नेपाली कविता को बिशाल संग्रह
आरामदायक निद्राको सपनामा पनि
मेरी धर्तीलाई म खोज्छु
अस्थिर भएर मुटुभरि ममता सल्बलाउँछ
पातलो स्मृतिमा छुन खोज्छु
कैले हुन्छ र पानीबाट टाढा माछा !
फूलबाट सौन्दर्य सुवास खासा !
धर्ती मेरी हुन् म धर्तीको
छुट्टिन सम्भव छैन, दुई हृदयको एक भाषा
हजार जन्म मिल्छ भने पनि मलाई
मेरी धर्तीको भएर म जन्मिऊँ
पिएर आँखाले दृश्य यहींको शीतल
मानब भई म बाचूँ
के छ र दिऊँ तिमीलाई धर्ती
हृदय मात्र छ मेरो मसंग
अरु जे छ अर्काको ऋणमा अडेको
भएको हृदय तिमीलाई दिएको छु, अपनाऊ खुशीसंग
नदेखाऊ, नदेखाऊ
सुख्खा निरस
स्नेह रित्तेका आँखाहरु
मलाई नदेखाऊ
डर लाग्छ –
तेश्रो विश्वयुद्ध पहिले नै त्यहीँ भेटे जस्तो
हाहाकार मच्चिन्छ कोमल मुटुभित्र
कुनै आफन्तबाट हेला पाए जस्तो
तिमी मलाई
सिङ्गो आकाश दिन्छु भन्छौ
मलाई त
शून्य कुराको केही महत्त्व छैन
मलाई त
सम्पूर्ण धर्तीभन्दा बढी केही चाहिएको छैन
आकाश किन
दिन चाहन्छौ तिमी ?
मलाई हावा भएर स्वच्छन्द
फन्को मारिरहोस् भन्ने ठान्छौ तिमी ?
भो, पर्दैन
आकाश आफैँसँग राख
आफैँलाई बिझाउने स्वतन्त्रता पाएर
बाँच्नुलाई म तिरस्कार गर्छु
धर्तीलाई बिर्सेर उड्नुलाई
म औधि घृणा गर्छु
मेरो मुक्ति
मेरो माटोमा छ
मेरो शक्ति
मेरो माटोको भक्तिमा छ
म तिमीलाई भनिदिनु वेश सम्झिन्छु-
तिमीले निश्क्रिय तुल्याएर दिएको स्वतन्त्रता
मलाई माटोले दिने आत्मीयता भन्दा
अति नै तुच्छ लाग्छ
माटोको हुनुमा मलाई गर्व लाग्छ
आफैँ आफ्नो भए जस्तो लाग्छ ।
तिम्रो हातको वसन्तले रचेको
सुन्दरताका सघन हरियालीहरु
तिम्रो मुटुको सास फेर्दे
पोष्टकार्डको नरम ओच्छ्यानमा
मेरो हृदयलाई सिरानी बनाई
गहिरो निद्रामा सुतिरहेछन्
म तिनलाई बारम्बार हेर्दै
आफ्नो एकान्तलाई रमाईलो पारिरहेछु
सधैं गरिरहेको काम पनि
गर्दा – गर्दै कहिलेकाहीँ
म भुसुक्कै बिर्सिन्छु
र त्यसै – त्यसै अलमलमा परिरहेको हुन्छु
त्यसको आरम्भ खोजिरहेको हुन्छु
लाग्छ यसरी नै-
जीन्दगी बाँच्दा-बाँच्दै एकदिन
चटक्क म बाँच्न बिर्सिनेछु
र मर्नेछु
अनि अदृश्य भएर कतै चिहानको सुनसानमा
मृत्युपछि पनि म आफ्नो जीन्दगीको आरम्भ खोजिरहेको हुनेछु
समाधान हुन नसकेका थुप्रै
समस्याहरुको बारेमा सोचिरहेको हुनेछु
सोचिरहेको हुनेछु
फगत् म सोच्न सक्छु
त्यसैले जहिले पनि जहाँ पनि सोचिरहेको हुन्छु।
टाढा छु सम्झिन्छन् सबैले
सम्झना गरेका छौं भन्छन्
प्रतीक्षामा बसेका छौं
कैले आउने ? भन्छन्
नजीक हुन्छु बोल्दै बोल्दैनन् क्वै खुलेर
म बन्छु अतृप्त भित्रभित्रै छट्पटिएर
टाढा हुँदा माया हुँदो रहेछ
नजीक हुँदा हेला
म त अल्झिरहेछु
हेर्दै जीवनको अनौठो मेला
देखें त्यहां एउटा लामो धर्को
बर्को ओढ्नेहरुको लर्को
मलाई लाग्यो उनीलाई नदेख्दा झर्को
मैले हेर्न चाहें दृश्य अर्को
माघको महिना मध्यतिर
तुषारोको छ चीसो ज्यास्ती
कंमाउंदै छ मुटु लग्लग् बिहानको जाडो
पर्खिरहेछु म उनीलाई मानेर यही मस्ती
बाटुलो मुख जूनको रुप
मुस्कान अदभूत लिई आएको देखिन
दिन-रात सधै मनले पुज्ने
ती बाहेक अर्की संसारमै भेटिन
जीवन-खेल मैदानको
म एउटा सहभागी
चढ्दैछ नशा ममा खेलको
विविधतामय यो जीन्दगी
कैले फुट्ला जस्तो हुन्छ टाउको
कैले चर्केला जस्तो हुन्छ छाती
देख्न्नु के छ ? रुने र हांस्नेको झगडा
लाग्न थाल्छ कलिलो मगजमा Continue reading “Krishna Bahadur Chhetri – Aatma Katha”
अवस्था मेरो सधैँ
प्यासले छट्पटाएको
समयको विचित्र खेल
रातमा तारा नभएको आकाश जस्तो
थाहै नपाई बितेको दिनमा
पानीमा आफ्नै रुप नदेखे जस्तो
को भन्न सक्छ ? मन उडेपछि
संयमले के गर्छ मलाई
झल्याँस्स जब बिउँझन्छु आफैँमा
नाघी पर्खाल बाध्यताको बनाउँदै हिँड्छु स्नेहको आकाश
मानिस भई खुशीले बाँचूँकी भन्दै !
कृष्ण बहादुर छेत्री – सपनाका फूलहरु
१)
मेरा साथीहरु खै मलाई के ठान्छन्
सधैं मसित आठौं आश्चर्य माग्छन्
सधैं मेरो दिमागमा सपनाका फूलहरु रोप्छन्
मलजल र गोडमेल गर्न भनेपछि दायाँ- बायाँ लाग्छन्
२)
पाईलैपिच्छे सपना लिई
एक्लै म कति बाँचूँ !
तिमी साथ देऊ अब त
दुबै मिली खूब नाचूँ !
३)
सपना देख्दा – देख्दै
विपना भईसक्यो बडेमानको रित्तो भारी
अझ किन थप्दैछौ यति धेरै उधारो सपना
यो सुस्त गतिलाई नै ठप्प रोक्ने गरी ?
४)
चराहरु पींजडाभित्र सपना देख्दैनन्
सपना देख्न्न खुल्ला आकाश चाहिन्छ
चराहरु जुन बेला पनि गाउँदैनन्
गाउनलाई धर्तीको संकेत चाहिन्छ
साउनको आकाश निरन्तर
बादलको झापडले रोए झैं
आफ्नै भित्री पीरको सुईरोले घोचिएर
मुटुभरि धुरु-धुरु रुने
मरुभूमिको बालुवामा पानी
सिनित्तै बिलाए झैं
भित्रै आँसु लुकाउने
दाँत देखाएर बेला-बेलामा
हाँस्ने Continue reading “Krishna Bahadur Chhetri – Hansna Deu Tyaslai”
मेरो बस्तीमा माया छ
मेरो बस्तीमा घृणा छ
यो संसार मेरो आंखाको
माया र घृणामै अडेको छ
माया मात्र पाएर
गर्नु के ?
बाँच्न घृणा पनि चाहिन्छ
माया र घृणाको सन्तुलनमा नै
जीवन- जगत् राम्ररी बुझ्न पाईन्छ
शीतमा नुहाएर भर्खरै
घाम ताप्न लागेकी लालीगुराँस
पहाडी खोलामा निहुरेर
आफ्नो सुन्दरता हेर्न हतारिन्छे
मलाई ती आँखाहरु
अहिले चाहिएको छ
ती आँखाहरु खोई ?
बताऊ, ती आँखाहरु खोई ?
अत्यन्त जरुरी छाप लगाएर
म बितेका दिनसंग
आफ्ना अतीतका दिनहरुसंग
मूर्दा भएर इतिहासको चिहानमा
लम्पसार परेर सड्दै बिलाउँदै गएका
मेरा अवकाश प्राप्त रमाईला दिनहरुसँग
एउटा पत्र पठाएर
सोध्न चाहिरहेको छु-
ती आँखाहरु खोइ?
सोधपूछ गर्न लागिरहेको छु-
ती आँखाहरु खोइ?
ए ! मायाको आडमा
दयाको बोझ बोकाउनेहरु !
साँच्चिनै मायाले केही दिन सक्छौ भने
मलाई ती आँखाहरु देऊ
मलाई ती आँखाहरु मन पर्यो
असाध्यै मन पर्यो
म जत्तिकै मलाई ती आँखाहरु मन पर्यो
मिलेका ती पहिलो नजरमै
माया मेरो ती आँखाहरुमा बस्यो
ती आँखाहरु खोइ ? भनन
मैले मेरो माया त्यहाँ राखेको छु
संसारका झ्याउलाहरु त्यहाँ
सबै मैले आनन्दको पाएको छु
अब त मैले
आफैँलाई गर्ने माया पनि
ती आँखाहरुमै खोज्न थालेको छु
ए बताऊ !
ती आँखाहरु खोइ ?
मैले त्यहाँ मेरो मायालाई राखेको छु
मेरो आँखामा यस बेला
एउटा अनुहार झल्झली आईहेछ
म सम्पूर्ण आफ्नो ध्यान
त्यसैमा लगाईरहेछु
लुगामा टाँक लगाउने कामदार
एउटी युवतीको उदास अनुहार
त्यसै-त्यसै धेरै दिनदेखि सम्झिरहेछु
एकान्तको गहिरो Continue reading “Krishna Bahadur Chhetri – Udas Anuhar Ko Samjhana Aaunda”
बिहान भएपछि तिमीसंग
भेटेर कुरा गरुंला भन्ने
मेरो रातभरिको सपना थियो
ऐले तिमीलाई भेट्दा
मेरा आंखाले निद्रा त्यागे
म अब मुक्त भऐं
निद्राको बोझिलो बन्धनबाट
अब म तिमीलाई नै भेटिरहेछु
आंखाभरि सौन्दर्य तिमी छौ
लाजले हो कि मायाले
वा हो हृदय जोडिएर
म आंखाले बोलिरहेछु तिमीसँग
ए हावा ! सर्सर नगर्
नछोडेस है निश्वास आँधी अब
ए दिन ! अँध्यारो नछर्
नबोलाएस् है रात अब
हृदयको चाहना मेरो
वासन्ती फूलको मुस्कान जितिरहिछिन्
तपस्यामा लीन ऋषि के भए हुन्
जगको कल्याण सारा म तिमीमै पाईरहेछु
संसारमा तिम्रो र मेरो भेट नै सृजना नौलो
तिमी र ममै विश्व विशालतम् पाईरहेछु
भित्र बस्छु-
ठिहिर्याउंछ आफ्नो वास्तविकता
बाहिर निस्कन्छु-
पोल्छ समयको अजेय असमानता
बिउँझेर पनि आफूलाई
मस्त निदाईरहेको अवस्थामा पाउँदा
लाग्छ –
कहिल्यै जागा नहुने
निद्रामा मस्त म महाकुम्भकर्ण बनूँ
ताकि चेतनशील हुनुको बाध्यतामा
आफ्नै आकांक्षाहरुको प्रहार सहन नपरोस्
समानताको खोजमा आफ्नो स्तर
गल्लीको भुस्याहा कुकुरको तहमा
रुपान्तरित भएको सत्यता हेर्न नपरोस्
मानवीय स्वभावको विपरित
किन-किन अचेल
मायामा पनि अर्थ खोज्न मन लाग्छ
स्वार्थ पो टांस्सिएको छ कि भनी
माया कोट्ट्याई हेर्न मन लाग्छ
कसैबाट विश्वास पाए
अनायासै नाकले अविश्वासको गन्ध खोज्न थाल्छ
सोझो बाटोको मार्ग – दर्शन पाए
अनेकौं डरलाग्दा दुश्चिन्ताले डांवाडोल भएर
पाइला जञ्जालपूर्ण बाटोमा बढ्न थाल्छ
यो चलिआएको खराब संस्कार होइन
आजको हावामा मिस्सिएको स्वार्थपरक परिवर्तनको चमत्कर हो
समयले सिर्जेको यस्तो दुर्भेद्य दुरावस्थामा
आफू चक्रव्यूहभित्र परेको भान हुन्छ
समयको जटिलतामा आज
धर्तीको वरदान पाएको जीवन
अभिशाप भईरहेछ
यस्तो नबांच्नु बांच्नु परेपछि
आफ्नै जीवन खरानीको थुप्रो लागिरहेछ
आफैंभित्र आर्यघाटको चीता गन्हाईरहेछ ।
कहाँ
कसरी
कहिले
र किन
मसित तिमीले
प्रेम गर्यौ ?
स्पष्टीकरण चाहियो ।
जति बुझ्छु उति अस्पष्ट लाग्छ
मलाई मेरै जीन्दगी
अर्काको जीन्दगीलाई हेर्छु
किचिङ् – मिचिङ् के – के जस्तो लाग्छ जीन्दगी
सलाईको काँटी भए
ख्वार्र कोरेर झ्यार्र पारिदिनु हुन्थ्यो जीन्दगी
जीन्दगी त अन्तीम Continue reading “Krishna Bahadur Chhetri – Jindagi Sarho Chha”
“कविता दिने हैन ?
– कविता दिइसकें मैले, आफ्नो साथीलाई ।”
सताउला भनी धेरै-धरै
केही क्षणको बिछोडने जीवनमा
दिन्छिन् उनी मधुर कल्पना
सम्झना सांच्न र बांच्न कवितामा
स्वच्छन्द कविको एउटा फुक्का सोधाइमा Continue reading “Krishna Bahadur Chhetri – Prem Ko Pahilo Uchchhawas Ma”
