुक्न जान्दछन
मनलागे फुक्न जान्दछन
तर कदाचित नदीहरु
मान्छेजस्तै झुक्न जान्दैनन
मान्छेजस्तै दुख्न जान्दैनन

नदीहरु मान्छेले झैं
अहंममा चोट लाग्ने भयले
सृस्टिले ठगेका गरिब र पुड्का खोलाहरु देखेर
टाढैबाट तर्किएर हिंडदैनन
नदीहरु मान्छेले झैं
रंग नमिल्ने भयले
छुट्टै बाटो ताकेर हिंडदैनन
नदीको कालो पानी
नदीको सेतो पानी संग मिल्न सक्छ
नदीहरु जन्मजात निग्रा हुँदैनन
नदीहरु जन्मजात गोरा हुँदैनन
नदीहरु आर्य-मंगोलियन हुँदैनन
हिन्दी-मुस्लिम हुँदैनन
बुद्धिस्ट-क्रिस्चियन हुँदैनन नदीहरु

नदीहरु
नदीहरुजस्तै हुन्छन
मान्छेजस्ता हुँदैनन

Padam Bhandari – Phool Khojne Pari Rojne Ko (Nepali Gajal)

पदम भण्डारी – फूल खोज्ने परी रोज्नेको (नेपाली गजल)

फूल खोज्ने परी रोज्नेको, कुरा मजाले काटें मैले
आँफू अर्कै ध्रुवको झैं, आदर्श मजाले छाटें मैले

दुबो जस्तै मौलाएको, सलसलाउँदो हाम्रो साईनो
होइन भन्ने पार्न झूठको, डोरी मजाले बाटें मैले

लुकिछिपी किन नहोस, नियालेर हिउँका थुप्रा
बैरागीको बाँझो मन र, थकान मजाले साटें मैले

फूलको रस चुसिरहेको, देखी डाहा गर्नेहरु
नचाहने सारथीहरुको, दिमाग मजाले चाटें मैले

मनलाई चिथोरेर, बलजफ्ती निचोरेर
साङ्लो चुडाल्न चाहनेहरुको, सत्य मजाले ढाटें मैले
★★★

Yuddha Prasad Mishra – Nyaya Uthyo

युद्धप्रसाद मिश्र – न्याय उठ्यो

न्याय ढलेको ठाडो पार्न
उभियो बबण्डर चर्को
पतनशील अनुहार प्रष्ट भो
प्रतिगामीका धर्को

आजादीका सही दिशातिर
खुले सबैका आँखा
आक्रोशित भै बोल्न पुगे अब
ज्वालामुखीका भाखा

भाग्नु कहाँ अब बढ्दै आयो
जनजागृतिको भीषण ज्वार
उठिसक्यो शिरमाथि कसको
विजयमुखी न्यायिक तरवार

धरतीमाथि उभिनसम्म
यहाँ रगतको लाग्छ जमात
तर छन् त्यसका माथि उठेको
दरा बलिया ब्यापक हात

०४६ भदौ १६
(नौलो कोसेली)

Krishna Sen Ichchhuk – Jail

कृष्ण सेन ईच्छुक – जेल

म पर्खालभित्र छु
तिमी पर्खालबाहिर छौ
म पहराभित्र छु, तिमी पहराबाहिर छौ
म यातना–गृहमा छु
तिमी खुल्ला शिविरमा छौ
सिकारीले बाँधेको छाँद होस्
अथवा त्यो उसको फाँद होस्
के फरक पर्‍यो र?
मित्र, अर्काको मुठ्ठीभित्र पराधीन जिन्दगी
जहाँ काटनु परे पनि त्यो जेल हुन्छ।

जहाँ जीवन बन्धनहरूभित्र कैद हुन्छ
जहाँ सुन्दर सपना सधैँ अवैध हुन्छ
जहाँ मुक्त आकाङ्क्षाहरू बन्देज हुन्छन्
जहाँ हार्दिक भावहरूमा ठेस लाग्छ
अनि जहाँ बासी हावा बहने दुर्गन्धमा पनि
निर्धक्क सास फेर्न प्रतिबन्ध हुन्छ
बन्दुकको पहरा होस्
अथवा त्यो कानुनको घेरा होस्
के फरक पर्‍यो र?
मित्र, भयभीत परिवेशमा त्रसित जिन्दगी
जहाँ बाँच्नु परे पनि त्यो जेल हुन्छ।

जहाँ बेला–कुबेला रमन घुमिरहन्छ
जहाँ कारण–अकारण साइरन बजिरहन्छ
सडकमाथि बेलगाम घोडाको टापजस्तै
जहाँ चर्को आवाज गरी मार्च–पास चलिरहन्छ
अनि जहाँ मौसम बेमौसम बारुदहरू गर्जेर
सधैँ रगतको झरी परिरहन्छ
पर्खालभित्र होस्
अथवा त्यो पर्खालबाहिर होस्
के फरक पर्‍यो र?
मित्र, सधैँ छातीमा चाँदमारी थापेको जिन्दगी
जहाँ गुजार्नु परे पनि त्यो जेल हुन्छ।

उही दिन सधैँ, उही रात सधैँ
उही बिहान र साँझ साथ छ
उही स्वप्नभङ्ग विवश जिन्दगी
उही गतिहीन समय साल छ
निकासबिनाको बन्द तालजस्तै
जहाँ गन्दा समाजसाथ अँधेरो बास छ
कुनै अनाम देश होस्
अथवा त्यो प्रिय स्वदेश होस्
के फरक पर्‍यो र?
मित्र, उत्पीडित समाजमा पददलित जिन्दगी
जहाँ बिताउनु परे पनि त्यो जेल हुन्छ।

Manu Manjil – Lamp Post

मनु मन्जिल – ल्याम्पपोस्ट
(मधुपर्क बैशाख, २०६७)

निभेर दिनभर उभिन्छु अचेल सडक- किनारामा
बाँच्नै नहुने धेरैजसो दिनहरू बाँचेर
मात्र आयु नाघ्न नसकेर उभिए जसरी ।
यति खराब जिन्दगी पनि अभिनय होइन
यो Continue reading “Manu Manjil – Lamp Post”

Santosh Lamichhane – Sakshi

सन्तोष लामिछाने – साक्षी

भावनाको घोप्टेभीर
मनको जोगिमारामा घुम्ती बदल्छ
अनि आकांक्षाका खोरियामा
कुकुर जोघाइ सुरु हुन्छ
रित्तोपन लुकाउँदै
शासकहरु हात बाँधेर
मुकुण्डो कसाउँछन्
अनि एउटा नौटंकी
जिन्दगी सुरु गर्छ

पहिराहरु आतुर छन्
धरातल उल्ट्याउन
भूकम्पहरु खुटटा उचाल्छन्
धर्ती हल्लाउन
बाढीहरु सल्बल छन्
सिर्जना बगाउन

ध्वजा पताका फिजारिन्छ
रंगमञ्ज सजिन्छ
गीत रचिन्छ
संगीत पस्किइन्छ
विस्तारै चिहान उठ्न थाल्छ
सपना विपना जस्तै लाग्न थाल्छ
दर्शक भुलिन्छन्
सिठठी बजाइन्छ
ताली पडकाइन्छ
विश्वविद्यालयहरु निरर्थक हुन्छन्
प्राध्यापकहरू घुँडा टेकेर
ज्ञानको भीख माग्न थाल्छन्
ढुंगाका मुर्तीहरु
पैतालाका डोबहरुले भरिन्छन्
बुद्धिजीवीहरु भंडखारामा पुरिन्छन्
तक्मा भिर्ने मै हुँ भन्नेहरु
बन्दीगृहका कैदीमा चुनिन्छन्

कोलाहल ठप्प छ
मस्तिष्क थाङनामा सुत्दछ
निडर निरुत्साहित
एउटा साक्षी
सिर्फ हेरिरहन्छ
सुनिरहन्छ
आँखा खोलेर अनि आँखा बन्द गरेर
सधैं व्यूँझिरहन्छ अनि ब्युँझ्याइरहन्छ
अनवरत
एउटा साक्षी व्यूँझिरहन्छ
ब्युँझ्याइरहन्छ ।

Amar Nembang Limbu – Hamro Desh (Euta Rashtriya Geet)

अमर नेम्बाङ लिम्बू – हाम्रो देश (एउटा राष्ट्रिय गीत)

मेची र महाकाली हिमाल र तराइभित्रको यो देश
यो देश हाम्रो देश हो,
सधैँ जय होस् हाम्रो देशको।
युगौँदेखि अंगालो मारेर उभिएका शानदार हिमालहरू,
समीरको स्पर्शले गुञ्जिरहने सदाबहार जंगलहरू,
मनोहर द्द्रिश्यले झकिझकाउ भएका पाखापखेराहरू,
तराईभरि मनैभरि झुलिरहने धानका बालाहरू ।
यो देश हाम्रो देश हो
सधैँ जय होस् हाम्रो देशको।
प्रकृतिको अनन्य वरदान हो यो,
सप्तरंगी इन्द्रेणीभित्र झरनाको आवाज हो यो
विभिन्न धर्मसंस्क्रितिको मूलुक हो यो
सम्पूर्ण नेपालीहरूको मुटुको धड्कन् हो यो ।
यो देश हाम्रो देश हो
सधैँ जय होस् हाम्रो देशको।
आज लोकतन्त्रको यो नौलो नयाँ बिहानीमा,
स्वतन्त्रताको अमरदीप जलिरहेछ प्रत्येक घर-आंगनीमा,
सहिदहरूको सपना साकार पारी यो देशमा
नेपालको नाम सधैँ उच्च राखौँ यो विश्वमा
यो देश हाम्रो देश हो
सधैँ जय होस् हाम्रो देशको।

न्यूयोर्क

Pushpa Baruwal – Kohi Malai Kina Kehi Bhanos

हुस्सुका बाक्ला खातहरु हटाएर
राफिलो घाम ताप्नुछैन मलाई
न त बादलका बाक्ला च्यादर ओढेर
न्यानो बन्नुनै छ
म, पखेरोको एउटा अस्तित्व
घाममा वा ओझेलमा
खुशीहरु अनुभुत गर्नसक्छु जसैतसै
कोदालीले पखेरो सम्याएर
अन्न Continue reading “Pushpa Baruwal – Kohi Malai Kina Kehi Bhanos”

Shikhar Arohan – Bhram

शिखर आरोहण – भ्रम
(Sent to Sanjaal Corps via Email)

भ्रमहरू,
हेरिरहेछन् मलाई मेरो वरिपरिबाट
म भ्रमहरू बाँचिरहेछु ।

सपनाका भ्रमहरू
जीवन भ्रमहरू
भ्रमहरूसँगै नै मेरो दैनिकी तय भइरहेछ ।
भूतकालका कथाहरूसँगै
म खोजिरहेछु,
सत्यता, यथार्थ र वर्तमान
यी वर्तमानहरू मलाई
कहिले यता कहिले उता पछार्छन्
म तीनै भ्रमहरूमा
विश्व हाँक्ने विवशता तन्काइरहेछु ।

निकोटिनले पहेँलिएका मेरा ओठहरू
आवाज दिने प्रयास गर्दछन्
प्रयासहरूमै काँप्दाकाँप्दै ओठहरू
सुख्खा भएर झर्नै आँटिसके
एक प्याला भ्रममा
मनौं संसारलाई नै तन्काउन
सोचिरहेछु – कथा र कथाका पात्रहरू
यी कथाका पात्रहरू
कहिले नाङ्गै बनिदिन्छन्
कहिले लमतन्न सडक छेउ
मदिरा दिवस मनाइदिन्छन् ।

म धेरैपटक मरेर बाँचिरहेछु
सदियौं मरिरहेनेछु,
भ्रमहरू मरेका छैनन्
कहिल्यै मर्दैनन् ।
दोबाटोहरूमा म अल्झिरहेछु
अनिर्णित भइरहेछु
भ्रमहरू सोझो बाटो देखिरहेछन्
भ्रमहरू कहिल्यै पछाडि परेनन्
भ्रमहरू भनिरहेछन् –
यस्तो भ्रममा जिइयो
साला जिन्दगी ।

२०६५/०९/०३
तीनथाना, काठमाण्डौं

Shiva Prakash – Beiman Ti Sadakharu

शिव प्रकाश – बेइमान ती सडकहरु … !

ती सडकमा
अरु नै हिड्छन्
तिमीले बनायौं,
तर ती सडक
तिम्रा लागि हैनन् ।

तिमीसँग
रामे, श्यामे र हर्केहरु थिए
पातली, सुन्तली र चमेलीहरु थिए
र, मसँग थिए-
झक्सु, बन्झडु र खेरुवाहरु
राधो, कलावती र मैयासरीहरु
ती सडक ….
तिमीले र हामीले बनायौं
तर ती सडकहरु
तिम्रा हाम्रा गाउँघरतिर जाँदैनन्
ती सडकहरु अन्ततः
महलमा गएर टुङ्गिन्छन् / हराउँछन्
बेइमान सडकहरु …. !

हरदम स्वागत गरिरहेछन्
कालो ओढेका ती काला सडकहरु
कालो मन भएका मान्छेहरुलाई
कालो रङ भएका गाडीहरुलाई
बेइमानीको विम्व / प्रतिविम्व
बेइमान ती काला सडकहरु … !

Bhupin Byakul – Hastaakshar

भूपिन ब्याकुल – हस्ताक्षर

नाङ्गै पैतालाको धुलोले
त्यहाँ मलाई एउटा हस्ताक्षर गर्ने रहर छ !

त्यहाँ अरु केके छ म जान्दिनँ
पर्खालभित्र
एउटा मांसहारी रुख छ
त्यसको फूलमा ज्यानमारा गन्ध छ
शताब्दीऔंदेखि
त्यही गन्धले
मेरा सपनाहरुको भोज खाएको छ

समयको बाढी पसेर
मलाई
त्यसको जरा उखेलिएको हेर्ने रहर छ !

समय जाम परेको सडकमा
त्यस नरभक्षी रुखलाई
अवतार मान्नेहरुको कुरूप भीड छ
लस्कर छ –
रुखको खुनी खुट्टामा
सस्तोमा टाउको चढाएर
घर फर्किने मुर्कट्टाहरुको
त्यसले मेरी आमाको कोखबाट खोसेर
एउटा उज्यालो युगलाई
मेरै अगाडि निर्लज्ज निलेको छ

एउटा हुरी आएर
मलाई
त्यसको फूल झारेको हेर्ने रहर छ !

मेरी आमाले गुमाएको समयको नाममा
रुख उखेलेर
त्यहाँ मलाई एउटा हस्ताक्षर गर्ने रहर छ

नाङ्गै पैतालाको धुलोले
त्यहाँ मलाई एउटा हस्ताक्षर गर्ने रहर छ !

Prem Oli – Mero Goruko Barhai Takka

प्रेम ओली – मेरा गोरुको बाह्रै टक्का

गजडी होस् कि दरुवा
समानुपातिक कि हरुवा
आफैँ पहिले सकार्ने
रोप्ने बेलामा बोधिबृक्षटिप्ने बेलामा बिषबृक्ष
आफैँ पछि खकार्ने
चन्दा होस् कि घुस
ठन्डा होस् कि जुस
पाएसम्म Continue reading “Prem Oli – Mero Goruko Barhai Takka”

Niroj – Atripta Man Pokhina Banki Canvas Ma

निरोज – अतृप्त मन पोखिन बांकी क्यानभासमा

आ-आफ्नो हातमा
एक एक थान कुची र ब्रश लिएर
उभिएका थियौ हामी पनि
रित्तो विलकुल नांगो क्यानभासमा ।

फगत् शब्दहरु निकाल्यौ
सायद ति बोलीहरु हुनसक्छन्
तर कुनै Continue reading “Niroj – Atripta Man Pokhina Banki Canvas Ma”

Kedar Shrestha ‘Gagan’ – Mutu Dukhda Chhati Bhitra (Nepali Gajal)

केदार श्रेष्ठ ‘गगन’ – मुटु दुख्दा छातीभित्र

मुटु दुख्दा छातीभित्र आँसु खस्यो आँखाबाट
वेइमानीले धोका दिदा खसेँ म त छाँगाबाट ।

वैरीले नि माफ दिन्थ्यो यसो गरी शरण पर्दा
शत्रु पनि आफ्नो हुन्थ्यो यति धेरै माया गर्दा
छायाँ पर्यौ किन तिमी आज मेरो आँखाबाट

बिर्सुं भन्दा किन आउँछ सम्झनामा घरिघरि
आलो घाउमा नुन छर्न छायाँ बनि वरिपरी
वहार खोज्दा भएँ म त झर्या पात हाँगाबाट ।

Tanka Subba – Paitalaharu

टंक सुब्बा – पाइतालाहरु

आजभोलि म सँग सम्वन्धित
मेरा एकजोर पाइतालाहरु
स्वतन्त्र मार्गमा गतिशील भैरहेकाछन्
जुनवेला उसको स्वतन्त्रता खोसीएको थियो
त्यो स्वतन्त्रता अहिले प्राप्त भएकोछ
त्यसैले पाईतालाहरु
आयतनको खोजिमा दौडीरहेकाछन्
पहिचानको खोजिमा लम्किरहेकाछन्
गाउँवाट विलाएका पाइतालाहरु
शहरवाट हराएका पाइतालाहरु
आज पाईतालाहरु कै कोलाहलबाट
नयाँ यात्राको तय गरीरहेछन्
हिजो विर्सीएका पाइतालाहरु
हिजो छोडिएका पाइतालाहरु
आज परीवर्तनको वाटोमा
हुरीवतास भएर वेगीदैछन्
जो यहि देशमा उपेक्षित थिए
तीनै पाईतालाहरु
आज हरेक ध्रुववाट
आज हरेक दिशावाट
आज हरेक स्तरवाट
केन्द्रतिर क्रमश नयाँ सोच लिएर
निरन्तर वढीरहेकाछन्
नयाँ घामको उज्यालो वोकेर
निरन्तर उदाईरहेकाछन्
जुनवेला यिनै पाईतालाहरु
शासकहरुको कालो नियमले
निषेधित थिए
वाञ्चित थिए
पीडीत थिए
तर तिनै शासकहरुको विरुद्धमा
आन्दोलन छेडे पछि
र्इतिहासले नयाँ मोड लिएकोछ
त्यसैले त ती नदेखिएका पाईतालाहरु
आफ्नो अस्तित्व खोज्दै
आफ्नो र्इतिहास खोज्दै
मुल सडकमा आईपुगेका हुन्
त्यसकारण प्रत्येक पाईतालालाई
पाईतालाको सरोकार वढेकोछ
प्रत्येक पाईतालालाई
पाईतालाको अधिकार चाहिएको छ
किनकी पाईतालाहरुलाई थाहा छ
पाईतालाहरुको सम्मान हुनुपर्छ भनेर
पाईतालाहरुको स्थान हुनुपर्छ भनेर
यसरी मसँग सम्वन्धित
मेरा एकजोर पाईतालाहरु पनि
आजभोलि यहि सडकमा मिसीएकाछन
किनकी यो सडक सम्म आईपुग्नलाई
पाईतालाहरुले वलिदान चडाएकाछन्
त्यसैले अव यो सडकमा
हरेक पाईतालाहरुको उपस्थिती
अनिवार्य भएकोछ
यर्सथ यो सडक
हरेक पाईतालाहरुको लागि हो
त्यसैले त पाईतालाहरु
कहिल्यै नटेकिएका ठाउँहरुमा टेकिएकाछन्
कहिल्यै नपुगेका ठाउँहरुमा पुगेकाछन्

पाईतालाहरु हिजो सम्म
सपनाको खोजीमा थिए
स्वधिनताको खोजीमा थिए
स्वतन्त्रताको खोजीमा थिए
तर आज तिनै पाईतालाहरु
सफलताको मार्गमा पुगेकाछन्
अव मसँग सम्वन्धित
मेरा एकजोर पाईतालाहरु मात्र नभएर
सवै पाईतालाहरुले यो सडकमा हिड्ने
समान अधिकार पाएकाछन्
त्यसैले यो सवैको साझा सडक हो