Saroj Dhital – Chhori Ra Chitra

सरोज धिताल – छोरी र चित्र

मेरी सानी छोरी
एउटा चित्र कोर्छे

मलाई देखाउँछे ।

“के हो बाबा यो ?”
म सोध्छु
“यो ? म !”
ऊ लाडिँदै जवाफ दिन्छे

सानी पुतली जस्ती ऊ
आफैँजस्ती भएर हाँस्छे ।

म राम्ररी हेर्छु
र देख्छु–
चित्रमा केवल एउटा बिन्दु छ ।

“के हो बाबा यो ?”
उसको केटाकेटीपनमा हाँस्दै म सोध्छु

“मान्छे !’

अलि गम्भीर भएर ऊ भन्छे
सिसाकलम चपाउँछे
र थुकले भिजेका ससाना औँलाले
मेरो ओठ समाउँछे ।

म फेरि उसको कृतिमा घोरिन्छु ।

अचानक यस्तो लाग्छ
उसले साँच्चै केही बनाएकी छ
जो छ र पनि छैन
छैन र पनि छ
केही छ उसको चित्रमा
जसलाई म केवल अनुभूत गर्न सक्छु ।

आँखा मिच्दै, जिल्ल परेर म सोध्छु
“के हो छोरी, यो ?
भगवानको विराट स्वरूप ?
कि ब्ल्याक होल सिंगुल्यारिटी ?”
जवाफमा ऊ मुसुक्क हाँस्छे
संसारको सबभन्दा सुन्दर पूmलजस्तो
साँच्चै मान्छेकी छोरीजस्तो ।

मेरी सानी छोरीले कोरेको चित्रमा
म उसैलाई देख्छु
मान्छेको निष्कलङ्क आदि सुन्दरता देख्छु
मेरो सबभन्दा सुन्दर कल्पनाको मान्छे देख्छु ।

Ram Binaya – Naya Barsha Ka Mat Haru

राम विनय – नया वर्षका मतहरू
(मधुपर्क २०६६ जेठ)

खोज्दै गन्तव्य शिखर
बाढी मानिसको उर्लियो
पहाड मैदानको सङ्गममा
लागेको दाग मेटाउन
निणर्ायक आवाज बजि्रयो ।
शान्त नदी विश्वासको प्रवाहमा ।
ढोकाको ताला खोल्न समयको
हात हातमा सााचो लिएर
अनौठो गर्जन गर्दै
हुरी बतासले तुवालो पन्साउदै
चम्किला आवाज चम्कियो
गतिमान आस्थाको लहरामा ।
विगतका विश्वासघाती पर्खाल भत्काउदै
विवेकशील वर्तमान रोप्दै
भरपुर भविष्यको प्राण उमार्दै
नीलो आकाशमा गहिरिएर
रातो घाममा फैलिएर
अपेक्षाको हिमाल उठ्यो
विचारपूर्ण दूर दृष्टिमा ।
नव पल्लव चल्लाहरू
बाजको गाजाइमा पर्ला कि !
सफा स्वाभिमानी स्वरहरू
ब्वाासाको खेलको गोटी बन्ला कि !
चिन्तित छन् निणर्ायक मनहरू ।
त्यसैले दलबहादुर !
नीलो आकाशमा परेवा उडाउ-उन्मुक्त !
रातो घामको पाइला माथिमाथि उठाउ
भन्दैछन् नया वर्षका मतहरू ।

Hari Govinda Luitel – Padh Padh Padh [Nepali Bal Kabita]

ए राम पढ्
ए बाबु पढ्
रामबाबु पढ्
बाबुराम पढ् ।

ए माया पढ्
ए नानी पढ्
मायानानी पढ्
नानीमाया पढ् ।

नपढी हुन्न पढ्
पढ्नै पर्छ पढ्
पढ् पढ् पढ्
पढ् भन्या पढ् ।

आमा पनि यै भन्ने
बाबा पनि यै भन्ने
हजूरआमा यै भन्ने
हजूरबुबा यही भन्ने ।

बल्लबल्ल भेटेका
मामा पनि यै भन्ने ।

दाजु-भाउजू यै भन्ने
काका-काकी यै भन्ने
फुपू मात्रै केको कम –
फुपू पनि यै भन्ने ।

यसले-उसले यै भन्ने
जसले पनि यै भन्न्ने
यता फर्क्यो यै भन्ने
उता फर्क्यो यै भन्ने ।

कानै भारी भैसक्यो
सबैजना यै भन्ने
टाउकै भारी भैसक्यो
सबैजना यै भन्ने ।

ए बाबु पढ्
ए नानी पढ्
नपढी हुन्न पढ्
पढ्नै पर्छ पढ् ।

टुपी कसी पढ्
घुँडा धसी पढ् ।
घोकीघोकी पढ्
खोकीखोकी पढ्
खुरुखुरु पढ्
लुसुलुसु पढ् ।

साँझ-बिहान पढ्
दिउँस पनि पढ्
राति पनि पढ्
हरेक बेला पढ् ।

पढ् न भन्या पढ्
लौ न भन्या पढ्
ए बाबु पढ्
ए नानी पढ्
बाबुनानी पढ्
नानीबाबु पढ् ।

Bikram Subba – Tasvir

उमङ्गका थरिथरि रङ्गहरु
सुखदु:खको पसिनामा घोलेर
मायाको मुलायम कूचिले
मेरो दिमागमा उतार्‍यो तिम्रो तस्बिर

ढुकढुकीको मिसिलमा नत्थी भइसकेपछि
दसी प्रमाण भएर बस्दो रै’छ तस्बिर
रगतका अणु-अणुमा दाखिल भएपछि
ज्यान गए नमेँटिँदो रहेछ माया…
कुनैदिन चाहियो भने मसँग माँग्नु…
ओ मातृभूमि !
यो हुल्दङ्गाको शहरविच
तिम्रो तस्बिरको गुरुकापी
मेरै शरीरको फ्रेममा सुरक्षित छ…

Laxmi Prasad Devkota – Sawan

क.
आज सावन पावन दिवस, धूमिल, शीतल प्रातः
कलिला, नीला, सलिल–ललित अचल, सगर–स्नात
चुलीकी मोहनी, शोभा सचेत, तानेर जलको जाली
एकान्त स्वर्गमा मुस्किरहिछन्,
नरम–शरम–निठुर मोहिनी, बढाउँदी तृष्णालाई, टाली
तिमिरबाट किरणी–कदम अनिल लहर भरी
भावुक हृदय घण्टध्वनिमा पछयाउँछ विनय गरी,
निदाउँछ घुसेर अन्तस्तलमा मधुर घुन्घुन भरी,
निद्रित आत्मा जागृत गरी,
सिर्जको कुत्कुती छरी !
आज काँचको सङ्गीतमण्डल, लच्केको सगन झारी
आज धरणी–स्वर्गको बिहा बिजुली झिल्कालाई झारी
आज फूल र रेशमको दिवस विहगमालाको लुर्कन
गा रे सावन–बादल पन्छी, परम, पागल मात !
आज सावन० ।

ख.
सबेरै जागी झोपडीद्धारमा जिज्ञासु किसानी बाला ।
हेर्दछे राष्ट्रलाई चामेर डोलेको मकैले श्रमको फल
धोबिनी फुर्केर स्वर्गको धुलाई उद्धार गर्दछे गानमा
बैंशको हाँगामा बयसी सुन्छे स्वपना लिएर कानमा
चञ्चल धानका जमरा लहरे प्रथम मंसीरद्धारा
परको खेतको जलाम्मे पाटामा, रोपिने शौकले सारा
आज पृथिवी कलिली, पङ्किली, स्वपना, सङ्गीत झरझर ।
आज कविको उरमा सुन्दर कल्पवनको चाड
आज करुण सागर गर्दछ ज्यलित धराको याद
आज उपल कलकल मुखर, शिखरहरुको ताल !
आज इन्द्रधनुष दिवस स्वपन–वपन बेला
आज नील सून्य उपर बादलहरुको मेला
बाज् रे तार सदृश चिडिया स्वर्गका रङ्ग ती सात
आज सावन पावन दिवस, धूमिल, शीतल प्रात

Komal Bhatta – Sahid Diwas 2069

कोमल भट्ट – सहिद दिवस २०६९
(सहिदहरूप्रति हार्दिक श्रद्धान्जली सहित)

तिरस्कार गरी नमारौं कहिल्यै सहिदका सपना
घुयेंत्रो हानी नझारौं कहिल्यै सहिदका सपना

स्वदेशको लागि बहाए रगत जीउ ज्यान अर्पेर
यता Continue reading “Komal Bhatta – Sahid Diwas 2069”

Damodar Pudasainee – Upahar

दामोदर पुडासैनी किशोर – उपहार

गृष्मको चहकिलो साँझमा
तिमीले उपहार दियौ र गयौ
मैले भने तिमीलाई र तिमीले दिएको उपहारलाई
मन र कोठाको बगैँचामा सजाइरहेछु

मनका सुन्दर रँगहरू भरेर
तिम्रो मनजस्तै सफा
उपहार दिएकीथियौ तिमीले
उपहार पाएपछि भने
मैले पाइरहेछु तिमीलाई
हरेक क्षणका रेखाहरूमा

किन किन तिम्रै मात्र अनुहार देखिरहेछु
तिमीले दिएको उपहारमा
किन सँझनाले छोडदैन मनमा
तिमीले उपहार दिइरहेका क्षणहरूको

उपहार तिमीले दिएकी थियौ
कस्तो अचम्म
मलाई त पुरै लगिछौ तिमीले आफैँसँग

तिमीले दिएको उपहार सजाइरहेको बेला
थाहा पाएँ मैले
नौनी जस्तो मेरो मायालु मन
थाहै नपाई टाँसेछ कसैले
रँगिन पोष्टर बनाएर
उसकै मनका भित्ताहरूमा
मेरो मननै तिमीले कब्जागरेपछि
रित्तो भएकोछु म
त्यही रित्तोपन भएपनि
सुम्पने विचार गर्दैछु
तिमीलाई सुन्दर उपहार

तिमीबाट उपहार पाएपछि
यो सँसारलाईनै देखिरहेछु तिमीनै तिमी

तिमीले दिएका उपहारका पानाहरूमा
के के बनाउँ ड्रइगँ,डिज़ाइन र इष्टिमेट
तिम्रो गुलाबी मनमा रँग भर्न
म तिमीले दिएको उपहार छाम्दै सोचिरहेछु

तिमीले दिएको उपहार होइन
ढकमक्क फक्रेको पुष्पबृक्षझैं
उभिएको भेटिरहेछु
तिमी नै तिमी ,मेरो अघिल्तिर

-२०७६ जेठ २९ गते बुधवार
ग्वँग:बुँ,नयाँबसपार्क,काठमाडौ

Mahendra Pyasi – Handar

महेन्द्र प्यासी – हण्डर

खोल्न खोच्छु मनका कुरा तिमि तर्काइ दिन्छेउ
हराउाछु भावनामा अफलाइन बसीदिन्छेउ
पिडाहरु मुटुभरी कति राखि रहुँ
ब्याधाहरु खोजि हिड्छु तिर खाइमरु
धड्कनहरु बढिरहे दिन रात गरी
सपनामै कल्पीनेभो जिवन यसैगरी
फुलभनि रोजेको थे माली हुनलाई

माया पाउछु भनेकोथे कोमल ह्दयलाई
सुनखरी सयपत्रि राम्रा हुन्छन भन्थे
मखमली फुल लाइ सधाबहार भन्थे
फुल टिप्न भएको थे काडामात्र पाएँ
हराएका खुसी खोज्दा रनभुलमा परे
फुलमात्र हैन जिवन काडापनि रैछ
मिलन मात्र हैन जिवन तिरस्कार नि रैछ
माँया पाउने भन्दा पनि दिने चाँहि ठुलो
मनकारी नैभदिए हण्डर खायो डुलो

Komal Bhatta – Kasari Byakta Garaun

कोमल भट्ट – कसरी ब्यक्त गरौँ

कसरी ब्यक्त गरौँ ? यहाँ अत्याचार भएको छ
कसैको स्वच्छ भावनामा बलात्कार भएको छ

विकृति र विसंगति,बढेका छन् दिन दिनै
पवित्र विचारधारा पनि, निराधार भएको छ

बदमाशहरु मस्त सँग घुम्दै छन् जताततै
सोझा र सज्जनमाथि,सधैँ तलवार भएको छ

बेसरम र नकच्चर्याइले पराकाष्ठा नाघ्दा
गहिरो मित्रतामा अब वारपार भएको छ

सिर्जनामा हस्तक्षेपले,प्रतिभाहरु सोच्दै छन्
“आफ्नो परिश्रममा अर्कैको फलाहार भएको छ”

कोमल भट्ट
पुरानो नैकाप,काठमाडौँ
हाल:-न्युयोर्क,अमेरिका

Lakshmi Mali – Cactus

शरीरभरि काँडाहरु पालेर
सुरक्षित छ क्याक्टस
विभिन्न थरिका क्याक्टसको समाजमा
विचित्रको अनुभुति हुन्छ
कुनै लड्डूजस्ता
कुनै लट्ठीजस्ता
कुनै चराजस्ता
र कुनै त मान्छे नै जस्ता
तर मान्छेजस्ता भएर पनि
यिनीहरु हावासित लहस्सिन पनि जान्दैनन्
पानीसँग जिस्किन पनि जान्दैनन्
हुरी–बतास, झरी खपेरै बस्छन्
आतंकित पनि छैनन्
हृदय नै नभएकोजस्तो
ढुकढुकी पनि नभएकोजस्तो ।
यति हुँदाहुँदै पनि
अचम्मको सौन्दर्य बोकेर
क्याक्टसमा फूल भने फुल्ने गर्छ
बस् !
केवल समय आउनु पर्दोरहेछ ।

Kedar Sunuwar Sangket – Arko Manav Ra Tyo Samaya

अर्को मानव र त्यो समय

म एउटा नक्सा बनाउन चाहन्छु
चौथो संसारको अन्तिम दिनमा

बेक्कार लाग्छन्
– सेटालाइट्का अप्रेटरहरु
– यो आकाश मेरो भनेर कुर्लनेहरु
– ती तिम्रा इच्छाहरू
– मेरोमात्र भन्ने ती औजारहरू
– यूद्धपोतका बन्दोबस्ती सामानहरु

यस्तो होस कि
नक्सा बालुवाको होस
जो हावाले मेटी दिन सकोस
यो जगत मान्छेकै हो
मान्छ्े जगतको भै सकेपछि
समुन्द्र त पानी हो
र त्यो पनि हाम्रै हो
सानै किनार किन नहाृेस
त्यो समान बाँडिनु पर्छ
जो सवै देशका सिमाना र्र्छोएर बग्नु पर्छ
सबैले नुनिलो पानी पिउनु पाउनु पर्छ ।

क्रोधका फूलहरु वशन्तमा फुल्न सक्दैनन
दानवहरू जन्मिएकाबेला
मानवहरु हेरेर बस्न पनि हुँदैन
तर यहाँ एउटा बृहत जालो छ
त्यो जालोको माकुरे खेलाडीहरु
हामी भन्दा अर्कै छन्
शत्तिमान छन्
तिनीहरु सकृय हुनुहुन्न
निस्कृय हुनुपर्द छ

परमाणु क्रोधको उल्का हो
बैज्ञानीकहरु तिमीलेनै यस्को रोकथाम आफैंल गर्नु पर्छ
अलिक दिन पछी माछाको नक्सा
केवल नक्सामा देखिने छ

अब पँन्छीहरुको गुञ्जन स्वर
गुगल्ले मात्र सुनाउने छ

हामी अव शोकको प्रतिक्षामा छौँ
रबरका तरुणीहरुको सम्भोग शिखरमा
अनित
मानिसको आयु
डाएपर जस्तो हुने छ

रगतका रंगहरु बदलीनेछन
आज मान्छे रातोमा बदल्दै छ
मानिस साँच्चै रातो हुने छ

विज्ञानले हामीलाई उडायो
अव खस्ने छौँ अन्त अन्त कतै

अनयासै सुँङ्छु
मेरो आफ्नो शरीरको गन्ध आफैले
मेरो जिउको बासना आमाको जस्तो मगमगाउछ
त्यो नो महिनाको वात्सल्यपलको उपज हो

म बुबाको मृत्यु पछीको अर्को एक रूप हुँँ
अर्थात मैले मूर्तरुपको निरन्तरता दिदैछु
मेरो अर्काे गन्ध
जहाँ बाबाको बिर्य गन्हाउन सक्छ ।

मेरा पुर्खा
म रगत भएर
अर्थात
म रगत सरेर बाँचिरहेछु

यो समय आंतङ्कित जस्तो लाग्छ हैन
यसको व्याख्याता हामीनै हौँ

सेतेले काले देख्ने वित्तिकै
भित्र–भित्रै
मेरो बाजेको दास हुन सम्झन्छ

कालेले सेतेलाई देख्ने वित्तिकै
मेरा बाजेलाइ दास बनाउने सम्झन्छ

हिउँ पग्लने छ
दूधको रँग कालो हुनेछ
मासुको स्वाद तितो र
पानी बाक्लो हुनेछ
किनकी हामीलाई विज्ञानले
तातो, कालो र रातो हुन सिकायो ।

अव नयाँ ग्रहहरुको चमकले चकित हुनु छ
जस्तै ग्रहन लागे झैँ
सूर्यको प्रकाश महिनौ कुर्नु पर्ने छ
सदाको झैँ अब
चन्द्रमा मुस्कुराउन्दैन प्रिय मित्र

कृत्रिम ज्योतिको शहरहरूमा
हामी हल्लिने छौँ

चट्टानहरू राता देख्नु हुनेछ
मैदानहरू तातिने छन्
आखिरी तपाईंलाई विनाशले शुभकामना दिनेछ

हामी कहिल्यै पूर्ण भएनौं
बरु पृथ्वी पूर्ण थियो र छ आज सम्म
जहाँ त्यहाँ सुरुवात थियो
र, अन्त्य पनि थियो

यो त,
यो जगत बन्नु भन्दा पहिले पनि
– यस्तै थियो
– प्रलय भयो
– फेरी बन्यो
– फेरी प्रलय हुन्छ
– फेरी बन्ने छ यस्तै जगत
– यस्तै जीवन
– क्रमशः प्रलय यस्तै जीवन
तेस्रो विश्व यूद्ध
हो तेस्रो विश्व यूद्ध
अर्थात रिमोटको यूद्ध
समाप्त
सङ्केत
हाल काबुल

Durga Lal Shrestha – Safaai Majdoor [Bal Kabita]

सफाइ-मजदुर दिदी हो !
सफाइ-मजदुर दाइ !
दिलैदेखि मान्छु है म
तपाइँहरुलाई !
मन्द-मन्द बतासको
सिरिसिरी ताल,
खरेटोको अविरल
छिरिछिरी चाल,
यसरी नै झिसमिसेमै
सङ्गीत सुनाई,
गर्नुहन्छ तपाइँहरु
देशकेा सफाइ ।
चपाउँदै वज्रभन्दा
गाह्रा-साह्रा पीर,
फोहरसँग डटी लड्ने
तपाइँ हाम्रा वीर !
जुन माटोमा दिगो हुन्छ
पसिनाको राज,
त्यसको माथि आकाशमा
उड्ने छैन बाज !

Nawaraj Subba – Jagriti Ka Parewa Haru

आजकल जागृतिहरू रोगाएर
दरिद्रता, अज्ञानता र असन्तोषको अँध्यारोमा
समस्यैसमस्याको गन्धमा सास फेर्दै
मनभित्र सुटुक्क लुकिरहेछन्
कुष्ठरोगग्रस्त चेतनाहरू
जो कुहिन लागिरहेछन्
कुरुप हुन लागेका छन्
यी हाम्रा Continue reading “Nawaraj Subba – Jagriti Ka Parewa Haru”

Basudev Dhakal – Jeevan Ko Paribhasha

वासुदेव ढकाल – जीवनको परिभाषा
(मधुपर्क मंसिर, २०६७)

जीवनको परिभाषा
तिम्रो अलग छ, मेरो अलग छ ।
भोगाई फरक भएर होला
अनुभव र अनुभूतिका
व्यथा अलग छ ।

आकाङ्क्षाको सीमारेखा
सबको बढ्दो छ ।
प्राप्तिको Continue reading “Basudev Dhakal – Jeevan Ko Paribhasha”

Binod Khadka – Sabai Sabai Janata Nai Hun

गरिवी र अभावसंग लड्दै हिड्ने
मोजमस्ती र आलिसान महल पनि भोग्ने
तरेली खेतहरुमा गोरु जोत्ने
नयाँ सडकमा पाजेरो पनि हाक्ने
सबै सबै जनता नै हुन
आफ्नो आफ्नो यथार्थ भोग्ने ।

धामीलाई मुस्किलले घरमा भित्राई
प्रीयसीको जीवन माग्ने
विदेशको महंगो उपचार धाई्र
स्वास्थय लाभको कामना गर्ने
सबै सबै जनता नै हुन
आफ्नो आफ्नो यथार्थ भोग्ने ।

लेकको भेडीगोठमा गोठालो बस्दै
पढ्ने उमेर गुमाई निरक्षरता भोग्ने
शहरका महंगा बोर्डिगस्कुलहरु चहार्दै
शिक्षा र संस्थाहरुमा गुणस्तर रोज्ने
सबै सबै जनता नै हुन
आफ्नो आफ्नो यथार्थ भोग्ने ।

दाईजॊ पीडाले जीउदै पोलिने
बिहेको अर्थै नबुझि पारापाचुके भोग्ने
शैक्षिक प्रमाणपत्रको मोलमोलाई गर्ने
दाईजोको बजार चहार्दै हिड्ने
सबै सबै जनता नै हुन
आफ्नो आफ्नो यथार्थ भोग्ने ।

समाजसेवाका नाममा नेतागिरी गर्ने
नेतागिरीका नाममा राजनैतिक ठगी गर्ने
भाषणमा मख्ख पर्दै ताली पिट्ने
मतदानमा ढुक्क समाधान खोज्नॆ
सबै सबै जनता नै हुन
आफ्नो आफ्नो यथार्थ भोग्ने ।

बन्दुक बोकी गाँउ चहार्ने
घरघर गई जनता थर्काउनॆ
सपना बाँटी युवा लुट्ने
भारी बोकी परिवार धान्ने
सबै सबै जनता नै हुन
आफ्नो आफ्नो यथार्थ भोग्ने ।

Sharmila Pokharel – Aamaharu

शर्मिला पोखरेल – आमाहरु

बर्षौं बर्षहरु परदेशमा बिताइसकेपछि
बाटो भुलेर कुनै एकदिन
आफ्नो घर गयौ भने
उसै गरि सदा झैं
चुलो र चौको गरिरहेको पाउनेछौ
तिमीले आमाहरुलाई
पहिले झै अझै पनि
तिमीलाई सम्झिएर Continue reading “Sharmila Pokharel – Aamaharu”

Kali Prasad Rijal – Jharyo Jindagi Futyo Jindagi

झर्यो जिन्दगी फुट्यो जिन्दगी
छल्केर आँखामा बग्यो जिन्दगी

काँडामा हाँसेको मिठो जिन्दगी
सपनीमा नाँचेको झुठो जिन्दगी
रहरको दहमा डुब्यो जिन्दगी
झर्यो जिन्दगी फुट्यो जिन्दगी

पिरले भरेको खाली जिन्दगी
पिरतीले रुवाएको प्यारो जिन्दगी
आज आफ्नै छातीमा दुख्यो जिन्दगी
झर्यो जिन्दगी फुट्यो जिन्दगी

शब्द – कालीप्रसाद रिजाल
स्वर – नारायण गोपाल

Samarthya – Aagat

सामर्थ्य – आगत

अग्घोर बनेर जमाना पचाइसकेका ईश्वरले पनि आफैँलाई सम्झाउँदै हुनेछन्,
जब मानिसहरु रित्तिएर,सिद्धिएर खाली बाेतल बजाउँदै हुनेछन्,
समय यस्ताे पनि आउनेछ कि समय बाटाे बिराएर कहिल्यै आउनेछैन
जब रातहरु सपना बर्साउनेछन् अनि सपनाहरु सधैँ तर्साउनेछन् ॥

Krishna Sen Ichchhuk – Hata Lagyo Shunya

कृष्ण सेन ‘इच्छुक’ – कविता : हात लाग्यो शून्य !

बूढी आमाको गन्गन् झन् बढेर गएको छ
बूढा बाबुको रोगी देह अझ जीर्णकाय भएको छ
घरका डाँडाभाटाहरु मक्केर गलेका छन्
खरको चुहुने छानो झन् तारामण्डल भएको छ
साँझ–बिहानले सधैँ आपत बोकेर आउँछन्
निरुपाय भाइ सधैँ मेरै मुख ताक्छ
यो घर शान्तिको निकुञ्ज हो या अशान्तिको थलो ?
म अघोर पीडाले झोक्रेर चुपचाप सोचिरहेछु ।

वर्षदिनपघि
आमाका धमिला आँखामा पनि सपनाको उज्यालो चहक थियो
बाबुको रुग्ण देहमा पनि ताजा रक्तसञ्चार भएथ्यो
भाइ आशाको पुरानो तान चलाएर
विश्वासको नयाँ सपना बन्थ्यो
विपना तीतो थियो
तैपनि सपना मीठो थियो
झनै मीठो कल्पनाको यान चढेर
घरले जेनतेन गुज्रान गरेकै थियो
तर आज यो के भयो ?

भोको कुकुर आकाशतिर फर्केर रुन्छ
नानीहरु चाचा र खाजा भन्छन्
उदास घरले औडाहाको सुस्केरा फाल्छ
जहानहरु बातैपिच्छे रिसको नरसिङ्घा बजाउँछन्
मर्नु पनि गाह्रो
बाँच्नु पनि अप्ठ्यारो
जीवन सुखको मालसिरी गीत हो
या दुःखको करुण चित्कार ?
म असीम बेदनामा अथाह डुबिरहेछु ।

खोइ के फेरियो र आज गाउँघरमा
गरिबीले ढाड कुप्रिएकै छ
महंगीको पहाड चुलिएकै छ
अभावको भड्खारो गहिरिँदै गएर
टुप्पी–टुप्पीसम्म मान्छे पुरिएकै छ
न मन रुन छाड्यो
न जीवन दुख्न छाड्यो
साहूले भाका नाघेको र पुरानो तमसुक फेरे पनि
असामीका गलाहरु पहिलेझैं रेटिएकै छ ।

घर हेर्छु घर रित्तै छ
देश हेर्छु देश रित्तै छ
कसरी भनूँ आमा, सधैँको गन्गन् छोड्नुस्
कसरी भनूँ बुबा, एक खुराक खाएर अलिकति तङ्ग्रनुस्
चारैतिर हेर्छु हात लाग्यो शून्य !
मेचीदेखि महाकालीसम्म जम्मै उस्तै छ
यो नूतन परिवर्तन हो या पाखण्डीपनको नर्तन ?
म छली इतिहाससित बारम्बार सोधिरहेछु ।

(जनदीप, २०५८)

Bibek Dulal Chhetri ‘Damak’ – Bhitto Jhain Chhati (Gajal)

विवेक दुलाल क्षेत्री “दमक” – भित्तो झैँ छाती (गजल)

भित्तो झैँ छाती चर्किरहेछ आज
मलाई छोडि खुशी फर्किरहेछ आज

सबै जना हासेरै बसेका छन्
उस्को आखामा झरी दर्किरहेछ आज

सानीले नजानेर यस्तो प्रेमी छानी
उस्लाई बेच्न सिमानामा पर्खिरहेछ आज

क्रुर ,स्वाठहरूको अन्धविस्वासको कारण
निर्दोषलाई मलमूत्र खुवाई बेथिती लर्किरहेछ आज .