नेपाली कविता को बिशाल संग्रह
वैद्यनाथ उपाध्याय – सार्थक पहल
आकाड़्क्षाका ऊॅचा शिखरहरू
लम्कदै-
हर विषय र क्षेत्रहरूमा
आफ्नै लगन र प्रतिभाले
चम्कॅदै
अघि बढने अनि बढाउने
हामी प्रण गरौं।
अरूको इप्सीत कार्यहरूमा
तगारो हैन, सींढी बनिदिने
हामी प्रयत्न गरौं
पीडितहरूको पीडा हर्ने
हामी कुनै यस्तो काम गरौं
सारहीन, अर्थहीन
जीउनुभन्दा माथि
हामी केही सार्थक पहल गरौं।
बासुदेव पुलामी – उज्यालोको आँखा
घरभित्र गजधम्म भई बसेको छ
अराजक विचारको लाटकोसेरे आँखाहरू।
उज्यालो हेर्नै मान्दैनन् त्यसले।
पुस्तौंदेखि
अँध्यारोको सिंहासनमा बसेर
अँध्यारोकै गीत भजन जत्तिकै प्यारो सम्झेर गाइरहन्छ यसले।
कुलुलुलुलुलुलु………………………..
कुलुलुलुलुलुलु………………………..
कुलुलुलुललुलु………………………..
एकैखाले स्वरहरू
एउटै रिदममा लयबद्ध कोरसहरू।
एक झिल्का जूनकिरीको उज्यालोसित डराउँछ त्यो।
…………………………………….
घरमाथिको बगेनाको रूखबाट
जूनले घरलाई नै चिहाइरहन्छ।
चूकजस्तो अँध्यारो पोखिएको घरभित्रबाट
स्वादको जिब्रो पढकाइएको आवाजहरू मात्रै बाहिर आइरहन्छ।
…………………………………………
अँध्यारोमा बसेर त्यसले आफैलाई खाइरहेछ कि ?
बाहिर निस्कनै सक्तैन त्यो।
मलाई थाह छ
घामको उज्यालो घरको छानाबाट भित्रैसम्म छिरेको दिन
ती आँखाहरू अन्धा हुनेछन्।
सुदर्शन सापकोटा – सधै घाम उदाउछ-पूर्ब!
सधै घाम उदाउछ-पूर्ब!
हो! हामिले सुन्यौ।
हामिले पड्ढेयौ पनि।
सधै घाम उदाउछ-पूर्ब।
घाम सधै अस्थाउछ-पस्चिम।
हामिले यहि बुझ्यौ।
तर,
घाम उदउने होइन,
न त अस्थाउने नै हो।
यो त जहाको त्यही छ।
प्रिथिबि पो यसलाई घुमिरहेछ।
हामि उदाइरहे छौ जानेर।
बा हामिनै अस्थाई रहेछौ।
थाहै नपाई चक्कर हामि पो लगाउछौ।
हामि देखेरै झुट बोझ्छै।
पढरै झुट खोल्छौ।
सत्यको खोजिमा,
धुर्बलाई सत्य र सत्यलाई धुर्ब बोल्छै।
धर्ब अनेक छन् सत्य एउटा छ।
हाम्रो बुझने कुरा एउटै हो।
फेरि बुझने तरिका फरक छ।
कुरो भन्दा तरिकामा नै हाम्रो घन-चक्कर छ।
तिमि सहि बा म सहि भन्ने मै ठुलो टक्कर छ।
हामिले यो पनि सुन्यै।
सत्येले जित्छ़!
सत्य हार जितको कुरा होईन सायद।
जित्ने हार्ने हाम्रै बिचार हो।
बिचार मात्र पनि केहि होईन,
जित्ने त हाम्रो बिचार भित्रको संकार हो।
बिचार पानि हो भने,
रंग र आकार त हाम्रै आचार हो।
धर्म जात-भात, रंग, भासा, भुगोल,
सब-सब मन्छेले छुट्टएको आफ्नै प्रकार हो
सुनेको कुरा हो।
देखेको कुरा हो।
बुझाईयको कुरा हो।
सत्य फरक छ, सायद।
अरुको भाबना महसुस गर्नु मनिसको बिचार हो।
सह-अस्थित्यो बुझ्नु उसको संकार।
सधै घाम उदाउछ-पुर्ब।
घाम सधै अस्थाउछ-पस्चिम।
सुनेको कुरा,पढेको कुरा
बिचार माथि तपाईले दिएको
रंग र आकार हो
निराजन सापकोटा – मौसम
म हरेक मौसममा समाहित हुन थालेछु …
साउनमा बेस्स्मारी रुझिदिन्छु,
टन्टलापुर घाममा मुस्कुराइदिन्छु
कठांग्रिने जाडोमा हिमाली शीत लहरझैँ निस्फिक्री बतासिदिन्छु
ग्रिष्ममा सिमलको Continue reading “Nirajan Sapkota – Mausam”
सन्ध्या रेग्मी – ‘सस्टेनबिलिटी’ कि ‘जस्टिफायबिलिटी’ ?
(Sustainability or Justifiability ?)
आपूm आणविक भट्टीको भण्डार जमाएर तिमी
अरूलाई शस्त्रास्त्र नचलाउन आदेश दि“दै हि“ड्छौ
प्रजातन्त्र र मानवाधिकारको Continue reading “Sandhya Regmi – Sustainability or Justifiability”
सुनिल लिम्बु – खै कतै
खै कतै यो नाउ पनि अब त डुब्ने हो की
अाफ्नो गन्तव्य भन्दा बढी हिडेको यात्री
अब त थाकेर बाकी जीवन बाटोमै लडेर बिताउने हो की
चारैतिर निलो पानीको शीतल बाक्लो कम्बल
अब त शरीर लाई Continue reading “Sunil Limbu – Khai Katai”
सन्ध्या रेग्मी – उनीहरू र हामी
उनीहरूस“ग के छैन ? सबथोक छ
शिक्षा, स्वास्थ्य, सञ्चार, यातायातको विकास छ
उद्योग, व्यापार, विज्ञान, प्रविधिको चमत्कार छ
उनीहरू साधनसुविधाले भरिपूर्ण छन्
भौतिक सुखसयलले Continue reading “Sandhya Regmi – Uni Haru Ra Haami”
विज्ञान दर्शन – सृजनाका थुङ्गाहरु
सृजनाका थुङ्गाहरु फुल्न थाल्छन बिहानीमा
भावनाका शब्दहरु खुल्न थाल्छन बिहानीमा
स्वप्नमा हराएका यी निन्द्रामय आँखाहरु,
उनको मुहार वरिपरि भुल्न थाल्छन बिहानीमा
आशाको Continue reading “Bigyan Darshan – Srijanaka Thunga Haru (Nepali Gajal)”
इन्जिनियर राकेश कार्की – ह्याप्पी भ्यालेन्टाइनस डे
पार्टी पार्टी बिच प्रेम होस्
एकले अर्कोलाई नलगाउ दोष
सभासदहरू! ह्याप्पी भ्यालेन्टाइनस डे
हामी जनतालाई संविधान दे
माओवादी तिमी गुलाफ बोक
एमाले Continue reading “Rakesh Karki – Happy Valentine’s Day”
आयाम फुयाल – भ्रष्टाचारी दुबो
बेजोडले गड्गडाउँछ
खोलो गर्जेर बग्छ
हजारौँ टरबाइन घुमाउने
शक्ति भिरी आउँछ
तर…
टरबाइन झोलामा बोकिन्छन्
र शक्ति गएर गाउँमा पोखिन्छन्!
एक साता पछी,
ताल बनेको गाउँमाथी हेलिकप्टर भट्भटाउँछ
सजीव लासले गिज्याउँछ
निर्जीव लासले पनि गिज्याउँछ
र तीन पाउण्ड पाउरोटी फाल्छ
भोलिपल्टको खबरले भन्छ-
बाढीपिडितलाई तीन करोडको राहत वितरण!
अघिल्लोदिन चिल्ला रोड देखिन्छन्
भोलिपल्ट,
गाडीको चक्काले अड्डा हिँडेको कथित राष्ट्रसेवकको प्यान्टमा
बाटोको हिलो लिपिदिन्छ
सराप्छ… मज्जैले सराप्छ…
र देख्छ बाटो छेउछाउका सुकिलामुकिलाका अलकत्रे महल!
दुई व्यक्ति
दुई व्रिफकेश
चार डिब्बा
निर्धक्क हाँसोका साथ साटिन्छन्
भोलिपल्टको पत्रिकाले छाप्छ-
फलानो निकुञ्जमा चार गैँडा मृत भेटिए!
पोल्छ…
चर्किन्छ…
अनि देशभक्ति अल्लालिँदै आह्वान गर्छ-
झुन्डाइदे ती झोले
डोजर लगाइदे ती अलकत्रे महल
गिँड्दे ती टेबलमुनिका हात
र तेजाब छर्किदे यो मौलाएको
भ्रष्टाचारी दुबो माथि !!!
सन्ध्या रेग्मी – आडम्बरी कवि र कविताप्रति
कविता तिम्रो रक्तसागरमा उर्लने छाल हो भने
खोई त सागरतटका कसि¨रहरूलाई त्यसले बगाउन सकेको †
समाजका विकृति र विस¨तिहरूलाई बढार्न सकेको †
कविता तिम्रो छातीमा Continue reading “Sandhya Regmi – Adambari Kabi Ra Kabita Prati”
गोपाल कवाली – बिहान होस या बेलुका
बिहान होस् वा बेलुका
चिसो सिरेटोले हानेको बेला
मेरी आमाले,
खरानीमा खट्खट् पकाएर
मुङ्ग्राले डङ्ग डङ्ग पिट्दै धोएर
घाममा सुकाएको रेडिको खास्टो
याद दिलाउँछ यो जाडो
शरण आँसु – मनभित्रका मनहरु
मनभित्र अनगिन्ति मनहरू
मरिरहन्छन् ।
मनको संघारमा
फूल जस्तै
मनहरू सुस्तरी
झरिरहन्छन् ।
अनि त्यै मनको देउरालीमा
पाती चढाउँछन् –
मान्छेहरू ।
अक्टोपस मनका पाइलाहरू
आकाँक्षाहरूको
ठाडो Continue reading “Sharan Aansu – Man Bhitra Ka Man Haru”
निराजन सापकोटा – जिन्दगी
रुक्दै नारुकने झरीसंगै नया बालीहरु जन्मिए होलान
थाक्दै नथाक्ने अनन्त यो जीवनको यात्राले
नौलो चुनौतिहरु निम्त्याए होलान
मलाई त दुवै अवसरमा भिज्न मन लाग्छ
झरी र चुनौतीमा …
अलि Continue reading “Nirajan Sapkota – Jindagi”
कोमल प्रसाद श्रेष्ठ मल्ल – रगताम्य अभिषेककालागि
उस्तै उस्तै
परेड ताण्डपका
नास बिनासका राता रेखाहरु
बस्ति बस्तीका
अंग अंग बटारिदै
स्वप्नील सपना अन्त्यष्टिमा
झुण्डिदैछ फासिका डोरि झै
मनुवाका आरोह Continue reading “Komal Shrestha Malla – Ragatamya Abhishek Ka Lagi”
सुदर्शन सापकोटा – मान्छे!
कति स्पष्ट छ शब्द!
कति स्पष्ट छ अर्थ!
सबै प्राणी भन्दा शेर्स्ट मगज भएको मान्छे॥
म मान्छे।
तपाई मान्छे।
हामी मान्छे।
यो पढ्ने मान्छे।
यो लेख्ने मान्छे।
यो बुझ्ने पनि Continue reading “Sudarshon Sapkota – Manchhe”
निरोज मास्के – घर भयो बिरानो!
गौथलीले,
छाडी गयो दलिन!
सर्कौटीले छाड्यो,
बुईगलको पाली!
भंगेराहरू,
उडिगयो ग्वाखछाडी,
अब त घरपनी, भयो होला खालि!
मनशून आउथ्यो,
बर्षात लिएर!
त्यो झरिमा रुझ्नुको,
मजानै Continue reading “Neerose Maskey – Ghar Bhayo Birano”
दीपेन्द्र के.सी – अँध्यारो प्रभात !
जव !
प्रशासनको हरेक टेवलबाट
अपमानित भएर फर्कनु पर्छ तिमीले,
जव !
तिम्रो पसीनाको ज्याला
शीर निहुराई कुनै भीखारी झैं थाप्नुपर्छ तिमीले,
र, भर्खरै स्वतन्त्रताको Continue reading “Dipendra KC – Andhyaro Prabhat”