नेपाली कविता को बिशाल संग्रह
कोमल श्रेष्ठ मल्ल – आमा
तिमी थियौ
तर छोडी गयौ
म रुनु रोए …
आमा यो भिजेको छाती
तिमि बिना के सुक्छ र ?
तिम्रो अभावका यी घाउहरु
कहिले बिषेक हुन्छर ?
आमा संझेर दुख्नु
रोकिएन कहिल्य
छल्किएका आँसु नसम्हालेको भय
नदि सुसाउथ्यो उहिल्य
आमा तिम्रो माया ममता
कहा मिल्छ र ?
आमा यो भिजेको छाती
तिमि बिना के सुक्छ र ?
दुख्नु दुख्छ मुटु निरन्तर
वात्सल्यताको अभाबमा
पाअौ है शुभ आर्षिकबाद
जहा रहे बसे पनि
मेरो उस्को उनको सबैको
आमा आमा आमा !!!
सुरेन उप्रेती – आमा
आमा तिमी कौशलताले, धर्ति सजाउने
आविष्कारकी जननी हौ, संसार बनाउने
बिना तिमी यो धरतिमा, सिर्जन्नथ्यो केही
तिमी कति महान छौ, धरा वोल्छ यही
आफुलार्इ मेटाएर ,सन्तानका लागी
भोक तिेर्खा निन्द्रा थकान, सबैलार्इ त्यागी
दिन रात बाह्रैमास, सोच्छिन उनकै खातिर
सुख अनि संबृद्दिका ,निम्ति हुन्छिन हाजिर
पढोस बढोस नाम राखोस् ,स्वस्थ बनोस भन्दै
सातै बारमा ब्रत बस्छिन, दीर्घायूहोस भन्दै्
केहि खानु भन्दा पहिला ,सन्तान सम्झिएर
गाँस निल्न गाह्रो पर्छ ,याद बल्झिएर
मिल्ने भए नानी भित्र लुकाएर राख्छिन्
मुटुभित्र छाती भित्र छुपाएर राख्छिन्
पिलाउँछिन् अमुल्य रस छाती सुकाएर
उज्यालोमा राख्छिन् सन्तान आफु जलाएर
सन्तान दुष्ट खराव हुन्छन ,राग लिन्नन् आमा
सबै पिडा आफैं लिइ ,झुक्न दिन्नन् आमा
चोट खोट सबै सहने ,सागर हुन है आमा
ममताले धरति पोत्ने ,महासागर हुन है आमा
मातातिर्थ औशि २०७३
सुजन बुढाथोकी – आमा
मानोउ कि आकास जस्तै ठूलो
एउटा सफा क्यानभाषमा,
केटाकेटीहरु आएर चित्रकलाको अभ्यास गर्छन,
चित्र कोर्छन
बिग्रन्छ,
अनि मेट्छन,
फेरि कोर्छन
बिगार्छन
अनि फेरि रिसाएर
हेर्छन
जहाँ
एउटा रिसाएको मान्छेको अदभुत अनुहारलाइ देखेर,
अनि आफ्ना बाबालाइ डराउदै बोलाएर भन्छन
“यहाँ
हेर्नु त ”
अन्तत,
हेर्दा
त्यो तस्बिर ती नानिहरुलाई नै हेरेर स्वयम् हासिरहेको हुन्छ
किनकि त्यो उनिहरुकै आमा हुन ।
प्रभा निरौला – सासु : दोश्रो आमा
भन्थ्यो त्यो समाज नानाथरी कुरा, सासुका बयान गरी
दिनहुँ झगडा, घृणा र तिरस्कार, सम्झाउँथ्यो घरि-घरि
कैयौं उदाहरण सुन्नमा आए, कति देखिन्थे पनि
बिहे गर्नै डराउँथे छोरीहरु, त्यस्तै होला कि भनी
सबै सासू एकै हुन्नन् जन हो! हुन्छन् कोहि अति गुणी
अनेक दु:खसुख, संघर्ष सहेकि ति अनुभवकि खानी
जो गर्छिन् हेरचाह बुहारी को, बिरामी पर्दा खेरी
जसको छाती चर्किन्छ उसैगरी, आमाकै चर्के सरी
दिन्छिन् आशिर्वाद हर समयमा, गर्छिन् सधैं कामना
जसको काखमा शिर अडाउँदा, आउँछन् मिठा सपना
जसको हातमा छ उत्तिकै जादु, वचन उत्ति नै मिठो
आमाकै सरह उनको स्पर्शमा, अमृत बन्छ त्यही पिठो
सिकाउँछिन् उनी छोराछोरिलाई, संस्कार र अनुशासन
असल श्रीमान् पाउँछौ यदि भने, उनकै हो देन यो जान
यस्ता महान् आमाको अझै किन, हुन्छन् यहाँ निन्दन ?
दोश्रो आमा हुन् भनी बुहारीहरु हो! गर उनको सम्मान
आमाकै उपदेश मानी जन हो! गर उनको सम्मान
शरण आँसु – मलाई सम्झी भक्कानो नफुटाउनू आमा
मलाई सम्झी भक्कानो नफुटाउनू आमा
पीरै पीरले खुशी सबै नलुटाउनू आमा!
छोरो फर्की आउँछ भन्ने आशै आशको
सासे त्यान्द्रो कहिल्यै पनि नटुटाउनू आमा!
रातै भरि बलीरहोस् मझेरीमा दियो
भिरच्युरीको घिउ थप्न नछुटाउनू आमा!
श्रम बेच्दैछु कडा यहाँ कारखानामा
खाने गास काटेर थैली नजुटाउनू आमा!
दशमीको साइत पारेर आउँला दशैंमा
ठाँटरको चिउरा आजै नकुटाउनू आमा!
