Sujan Budhathoki – Ma Kabita Raksi Ra Baa

सुजन बुढाथोकि  – म कबिता रक्सी र बा !

जब म कबिता लेख्न भनेर कलम र कागज समाउछु
रातमा तब म मेरा दुइ चार शब्दहरुमा थकित भएर
शब्दहरुकै डोजले म लट्टिन्छु,
र कापिहरुलाइ सिरान र कागजहरु ओछ्यान बनाएर
आधा गिलास रक्सी पिएर
र आधा गिलास हेर्दा हेर्दै टोलाएर
कान्छा राइको भट्टिमा मेरा बा निदाए झै
हो कोर्दा कोर्दै म निदाउछु ।

हो म यहाँ यस्तै यस्तै छु

मेरा बा पनि ठ्याक्कै म जस्तै छन
हरेक दिन साझपरेपछी,
भट्टी छिरेर भट्टिमै अलिकती सुत्छन,
अनि आधा कबिताहरु लेख्छन
र मध्यरातमा चोकदेखि घरसम्मका अध्यारा बाटाहरुमा जुनकिरी झै
चम्कदै गित गाएर
अनि इनडोरका कुकुरहरु झै भुक्दै भुक्दै
मानोउ कि मेरा बा फेरि पनि अरु अलिकती
मिठा कबिताहरु लेख्छन,

मेरा बा!र सिमसिमे बिहानिमा उज्याला घामका किरणहरु जस्तै बनेर
या रातभरी मैदानमा काम गरेर फर्किरहेको मजदुर झै
या मानोउ कि देसका सब दुस्मनहरुलाइ मारेर
रणसङ्रामबाट रमाएर गोर्खा
फर्किरहेको कुनै बहादुर योद्धा जस्तै गरि घर फर्किएर आउछन
मेरा बा र बाचेका अरु आधा गिलास रक्सी पिएर र दिनभरि निदाउछन,
कुनै अनिदो जुन जस्तै गरेर

मेरा बा ! यहाँ
यस्तै यस्तै कै छन
हो जो यहाँ ठ्याक्कै म जस्तै छन,
जो फेरि पनि बेलुकापख ब्युझन्छन
र कन्चनस्नान अनि अलिकति
अन्नपान गरेर फ्रेस झै लाग्ने गरि र बिस्तारै भन्छन कि

“I.m sorry, म अबदेखि भोलि रक्सी खादै खान्न कान्छा छुदै छुन्न”
भन्दै कसम खान्छन
र नभन्दै फेरि पनि सधा झै उसैगरि
चोर स्याल झै साझपख सुटुक्क बाहिर निस्कन्छन।
र बिच बाटोमा मलाइ देखेर डराउदै फेरि पनि
भन्छन” अलिकती हिजोको हिसाब बाकी छ भट्टिहरुमा अनि अलिकती ईतिहास लेख्नु छ मलाइ आज, त मेरो बाटो नछेक कान्छा
अनि अब आइन्दा त मेरा कबिताहरु पनि नलेख
म एकैछिनमा आउछु”
नभन्दै जान्छन

खाली गिलास र सिसि समाएर रक्सीको चमत्कार देखाइरहेको कुनै जादुगर जस्तै
या आगोको रापले रन्किएर तन्किरहेको रबर झै
हो मेरा बा यहाँ एस्तै एस्तै कै छन ।
जसरी हरेक दिन म कलम मात्र के समाउछु
त्या सधै स्वयम् एउटा कबिता बन्छ
र म भन्छु कि,
मलाइ माफ गरिदेउ मेरा बा
अबदेखि म कैले पनि तिम्रा कबिताहरु लेख्ने छैन ।

भट्टिमै अर्धनिन्द्रा निदाएर अनि
भट्टिमै आधा सपनाहरु सजाएर
हिमालका सेताम्य हिउ झै रङ्गिरहेका
अनि बर्सोउ बर्ष सम्म पनि लगातार दिनभरि सहरको सडक किनारमा उभिएर
ल्याम्पोष्ट झै
धप्प्धप्प बलिरहेका
या,
कुनै बिरक्त बाटाहरुमा लामालामा दारीजुघा
कपाल पालेर
अनि च्यातिएका कपडाहरु टालेर
उ पर जोगि जसरी आइरहेको त्यो बिछ्युब्ध बुडो मान्छे
हो त्यो मेरै बा हो,
जो ठ्याक्कै म जस्तै छ,
जो बाडिले अन्नबाली बागाएर खाएका सर्वाङ्गा
नाङ्गानाङ्गा खेतहरुमा
भमरा जस्तै गरेर दिनभरी डुल्छ
अनि हुरिबतासले उढाएका घरका उदाङ्गा धुरीहरुमा
कोइली झै गित गाउदै घुम्छ
अनि बिरहहरु भुल्छ

जो जिन्दगी देखि नै दिक्क लागेर
रक्सी प्युछ
अनि रक्सी देखि नै वाक्क लागेर
जिन्दगी ज्युछ
त कैले रक्सी देखि नै दिक्क लागेर
रक्सी प्युछ
अनि मलाइ मातृभुमिका सत्रुहरुलाइ बिभस्स बनाउन
सैनिक कमाण्डरले झै आदेस दिएर
अनि एकैछिनमा उनिहरु कै आक्रमणले हण्डर खान्छ
मेरा वा ती तिम्रा सुकेका रक्तनसाहरुमा
सप्तकोसिको बोउला बहाब झै दोउडिरहेको जस्तो देखिने
भन त्यो कुनै सराप हो या तनाब??

धार हराएर दिनहु कामिकोमा कुदिरहेका कुनै तरवार जस्तो
या समचार हराएर दोउडिरहेको पत्रकार झै
या यस्तै तस्तै कि मानोउ आमाको काख नपाएर
रोइरहेको कुनै दुधे बालक झै
रोइरहन्छन
मेरा बा निरन्तर
म मान्छु कि जस्का आँसुहरु पनि
रक्सीहरु नै हुन
पसिनाहरु पनि रक्सी नै हुन
र रक्सीहरु उन्का रचना हुन
ती रचनाहरु जस्लाइ मात्र हरेक दिन सङ्कलन गरे,
त्यहा एउटा ठूलो मधिरा अल्कोहल फ्याक्ट्री
वा कला कम्पनी बन्नेछ

मेरा बा जो यहाँ ठ्याक्कै यस्तै केही छन
हो मेरा ठ्याक्कै म जस्तै छन
किनकी मेरा बा! म भन्दा पनि खुङ्गखार
कलाकार हुन ।।

(कपोकल्पित जड्या वा दुख्याचा बुवाहरु प्रती समर्पित)-सुजन

ViBid Rose – Maya Barilai

माया वरीलै

डाडैमा छदा देखेका सपना
हुरीले उडायो, माया वरीलै
गहीरामा रहदा देखेका सपना
पहिराले बगायो

दुखियाको काल्कोठी पाइतालो
कहाकहा पुर्यायो, माया वरीलै
सुख त केवल देख्नाको रमझम
अभावमै डुबायो

उभो म हेर्छु रूझेका आखाले
देख्छु मात्र आकाश त्यो मेरो होइन
हिड्छु म आगे दुखेका पाइलाले
देख्छु मात्र मानिस कोही मेरो छैन
माया वरीलै माया वरीलै

सानीकी आमा एक्लै माटो खाई
निष्ठूरी भई गई, माया वरीलै
बाबुको घूडा नि चुसेकी सानी
कहा पो हराई

आफ्ना कोही हुन्थे त देखिन्थे
म किन रुन्थे, माया वरीलै
के रहर मलाई ताराजुन ताप्ने
मस्तले सुत्थे

वर यो काली बगी कहा पो पुग्थी
रूकेकी मलाई थहा छैन कहिल्यै
बगरको ज्यान मेरो किन पो लान्थी
एकोहोरो बगिमा रहन्छे, रुक्दिन कहिल्यै
माया वरीलै माया वरीलै

Basanta Mohan Adhikari – Kapilvastu Yad Ayo (Nepali Gajal)

बसन्त मोहन अधिकारी – कपिलवस्तु याद आयो

खबर पढे आँशुसंगै कपिलवस्तु याद आयो
खारा बारा त्यै घटना आज राजपुरमा छायो

बैनी रुन्छिन् मझेरीमा भाउजू चौकीभित्र
यस्ता पापी शत्रुसंग कसले मित लायो ?

छातीभित्र मुटु भए थोरै कतै सोचिदेउ न
वीर नेपाली तिमीलाई आज कसले दायो ?

कुर्ची प्यारो रैछ तिम्लाई मर्दा पनि साथ लग्नू
यो आमाको देह लुट्न पापी राक्षस धायो ।

भोका रैछन् दाजुहरु खाना खान लडिराछन्
नामर्द यी छोरा हुँदा हेर देह लुट्न पायो

Chanki Shrestha – Akash Ko Manchitra


सजाएकै हो
आकाशले आफ्नो हृदयमा बतासलाई
दिएकै हो
फूललाई पनि त शीतको सौर्न्दर्य
यद्यपि आकाशको बेग्लै कथा छ
बतास र फूलको आ-आफ्नै व्यथा छ
उपेक्षा गर्दै
यो निस्सीम सम्बन्धलाई
गर्जिरहेछ यस बेला बादल निरन्तर
र, प्रहार गरिरहेछ चट्याङ धरती र आकाशको सुकोमल छातीमाथि ।


झुक्यो भने यो आकाश
लाग्नसक्छ कर्फ्र्यू यो शीतल-शीतल बतासविरूद्ध
स्वयं यो खुला आकाशविरूद्ध
हो, लाग्नसक्छ बन्देज अविरल नदीको प्रवाहविरूद्ध
बर्सनसक्छ तरबार यी कलिला-कलिला फूलविरूद्ध
यद्यपि स्वतन्त्रताको हत्या नगर्न
झुण्डिएको छ विज्ञापन शैलीमा एउटा विशाल होर्डिङ बोर्ड
शहरको सबैभन्दा उच्च स्थानमा ।


सुनसान सिनेमाघरको ढोकाजस्तै
कुनै पनि बेला खुल्छ, बन्द हुन्छ आकाश
केही चिरन्तन प्रश्न र मान्यतालाई पन्छाएर बगरमा
खुलाबजारमा बिक्रीमा राखिएका छन्
यसका मानचित्र र गर्विला कथाहरू
उड्दा-उड्दै घाइते भएर भर्खरै झरेका छन्
खुला आकाशमा तिमीले उडाएको एक जोडी परेवा
र, ठुङ्दै एकार्काको घाउ
एकनास घुरिरहेछन् आँसुको भाकामा
यद्यपि आकाशको सुन्दरता र गर्विला कथाको बखान
एक जुगदेखि नै गरिरहेका छौँ हामीहरू ।

Rajab – Draupadi

द्रौपदी
खेलिरहेछन् सहस्र पाण्डव औँलाहरू
तिम्रो नङ्ग्याइमा
तिम्रो न·नताको चाह नगर्ने
कुनै देवता छैनन्
प्रत्येक ईश्वर खोजिरहेछन् तिम्रो यौवन
तिम्रो नङ्ग्याइको होडयुद्ध छ
प्रथम पाण्डवहरूदेखि नै
तिम्रो वस्त्र पुरुषहरूले ओढेका छन्
छाला पनि छोडाएर
तिमीलाई हेर्ने चाह व्याप्त छ
द्रौपदी
अब तिम्रो लागि युद्ध लड्ने
कुनै पाण्डव छैनन्

Sujan Budhathoki – Yo Jindago Euta Churot Ho

यो जिन्दगी एउटा चुरोट जस्तै रहेछ,
जहाँ हल्का हल्का सुर्ती
र रुवा मात्र कोचिएको छ
भरिएको भुसको बोरा झै
जो अलि खादिएको छ
गतिसिल मुर्तीहरु झै
जो आफै चलिरहेछ
सन्त्रस्त रातहरुमा
जिबित भुतहरुको
बिचित्र लासहरु झै
जो आफै जलिरहेछ
र,
जहाँ बाट अब नसानसाहरुमा
बिरक्त बिसाक्त दग्ददग्द
धुवाधुवाहरु उडिरहेछ
यो जिन्दगि एउटा चुरोट जस्तै रहिछ।
जो आफै जलिरहेछ!

चुरोट भगवाननले नै बनायो,
भग्वानले नै सल्कायो
र,
भग्वान ले नै निभायो
म त यहाँ चिटिक्क परेको
एक चमत्कारी चुरोट जस्तै रहेछु
म त यहाँ फगट एउटा चुरोट जस्तै रहेछु
जो स्वयम् जलिरहेछ
यो जिन्दगी एउटा चुरोट जस्तै रहिछ

कुनै बेला त्यो प्रेमपागलले
बोटहरु चुडेर
म माथी गाजा भरेर
ताजाताजा धुवाँलोहरुको
लामालामा वायुलहर र तुसारोको
बादलमा
बाफ्फिएर उडेका उसका
तातात्ता सासहरुबाट
सल्काएर मलाइ
एक अर्को सर्को भन्दै
रक्सिको प्रतेक चुस्किला स्वाद
अनि चुरोटको चर्को सर्कोहरुमा
मात्तिएर ड्रग्सका नसाहरुले
पोलेर आफ्नै राता ओठहरु
पृयासिका हरेक यादहरुसङ्गै
अनायासै मलाइ
मदहोस हावाहरुमा
उढाएर सक्काइदिएछ
त्यो लाचार अचानोमा चक्कुहरुले दिएको
चीत्कार अनि अनन्त चोट जस्तै भएछु
त कैले म ती पागलप्रेमिहरुका
सिग्रेटका ठुटा जस्तै भएछु ।
म त यहाँ फगट एउटा चुरोट जस्तै रहेछु ।।

पर्देसी नोटहरुको लोभमा बेचिएर

दलालहरुद्वरा ढाल बनेर
अनि पुजारीहरुबाट
मन्दिरको मङगलदिपहरुभित्र
जो जुठा धुप बनेर बलिरहेछ
अनि दुराग बनेर फैलिरहेछ
भक्त अनि दैबको पबित्र आत्मामा
म त त्यो चम्किलो चन्द्रमामा
लागेको सानो एउटा खोट जस्तै भएछु ।
म त यहाँ फगट एउटा चुरोट जस्तै रहेछु

फुलहरु जस्तै बनेर
कसैले जिबनमा सजिएर
अनि
मनमन्दिरमा पुजिएर
हृदयाङ्ग्कुरण हुने

सुरङ्ग अनि अनुराग
आपुर्ती गर्ने रहरहरुलाइ
मान्छेहरुले सुर्तिको खेती गरेर
मलाइ मेशिनहरुले पेलेर
आगहरुले
अरुको अन्तराङ्ग झोसदिएर
तानशाहहरुले मलाइ दोष दिएछन ।
ती कृतिम कलकारखानाहरुले बनाएको
म रिमोर्ट जस्तै भएछु
म त यहाँ फगट एक चुरोट जस्तै रहेछु।
जो आफै जलिरहेछ
यो जिन्दगी
एउटा चुरोट जस्तै रहिछ ।।।

देसद्रोहि आतङ्कवादिहरुले बम बारुद्द पड्काएर
बिस्फोटित धुवाधुलोहरुको मुस्लो उडाए झै
अनि बलत्कारीहरुले बेहोस बनाएर
एउटि कलिली केटिलाई पालै पालो बलत्कार गरे झै गरि रोषरोष
प्रतेक पटक मेरो प्राणत्व अनि निर्जिबतामा बेस्यागमन गरेर मेरो अस्मितालाइ उनिहरुले
कलङ्कृत तुल्याएछन,
रक्ताम्य हालत लिएर अदालत
अनि चिहानको बायुमण्डलमा
बलात्कृत बालिकाको त्यो मृतात्मा
र आसुहरु बोलिरहेथ्यो
बेअठोट
कि
“म त त्यहा
ती भ्रस्टचारिहरुको प्रतिस्ठित कोट जस्तै भएछु
म त फगट एउटा चुरोट जस्तै रहेछु.”
जो आफै जलिरहेछ,
र जहाबाट अब नसानसाहरुमा
बिरक्त बिसाक्त दग्ददग्द धुवाहरु उढिरहेछ,
यो जिन्दगी एउटा चुरोट जस्तै रहेछ ।।।।

Biplav Pratik – Aparajit

बिप्लव प्रतिक – अपराजित

हारपछि हात बाँधिनु मात्रै हुँदैन
उदास रहेर अडेस लाग्नु मात्रै हुँदैन
प्रत्येक हार नै जितको अर्को नाम हो
पराजित नै आखिरमा अपराजित हुन्छ ।

सूर्योदय हुनु छ र अँध्यारो मेटिनु Continue reading “Biplav Pratik – Aparajit”

Binod Aryal – Byarek Ko Dubo

विनोद अर्याल – ब्यारेकको दूबो
(मधुपर्क साउन, २०६७)

म ब्यारेकको दूबो
कहिले जङ्गी बुटहरूले
कहिले बन्दुकका नाल र कुन्दाले
कहिले रातो तातो गोलीले
सत्ताका खेलाडीहरू
मेरो टाउकोमा खेलिरहेछन् ।
म तल Continue reading “Binod Aryal – Byarek Ko Dubo”

Biwash Bipra – Ho ! Sanchhai Ma Harayeko Chhu !

बिवश बिप्र – हो ! साँच्चै म हराएको छु !

यि हरित-लतीका बिचैबिच
रङ्गको बासना मगमग छर्दै,
कोमल परागहरु
माटोका कण-कणमा सेचन गरेर
कल-कल गरी सुसेली हाल्दै,
यात्राको माधुर्यता नाप्दै,
आफ्नै गतिमा
उनि बहिरहेछिन !
अनि बहिरहेछिन !

गुप्तेस्वर भित्र
एक्लो म…
उनको गुन्जन कानका भित्ता भित्तामा ठोकिएर

छङ ! छङ !छङ !छङ !छङ !छङ ! छङ ! छङ ………..

कहाँ हो कहाँ …………???
म भन्दा धेरै तल
पातल भन्दा धेरै मुनी

म पुग्न सकिन….
कहिल्यै पुग्न सकिन….

माटोकै भित्ता त होलान नी ??
मैले देखेका जस्तै ढुंगा त होलान नी ??
ओहो !ति ढुंगाहरु त सार्है भाग्यमानी पो होलान ….
न डर….
न चिन्ता ..
न पिर …
न बेदना…

उनि बस्ने स्थान भरि
यता….
उता….
जता…
ततै….
कति स्वतन्त्र होलान …. ??
तिनिहरु ….

वा,
त्यो छङ ! छङ ! गर्ने आवाज
ति ढुङ्गा र माटोको गुन्जन पो हो कि ?
अथवा उमङ्गको मन्चन पो हो कि ?

यसरी,
मनको एक्लो दर्शक बनेको म
आज हाँसेको छु !
साँच्चै म हराएको छु !
हो साँच्चै म हराएको छु !

कहाँ कहाँ……………..?????

(Sent to Sanjaal Corps via Email)

Santosh Lamichhane – Khot

सन्तोष लामिछाने – खोट

मैले क्षणहरु बगाउंदै गर्दा
तिमी मष्तिष्कको चोटाबाट
चिन्तनका चिउरा चपाउँदै
ममाथि चोर औंला ठडयाउँने गर्छौ

तिमीभित्रै च्याप्पिएर
उकुस मुकुस भएका सपनामा चोबलेर
तिमी भलाई पश्चाताप पस्कने गर्छौ

मरुमुमिमा निरन्तर हिंडिरहेको
एउटा उँटको थकाइमार्ने धोको जस्तो गरी
कुण्ठा अनि पुर्वाग्रहहरुको पोको खोतलेर
तिमी मलाई खोटको चश्माले हेर्ने गर्छौ

तर हे आफुले आफैलाई निर्णयक सोच्ने तिमी
एकपटक स्वच्छ मन लिएर सोच
तटस्थ भएर निष्कर्ष निकालेर हेर
नियोजित होइन निरपेक्ष भएर फैसला गर

अनि तिम्रा जन्मान्ध ईन्द्रियहरुले क्षणहरु बग्दै गर्दा
सृष्टिका हजारौं रँगहरु देख्नेछन्

निस्लोट तिम्रा संवेदनाहरू
मानवताका दृष्टान्त भएर जाग्नेछन्

तिमीले निर्जीव देखेर इन्कार गरेका सृष्टिका झुप्राहरु
सिर्जनाका उत्पात ठूला इमारत भएर उठनेछन

समयका नालीबेलीहरु
तिम्रो पटयारका पटक्कै सिकार हुने छैनन्

सँगसँगै
क्षणकै छहारीमा तिमी आँफै पनि
उत्तरोत्तर उन्मुक्त हुँदै जानेछौ
अनि उन्माद र उत्साहका उदयले
खोटको उत्पक्ति हुनै छाड्ने छ
खोटको उत्पक्ति हुनै छाड्ने छ ।

Jit Karki – Ke Bhannu (Gajal)

जीत कार्की – के भन्नू

चिरे धर्ती, फुटाए चाँद के भन्नू
अहो ! कस्तो बढ्यो उन्माद के भन्नू ।

भयो धरमर कठै ! हामी बसेको घर
लडेका थाम एक्लो काँध के भन्नू ।

थिए जो काख औ मातृत्वका धारा
गरे कब्जा, लगाए साँध के भन्नू ।

म ठान्थेँ जो धरोहर हुन् भरोसाका
उनै पो झन् बने जल्लाद के भन्नू ।

Rita Khatri – Kamana

रीता खत्री – कामना

अनुहारमा
मुस्कान हराएपछि
के अर्थ रहन्छ र सौन्दर्यको
धेरै टेके
तिम्रा कोमल पाइतालाहरूले
का“डाको सडक
अब हामी साटौं हाम्रो यात्रा
तिमी फूलहरूमा हिंड्नू
म काँडाहरूमा हिंडूंला

नलागोस्
तिम्रो जीवनको सुन्दर जूनमा
कुनै ग्रहण
पीरमा नदुखुन्
तिम्रा कमजोर मुटु
आ“खामा आ“सु होइन
ओठमा मुस्कान रोप्नु तिमी
तिमी खुसीको डुङ्गा चढेर पुग्नु
जीवनको पारि किनारा
म तरु“ला दुःखको लामो समुद्र
तिमी नगाउनू
जीवनको कुनै उदास गीत
नसुन्नु कुनै शोक सङ्गीत
पीरको बा“सुरी म बजाउ“ला ।

मेरा लागि टाढा छ धेरै टाढा
पूम्लको सहर
घामको सहरजूनको सहर
त्यही सहरमा हराउनु तिमी

का“डाको सहरमा मौन उभिएर
हेरिरह“ुला
तिम्रो मोनालिसा अनुहार ।

Dipendra KC – Itihas Ra Aama

दीपेन्द्र के.सी. – इतिहास र आमा !

अगेनामा आफनै जीवन फुकेर
दुःखहरु जान्छन धुरीबाट
र, न्याना लाग्छन
छातीजस्ता भित्ताहरु ।

तिमी अगेनामा बस्नु
र, हामीहरु वरिपरि घेरिनु
माहुरीको घारमा
औधी सन्तोषको रौनकता भुनभुनाएर
घरभरी चँचलता दौडनु
इतिहासको खोंचमा उभिएर हेर्दा
भीर बोकेर उभिएकी छिन
र, दौडिएका छौं हामी जीवनको सम्म राजमार्गमा ।

एउटा अध्याय यहाँ पनि छ इतिहासको—
हयाँगरजस्ता लाग्ने करङहरुमा
टाँगिएका मैला कपडाहरु
हाम्रा सुकिला जीवनका अर्थहरु रहिछन,
उनको निद्रा अपहरण हुनु
र, छेउमा हामी ढुक्क निदाउनु
यी पनि हाम्रै सपनाका पहरेदारी रहिछन् ।

सम्झनाका नदीहरु बगाउँदै आँखाबाट
तर पनि अटाएकै छन्
हाम्रा भागका सपनाहरु
एक्लैबाट धेरै
र, टुक्रिएकर पनि फेरि एक्लै
हाम्रै राजमार्ग फराकिला पार्न लागिरहने
“आमा” !
त्यसै कहाँ बनिदोरहेछ र
“आमा” !
थाहा भयो
समयले गलहत्याएर इतिहासको चाङमा राखिदिएपछि ।
महानताको व्याख्या यसै हुन सक्दैन
छोराहरु आयोजित/प्रायोजित
औपचारिकताको आडम्वरी भेलामा ।

१६-०३-२०१६
बागलुङः हाल लुभेन बेल्जियम ।

Nawaraj Subba – Bal Bahadur Ko Katha

नवराज सुब्बा – बलबहादुरको कथा

यतिञ्जेलसम्म
बलबहादुरले आफ्नो अनुहार
राम्ररी नियाल्न भ्याएको छैन
नागरिकता बनाउँदा एकदिन
फोटो खिच्ने बेलामा एकछिन
ऐनामा आफूलाई चियायो र मुसुक्क हाँस्यो
अर्कोपटक बहिखातामा Continue reading “Nawaraj Subba – Bal Bahadur Ko Katha”

Sukriti Sara Sharma – Meri Aama

सुकृती सारा शर्मा – मेरी आमा

नौ नौ महिना कोखमा राखी
देखायौ मलाई संसार
मेरी आमा प्यारी आमा
तिमी नै मेरो पुरस्कार्

तिमी हौ पहिलो पठाशाला
सिकाउने मलाई क ख रा
सधै वरिपरी राखेर
दियौ मलाई पहरा

आमाको ठुलो महिमा
लेखेर पनि सकिन्न्
आमाको जस्तो माया
खोजेर कही भेटिन्न

भी एस निकेतेन मा बि
दुइ ए

Kshetra Pratap Adhikari – Bhariya Jyami Ityadi

क्षेत्रप्रताप अधिकारी – भरिया, ज्यामी, इत्यादि

डोकोमा गाउँ बोकेर
उकालो लागेको धनमान
ठाँटी पाटीमा कतै
एक बर्को शान्ति ओढेर
निर्धक्क
थकाइ निदाउँछु भन्छ
भरियाले चाहेको त्यत्ति हो ।

डल्ला फर्काइफर्काई घाममा
अधियाँ जोतिरहेको हर्षबहादुर
सुस्केरा रोपेर टारीमा
जीविका फलाउँछु भन्छ
ढिँडो खाने बेलामा अलिकति
शान्तिको सितन चाहियो
हलीको इच्छा त्यत्ति हो ।

खसीको आँखामा
खुसी हुर्काएर
दसैँ पर्खिरहेका केटाकेटी
पारि पाखातिर
चितुवा कराएपछि
हारगुहार मागिरहेछन्
गोठालाको अनुनय त्यत्ति हो ।

औँला रोपेर असारमा
सहकाल कोरलिरहेका
रोपाहारहरू भन्छन्-
असिना आएन भने
पसिना फल्छ
सुरक्षाको छाता चाहियो
खेतालाको विनय त्यत्ति हो ।

दिनभरि
ढुङ्गा फुटाएर गिट्टीमा
जीवन खोजिरहेकी
द्वन्द्वपीडित विधवालाई
टुहुरा छोप्न रातभरि
एक मजेत्रो शान्ति देऊ
ज्यामीले मागेको त्यत्ति हो ।

नेपाल साप्ताहिक १३६

Basu Shashi – Barambar Ma Ekbata Chhuttiyera Gairahechhan

वासु शशी – बारम्बार म एकबाट छुट्टिएर गइरहेछन्

बारम्बार म एकबाट छुट्टिएर गइरहेछन्
अनेक कुराहरु—
हातबाट औँलाहरु
आँखाबाट निकटता
खुट्टाबाट पुग्नुहरु !
म एउटा गाँठो, फुस्किँदै गइरहेछु
फुस्किँदैछन् मुटु, मन
देहबाट उमेर, अङ्ग–प्रत्यङ्गहरु !
टुक्रा–टुक्रा काटिँदै गइरहेछन्
इच्छा, आकांक्षाहरु
टुक्रिंदै गइरहेछन् निद्रा, सपनाहरु !
हिजो–अस्तिहरु चुँडिएर गए
भत्किएर गए भोलिहरु !
मैले त्यो ऊँट हराएँ
जो हिड्थ्यो लुखुर लुखुर मरुभूमि मेरो मस्तिष्कमा !
मलाई हलचल गर्न नहुने भयो
पल्लो कोठाका बमहरुमा धक्का लाग्ने डरमा !

हो, यो सत्य होे
जे म छु त्यसको कुनै विकल्प छैन !
तर त्यो पृथकता पनि
कुनै मन्चिन्ते झोली होइन रहेछ ।
प्रतिज्ञभूमि कहीँ पनि छैन भनेर
म जहाँ उभिएँ
स्वर्ग त्यो पनि होइन रहेछ ।
यी नकारात्मकताहरुको बाटो गरी
एउटी बेस्सेजस्तै मेरो हृदय मबाट गयो ।
अब म एक थुप्रो बालुवा हुँ
सिर्फ एक थुप्रो बालुवा
जसलाई मनको तूफानले अलिकति उडाएर लैजान्छ,
मस्तिष्कको हुरीले अलिकति छर्पष्ट पार्छ,
तनको पानीले अलिकति बगाएर लैजान्छ
प्रत्येक बिहान, प्रत्येक साँझ
प्रत्येक दिन, प्रत्येक रात ।
परन्तु म किन चिन्ता गरुँ —
म आफूलाई सोरेर राखूँ भने
त्यो पनि त कुनै देवता होइन ।
म नभई हुन्न भन्ने क्यै छैन,
म नभई हुन्न भन्ने क्यै छैन

Basu Shashi – Pugchhu Bhanera Gayeko Thaun

वासु शशी – पुग्छु भनेर गएको ठाउँ

पुग्छु भनेर गएको ठाउँ
पाइलैपिच्छे पर सर्छ !

यताउति घुम्तीहरुमा
आकल झुकल कहिलेकाही
पुगे जस्तो पनि लाग्छ !
तर पुग्ने रहर तीव्र छन्
जीवन्त बनाउछन !
र, जहाँजहाँ मानिस पुगेको छैनन्
पृथ्वीका ति चौटाहरु
सित्तै गएका छन् !
र, हिमाल पनि त्यसैले हो
पग्ली पग्लीकाँ
मानिसको धरिति डुल्न आउछन !!

Basu Shashi – Mero Desh Ko Pustak

वासु शशी – मेरो देशको पुस्तक

मेरो देशको पुस्तकका पृष्ठहरू
ठाउँ–ठाउँमा च्यातिएका छन् !
यसलाई पढ्ने मेरा बालकहरूले
अवश्य ‘यो त भएन बा !’ भन्नेछन् !
यसका पन्नाहरूको अक्षर नै मेटिने गरी
ठाउँ–ठाउँमा कालो मसी पोखिएको छ !

यसलाई पढ्ने बालकहरूले
अवश्य ‘यो त नराम्रो भो बा !’ भन्ने छन् !
अनि म बाँझोले बादललाई झैं हेरिरहुँला–
तिनीहरूले ती चौटाहरू ल्याएर जोडेको !
दागहरू माझेर पुस्तक सफा पारेको !
हो, मेरो देशको पुस्तकका पृष्ठहरू
ठाउँ–ठाउँमा च्यातिएका छन् !

Rabindra Mishra – Chhora Chhori Lai

रवीन्द्र मिश्र – छोरा-छोरीलाई

तिमीले आकाशको विशालता चुम्नु पर्दैन
नेपालको माटो चुमे पुग्छ
नेपालभित्र पनि तिमीले
सगरमाथाको शिरै चुम्नु पर्दैन
नेपालीको मन चुमे पुग्छ
चन्द्रमा छुने सपनामा
धर्ती बिर्सिएको संसारमा
तिमी यो माटोमा हिँडिदिए पुग्छ
तराइ, पहाड र हिमालसामु नुहिदिए पुग्छ
तिमीले समृद्धिको संसार बुन्नु पर्दैन
नेपालको शान बोकिदिए पुग्छ
त्यही शानभित्र तिमीले
नेपालीको मान खोजिदिए पुग्छ
खुशी खोज्ने होडमा
मानवता बिर्सेको दुनियाँमा
मुटु छोडेर उडेका मान्छेहरूको हूलमा
तिमीले यो देशलाई स्पर्श गरिदिए पुग्छ
जिन्दगीको आर्जन यहीं रोपिदिए पुग्छ !

– रवीन्द्र मिश्र, २८ मंसिर २०७१