Aman Maharjan – 2012

अमन महर्जन- २०१२

लगाई अदृस्य हत्कड़ी हातहरु, बाँधी छबी पट्टी आँखाहरु
बिचल्ली मनस्थितिहरू, सुसुप्त मस्तिस्कहरू
कहाँ बिदेशी झिलिमिली त कसैको अन्धकार रात
कहाँ काकटेल पार्टी त कहाँ के खाने “भोलि” को समस्या
यो हुने र नहुनेको दोसाँघ यो धनि र गरीबीको फासला
निरंतर अघि बढ्दै गर्छ, समय आफ्नो फर्का मार्छ

आक्रामक संकीर्ण मनाबता, बिस्फोटक सामाजिक जीबन
घृणित अपहेलित समाज, लालची कू संचालित ब्यबस्था
प्रतिस्पर्धा गरिरहेछन सधै बारूदी सुरुंङ अनि मैदानहरुमा
को कुनबेला समाप्त हुन्छ र को कसरी उदय हुन्छ धर्तिमा
यो मतलबी दुनिया, यी असंख्य बर्बादी मोर्चाहरु
अन्धकार बिनास यात्रामा लागिरहेछन, आफै शिकार बनिरहेछन

नोस्त्रदामस भन्छ २०१२ मा हुन्छ ब्रह्मंड को नै समाप्ती
माया तालिका बोल्छ २०१२ मा हुन्छ पृथ्वीको अन्त्य
तर कसले पो छोडेको छ र रयाल काढ़ना आज
कुन ठाउमा पो पाउँछ र बास बुद्ध ले यहाँ आज
दुम्सिका प्वाल थुन्ने हातहरु नै सर्प बनी बिष बमन गर्न थालेपछि
बिसाक्त क्रोधी सर्प बनी आफै आफ जगल्टियपछि

Sushila Khadka – Sundar Sapana Haru

सुशीला खड्का हसिना – सुन्दर सपनाहरू

मेरी आमाले
पैतलामा काँडा बिझाउँदै
भोको पेट कसेर
भालेको डाकसँगै
वनमा पुगेर ल्याएकी
डोकोभरिको घाम
हेरेर म खुसी हुन्थेँ,

मेरो बुबाले
झिसमिसे उज्यालोमा
आँखा
मिच्दै
चरचर चिरिएको हातले
गोबर पन्छाउँदै
गोठभरि छरेको जून
हेरेर म दङ्ग पर्थें,

एकातिर
मेरी आमा
निभेको चुलो बाल्न बस्थिन्
उद्देश्यका दीपहरू सल्काउँदै
डालीभरि चाहनाका ताराहरू बटुल्दै
हरेक साँझ जाँतोमा
सुख, दुःख पिस्थिन्
प्रत्येक बिहान पँधेरीमा
गाग्रीभरि आशा भर्थिन्
अर्कोतिर
हलोजुवा काँधमा बोकेर
हलगोरु खेद्दै ओरालो लाग्थे बुबा
बाँझो बारीसँगै जोतिन्थे
उहाँका अनगिन्ती इच्छाहरू
खेतका आलीसँगै लेप्सिन्थे
भोकमा सिस्नु र खोलेमै रमाउथे
जुन दिन समयले कोल्टे फे¥यो
झरेन आँगनीमा
कुनै नौलो बिहानी
उनिएन खुसीहरू
सम्झौताको डोरीमा
भरिएन सुख–शान्ति,

ममताको अँगालोमा
सधैँ–सधैँ
उस्तै दुःख उस्तै पीडा
झन्झन् थपिँदै जाँदै छ
उहाँहरूको जीवनमा
अझै अप्ठ्यारो
अझै अँध्यारो
अब कैयौँ
बाधा र व्यवधानका बाबजुद् पनि
लड्ने छु म नियतिसँग
कोर्ने छु भाग्यरेखा
सुकाउने छु, आँसुको तलाउ
बनाउने छु आफ्नै सुन्दर संसार
जहाँ प्रगाढ माया र स्नेहले
सुरक्षित जेलेर राख्ने छु
सुख, शान्ति र हर्षसँग
मेरी आमा र मेरो बुबाको
सुन्दर सपनाहरू
सजाउने छु क्षितिजको पानाभित्र ।

दोलखा, हाल ः काठमाडौँ ।

– बिहीबार, 19 भाद्र, 2071

Bibek Dulal Chhetri ‘Damak’ – Akshar Haru Sita Ko Lukamari

विवेक दुलाल क्षेत्री “दमक” – अक्षरहरूसितको लुकामारी

निद्रा खलबल्याई दिन आइ दिन्छन्
रातभरी
बेला ,कुबेला
अक्षरहरू
गर्दागर्दैको कामलाई ठप्प रोक्न आइ दिन्छन्
दिनभरी
जुनसुकै बखत
अक्षरहरू
कलिलो घामको निर्दोषितालाई गिज्याउदै
छूनुमुनू गर्दै आइ दिन्छन्
बिहानभरी
कुनै पनि पल
अक्षरहरू
गुलावको बैशालु यौबनलाई फिक्का पारी
बैशको तातो हावा बोकेर आइ दिन्छन्
ठण्डीको कुनै पनि क्षण
अक्षरहरू
जिज्ञाशा र सत्य बचन बोकेर आइ दिन्छन्
यादभरी
मुटूको कुना कुना
अक्षरहरू
दुखमा / सुखमा कुनै कुराको ख्यालै नगरी आइ दिन्छन्
दफ्तर /मेला /स्कुल /धारा /बजार
कुनै पनि बेला
अक्षरहरू
अब –
भन्न मन लाग्छ ;
नागबेली चुल्ठिमा सजाइएका फूलहरू हुन् – अक्षरहरू
निलो समुन्द्रमा दौडिरहेका जहाजहरू हुन् -अक्षरहरू
अन्धबिस्वास बिरुद्द उद्घोष गर्ने मुलमंत्रहरू हुन् -अक्षरहरू
हरेक मान्छे ,मान्छेका संग्ला मनहरू हुन् -अक्षरहरू
महाशय ;
यहाले पनि अक्षरहरू पक्कै पढ्नु भएको होला …
साच्ची मलाई
तिनै अक्षरहरूसित
खेल्नु थियो
एक पल्ट लुकामारी .

अस्तु :
(वास्तविक नाम ;भानुभक्त दुलाल )
दमक ,झापा
हाल :अबुधाबी ,यू ए ई .

Pratap Koya Rai – Nango Sansar

प्रताप कोय राई – नाङ्गो संसार

ममतामयी आमाले नाङ्गै जन्माइन्
तोते बोलि र बामे सर्न पनि सिकाइन्
अनि लाज ढाक्ने बस्त्र पनि दिइन्
हुर्काइ बढाई लक्का जवान् पनि बनाइन् ।

जवानीले उन्माद भई भौतारी हिँडदा
अप्सराको माया जालमा बाँधिन्न पुगेछु
मायाको ब्यापारमा मोडल बनाई
संसार हेर्न उनले मलाई नङ्गाईन् ।

तब पो बल्ल होस आयो
प्रश्नहरु तेर्सिए समाधान बिहिन
आफैलाई सोधें संसार के हो त ?
झुट्टो माया जाल की ? नौटंकी गर्ने रङ्गमञ्च ??

गीतकारले गायक र गायिकालाई नङ्गाईन्
गायक र गायिकाले नर्तकीलाई नङ्गाईन्
नर्तकीले दर्शक सबैलाई नङ्गाईन्
बाँकी के नै रह्यो र ?

स्वार्गको वकालत गर्ने ओशो पनि नाङ्गै
महात्मा कहलिन्ने मोहनदास पनि नाङ्गै
गोरेटो बनाउँने कवि, लेखक, साहित्यकार पनि नाङ्गै
मूलबाटो बनाउँने कलकार, समाजसेवी,
प्रसाशक,राजनितीज्ञ पनि नाङ्गै
न्याय दिलाउँने वकिल अनि न्यायधिश पनि नाङ्गै
त्यति मात्र कहाँ हो र ?
समाजको ऐना हुँ भन्ने पत्रकार पनि पो नाङ्गै
त साँचो संसार के हो ?
नाङ्गो नौटंकी नै संसार हो त ???

Bhanubhakta Acharya – Bhakta Maala

भानुभक्त आचार्य – भक्तमाला

प्रतिज्ञा मैले यो यमसित गर्याँ जन्मि अब ता।
सिताराम् भज्न्या छू विषयहरूमा छाडि ममता।।
प्रतिज्ञा सो बिर्सीकन जन धनै खोजि डुलियो।
सिताराम् भज्न्या हो शिव शिव उसै आज भुलियो।।१।।

सिताराम् भज्न्या छू भनिकन प्रतिज्ञा अघि गरी।
गयाको होस् आइस् कति दिन भजिस् भन् अघि सरी।।
यसो भन्नन् ख्वामित् मकन यमराज् तेस् बखतमा।
कसो भन्नू मैले भुलिकन रह्याँ एस् बखतमा।।२।।

गयो बालक् काल्को वय पनि उसै बालरसले।
यसै रित्ले यौवन् पनि बितिगयो मोहवशले।।
भयो वृद्धावस्था अझ पनि भजींदैन मनले।
कसो गर्नन् ख्वामित् मकन यमका दूतहरूले।।३।।

घडी दिन् पक्षै मास् ऋतु अयन यै काल गतिले।
घट्यो आयू मेरो विषय अझ खोज्दै छ मतिले।।
कृपानाथ् हे स्वामी अब कसरि संसार तरुँला।
कृपा राख्या जावस् नतर त अनाथ् बीच परुँला।।४।।

बडो दुर्लभ् जानोस् भरत भुमिको जन्म जनले।
सहज् मिल्छन् ठाकुर् हरि भजि लिया शुद्ध मनले।।
बखत् यस्तो जानी हरिचरणमा मन् पनि धरोस्।
निरन्तर् श्रद्धाले हरि खुशि हुन्या दान् पनि गरोस्।।५।।

जगत्मा पृथ्वीका अधिपति बडा दौलाथि थिया।
मरण्का वेलामा बुझिलिनु ति क्या लीकन गया।।
निरन्तर यै सम्झी हरि भजि रहोस् शुद्ध मनले।
परन्तू हक् मर्न्यै छ त बटुलि क्या गर्नु धनले।।६।।

कडोरन्का मालिक् अघि पनि बडा वीर्हरू भया।
तिमध्ये जो जो हुन् हरि भजिलिन्या पार् पनि गया।।
मरण्का वेलामा हरिबिु त क्या भर् छ अरुको।
शरण् लेला सो नाथ् अधिपति अजामीलहरुको।।७।।

जगत्मा सब् ढुँड्दै सबकन विचार्या जन पनि।
बडा हूँ भन्याका घरघर सह्याको धन धनै।।
रह्या छन् कालैका वश परिरह्याका जन पनि।
बुझ्याँ मैले सब्को रिपुसरि भयाको पनि मनै।।८।।

मनुष्यै योनीमा यदि हरि भज्यो ता जन तर्यो।
अवश्यै फन्दामा हरिकन न भज्न्या पछि पर्यो।।
जगत्मा यो चाला बुझिकन विचार् गर्नु जनले।
निरन्तर् ठाकर् को चरणकमलै धर्नु मनले।।९।।

भजौँला भन्दैमा कति कति बित्यो जन्म जनको।
मरौँला भन्नाको अझ पनि विचार् छैन मनको।।
अहो दैवी माया बडि बलवती जानि मनले।
विचार् गर्दै गर्दै हरि भजिलिनू भक्त जनले।।१०।।

दया पाऊँ ख्वामित् विनति छ हजुर् का चरणमा।
नलागुन् पाशा फेर् मकन यमराज् का मरणमा।।
दयाले पो छुट्छन् सकल जनका दु:खहरु ती।
उपायै क्यै छनन् कहिँ पनि दया देखि अरु ता।।११।।

भरोसा ख्वामित् को गरिकन रहन्छू दिनदिनै।
सहन्छू सब् आपत् जति जति त पर्छन् छिनछिनै।।
पर्याका पर्न्यै छन् मकन करुणा दूर् हुन गया।
सहज् मा टर्न्यै छन् मकन करुणा पो यदि भया।।१२।।

मुरारे ख्वामित् का चरणतलमा मन् न धरि ता।
बडो दुर्लभ् देख्याँ सकल जनको मुक्ति गति ता।।
विचार् गर्छू क्यारूँ मन पनि बलैले हरि लिया।
दशेन्द्री डाँकूले बिच बिच पसी दु:ख् पनि दिया।।१३।।

न कैल्हे भक्तीले गुरुचरणको ध्यान गरियो।
न ठाकुर् को पूजा गरि तुलसिको पत्र धरियो।।
दया भो ख्वामित् को भनिकन भन्या पार तरियो।
अवश्यै साँचो हो नतर यमका पास परियो।।१४।।

पुकारा गर्दो छू घडि घडि रुँदो छू चरणमा।
दया छे ख्वामित् की म त हर घडी छू चरणमा।।
बिचार् गर्थ्यो क्यारोस् भनिकन दया हुन्छ त पनि।
झलक् पाइ भुल्न्या होस् भनिकन रिसै हुन्छ त पनि।।१५।।

जगत् कोइ जान्दैनन् भनु त सबका बात् पनि भन्या।
पलक् भर् ती योगी अघि सरि बडो ज्ञान कहन्या।।
उनै काम् गर्छन् ता यमपुरि महाँ चोट मिलन्या।
अहो यो क्या ले हो बुझिबुझि सबै लोक भुलन्या।।१६।।

भज्न राम् को ठूलो बुझिकन भजन् गर्नु जनले।
नभुल्नू कैल्हे यस् विषय सुखमा लागि धनले।।
अविश्वासी चोला कति रहन जाला बितिगया।
पछीतो खुप् होला जपतप विवेक् केही नभया।।१७।।

टहल् ठाकुर्जीको अलिकति यहाँ केहि नगरी।
गभीर् संसार् सागर् सहजसित पार् पुग्नु कसरी।।
टहल् ठाकुर्जीको गरि लिन सक्यादेखि तरियो।
विपतका खानीमा नतर सहजै फेरि परियो।।१८।।

अनाथ् को नाथ मै हूँ भनिकन हँसीलो मुख गरी।
हरूँ यस् का पाप् ताप् भनिकन अगाडी पनि सरी।।
कृपादृष्टी नाथ्ले यदि दिनु भया तर्छु अहिले।
कृपादृष्टी वाहेक् तप गरि त पार् तर्छु कहिले।।१९।।

अवीवेकी मूढो त्रुभुवनविषे को छ म सरी।
बिताञाँ व्यर्थै यस् विषयरसमा जन्म यसरी।।
कउन् ठूलो चिज् हो विषयरस यस् पाजि रसमा।
दिञाँ मैले यो मन् बुझिबुझि पर्या मोहवशमा।।२०।।

जगत् मा खुप् धाञाँ न त सुफल पाञाँ कहिं रती।
तपस्याको हानी हुनकन गयाको कहुँ कती।।
तपस्या गर्न्या काल् अघि बिति गयो क्यारुँ अहिले।
यसै योनीमा पार् सहज न तर्या तर्नु कहिले।।२१।।

कटीको पीताम्बर् करकमलका ककणहरू।
किरीट् कुण्डल् कौस्तुभ् तुलसि वनमालाहरु अरू।।
बलैले सम्झन्छू दृढ नरहन्या एक् क्षण पलक्।
कउन् दिन् मा देख्छू प्रभु हजुरको सुन्दर झलक्।।२२।।

Bimala Tumkhewa – Antim Kabita

बिमला तुम्खेबा – अन्तिम कविता
(Source: Himal Khabar)

यो हावाको तेज गति भन्दा निष्ठुर
मरुभूमिमा एक्लै उभिरहेँ…
मसँग
न तिम्रो माया छ
न कुनै गुनासो।

जीवन भन्नु मृत्यु रहेछ
भर्खरै भएको बादलको झ्ुण्ड त्यहीं छ
यी रूख र फूलहरू त्यहीं छन्
तिम्रो नाममा लेखेको अन्तिम कविता
मसँगै छ
तर, म कोसौं पर पुगिसकें
तिमीले पूरा गर्न नसकेको कसम जस्तै।

कति,
असहज भएँ म तिम्रो पीडालाई बुझनै नसक्ने
घाम भन्दा चर्काे पीडा लिएर
म, एक्लै जलिरहें
मसँग
न तिम्रो माया छ
न कुनै गुनासो।

Abhas – Sonu Main Batti Nibhla Hai

आकाशले
भरखर घुम्टो खोलेको छ
क्षितिजबाट
भरखर बास्ना ओर्लेको छ
म गोधूलिको यात्रामा निस्कँदै छु
सोनु
कोठाको मैनबत्ती निभ्ला है
मैले
मैन नजिकै
सपनाको फाइल राखेको छु
फाइलभरि
असङ्ख्य सपना सँगालेको छु
सपना देख्नु
कमजोरी हो भने
मैले
धेरै कमजोरी साँचेको छु
ती सबैलाई पढ्न
आखिर उज्यालो नै चाहिन्छ
अहिले
झ्यालको चुकुल खुलै छ
म गोधूलिको यात्रामा निस्कँदै छु
सोनु
कोठाको मैनबत्ती निभ्ला है
मन
अँध्यारो गुफा हो
यस भित्र
करूणा र घृणा सँगसँगै अट्न सक्छन्
यदि
मनबाट
करूणा हराइ भने
मान्छे पशु हुनेछ
हेक्का राख
मनको कुनाबाट
करूणा हराउली
मनबाट
घृणा हरायो भने
असल र खराबमा भेद रहने छैन
सम्झना राख
मनको कुनाबाट
घृणा हराउला
हेर त !
अहिले कोठामा मैन छ
र त उज्यालो छ
नजिकै
मैनको फेदमै
अँध्यारो पनि सँगै छ
सोनु
यही मैनको जलन, जीवन हो
अँध्यारो
उज्यालो
यो सबै यात्रा हो
सोनु
तिमीलाई थाहा छ
यात्रामा निस्कनेको कुनै टुङ्गो हुँदैन
यात्रा
अनन्त युद्ध हो
म अहिले
युद्धमा निस्कँदै छु
गोधूलिको यात्रामा निस्कँदै छु
सोनु
कोठाको मैनबत्ती निभ्ला है ।

B. J. Bantawa Rai – Bholi Mero Nepal Lai

बि. जे. बान्तवा राई – भोली मेरो नेपाललाई

भोली मेरो नेपाललाई लीलाम बिक्री
गरिरहेका हुनेछन, सबै नेताहरु मिली
त्यहाँ हर्षोउल्लाशको बातावरण हुनेछ
जता-ततै बम्-बारुदको झिलिमिली
नेताहरु एक-अर्कामा होडबाजी चल्नेछ
मेरो नेपाल आमाको लीलाम डोलरमा हुनेछ
त्यहाँ एउटा जटिल समस्या आउनेछ, त्यहाँको जनता-को
एकपटक सबै नेता मिली सोंच्छन तन्-मन लिएर
समस्याको समाधान यसरी निकाल्ने छन
तिस- बत्तिस वटा क्रान्तिकारी त भैसके
अरु पनि थप चालिस पैतालिश बनाउँ
यहाँ जनतालाई पारिहाल्ने छन खाली
भोलिको नेपाल एउटा नाङ्गै नाच्नेको देश बन्नेछ
यहाँ ठुला-ठुला बम बारुदको खाना बन्नेछ
असली नसालु पेय पदार्थको भट्टी खोलिनेछ
भोलिको मेरो नेपाल यस्तै एउटा नेपाल हुनेछ

Manu Lohorung – Pagal Shakti Ra Punarsthapana

मनु लोहोरुंग – पागल शक्ति र पुनर्स्थापन

छाँट मिलेको कोट
एक टकले हेरिरहँदा
धेरै आँखा र मानव मनहरु
शक्तिहीन भएका छन् l
पिच सडकमा पजेरोबाट ओर्लिंदा
अनुहारको छायाँ देखिने
जुत्ताको चुरुम-चुरुम आवाजले
हजारौं कानका श्रव्य शक्तिहरु
भित्र भित्रै धसिंदै गएका छन् l

रुग्ण स्वातन्त्रमा
नैतिकताको धोती मात्र
पहिरेर अस्तित्व खोज्दा
क्रोधको क्रान्ति आगमनले
शान्तिको फूलमा
आगो सल्केर
ध्वंशको धुवाँले
सागरमाथ मक्किएर चोईटियो l

बेथितिको उत्थापन हुँदा
विजयको महसुसमा
अस्तित्व पराजय हुँदैछ l

रक्तलेपन सडकहरुले
दाग पखाली माग्दा
अमानक इप्साका आहारी,
अवधूत नाङ्गा मान्छेहरु
लाज टाउकोमा सिउरेर
नैतिक अपक्षयतिर
एकोहोरो लम्किन्दै छन् l

मान्छे माथि गरिएको
अवज्ञाको खातिर
म ग्रहको अरिष्ट
स्वस्तिशान्तिको लागि
अविभाज्य तोरणको जोहो गर्दैछु l

रुढ यो जिवलोकमा
अस्वास्थ्य कल्पनाले
पागल शक्तिहरु जन्मिए l
विप्लव कुल्चेर, विपुलमा
उद्दीपन विभाव

राष्ट्र-प्रेमको उद्वेगमा
म तिनलाई…”मानसिक”
पुनर्स्थापन गर्छु-गर्छु l

इतिहासको बयानलाई
अब ! म सुरक्षित राखेर
अवनतिको सतहमै
डाहाको शोकज्वाला निभाउँदै
इन्द्रियको जन्जिरबाट
चेतनाको झुलो चकमक बोकेर
सराबरी मानव सरोवर उन्नतिको
चोमोलोङ्मातिर उक्लिन्छु/उकाल्छु l

शितलपाटी-६ संखुवासभा

Komal Shrestha Malla – Harna Lai (Muktak)

काेमल श्रेष्ट मल्ल – हार्नलाइ (मुक्तक)

नेताको बिधान
खुलस्त चिहान
हजारौ नेपालमा

आसुको बर्षा
रगतको आहल
पारेर बबालमा

होला र ? चुनाब
मलामीहरूको
नेपाल मार्नलाइ

टुक्रिने पाईला
नचलोस अब
जीवन नै हार्नलाइ

Dibya Giri – Bartaman

दिव्य गिरी – वर्तमान
(Source: मधुपर्क माघ, २०६८)

पुरानो काम नलाग्ने
चौबाटोमा फ्याँकिँदा
टुक्राटुक्रा र छरपष्ट
फुटेको घ्याम्पोजस्तै विभत्स
यो वर्तमान !
टपरीभरि खरानीको कालो डल्लो
छरवालीको मुठो र काँचो हाँडी
रातो खुर्सानी र लसुनको पोटी
चिउराको भुस र आधा बलेका धूप-बत्तीहरू
चौबाटोमा मन्छिएकोे देखेर
भूत लाग्ला भनी
मान्छेहरू थु…थु… थुकेर हिँड्छन्
मान्छेहरू छेउ लागेर हिँड्छन्
हो दुरूस्त त्यस्तै
भूताहा चौबाटो भएको छ
यो वर्तमान !
न कसैको अधीनमा बसेको छ
न त कसैको आदेशमा चलेको छ
गुजुल्टिएको धागोको डल्लोझैँ
न छेउ भेटिन्छ
न त सँगाल्नै सकिन्छ
आफू भित्रभित्रै आफै अल्झिएको
अशान्ति, अन्याय, अभाव
र अन्यौलको भूमरीमा रूमल्लिएको
जर्जर अनि वर्वर
यो वर्तमान !
हत्या, हिंसा र आतङ्कको ओदानमाथि
महत्त्वाकाङ्क्षाको हाँडी बसाली
विपनाको आगो बालेर
बन्दुकका कप्टेराहरूले
मान्छेका सपनाहरू भुटिरहेछ
मानवताको खिल्लि उडाउँदै
आतङ्क ! आतङ्क !! आतङ्क !!!
मात्र आतङ्कको उपहार दिइरहेछ
यो वर्तमान !

टीकाथली-५, ललितपुर

Yagyesh Dhwoj Karki – Aaja Ka Jogi

यज्ञेशध्वज कार्की – आजका जोगी

मलाई छोटा कपडाभन्दा
छोटा विचारसँग सरम लाग्छ,
मूर्खको बातभन्दा
महापण्डितको उपदेश झिज्यार लाग्छ!

बहिरालाई
मुस्कुराएको वचन सब मिठो हुन्छ,
बेवाकूफ दर्शकलाई
बकबके लवारपाँडे विद्धवान हुन्छ,
मलाई त आश्चर्य हुन्छ!
खुल्ला सडकमा हिँड्न छाडेर मानिस,
साँघुरिएको गल्लीमा किन कोचिन चाहन्छन्?
अपरिमित आकाशलाई त्यागेर
जमीनमा किन घिस्रन चाहन्छन्?
अनि,
विषालु विचार डस्न चाहने
ती ढोंगी उपर घृणा हुन्छ
त्यसको कृत्रिमता देखेर
त्यसको उदण्डता देखेर
अनि भन्न मनलाग्छ,
हे विद्धता र ज्ञानका चस्मा लगाउनेहरु!
हृदयको आँखाले हेर,
धमिलोपन हट्ला कि?
वास्त्राभूषण र सुनका रथमा रमाउनेहरु
बोक्रेपन ताँछेर हेर,
अमिलोपन घट्ला कि?

खरानी र रुद्राक्षले सिद्धिप्राप्त हुने भए
पूरै वन अग्नीकुण्डमा होमीदिन्थेँ,
रुद्राक्षका रुख सब नंग्याइदिन्थेँ,
तर सिद्धि त अदभुत बुद्धिमा छ
जो सँसारबाट परय छ।

मलाई बोटमा सुकेर चाउरी परेको फलभन्दा
केमिकलका हरिया फल तीतो लाग्छ,
मलाई छोटा कपडाभन्दा
छोटा विचारसंग सरम लाग्छ।

Umesh Rai Akinchan – Yo Samayako Antim Antarwarta

उमेश राई’अकिञ्चन’ – ‘यो समयको अन्तिम अन्तरवार्ता’

फेरि पुग्नुछ मैले
पुग्न नसकेको गन्तब्य

नसोध मलाई
कति लामो छ
प्रधानमंत्रीको जुँगा
वा
भर्खरैं पेट्रोल पम्पमा राखिएको
गाडीहरूको लश्कर

नसोध Continue reading “Umesh Rai Akinchan – Yo Samayako Antim Antarwarta”

Bhimnidhi Tiwari – Gajal (Ishkabaaji Ma)

नजाने छुरी बर्सन्छन् हजारौँ, इश्कबाजीमा
र, जाने फूल बर्सन्छन् अनेकौँ, इश्कबाजीमा।

नजाने बिखका खोला बहन्छन्, पर्छ बाढीमा
र, जाने महका चाका चुसिन्छन्, इश्कबाजीमा

नजाने डुब्छ चुर्लुम्मै जवानी, जेलखानमा
र, जाने अप्सरा खोपी छ आफ्नै, इश्कबाजीमा

नजाने ज्यान नै जाने पचासौँ पर्छ धोखामा
र, जाने काखको मीठो सिरानी, इश्कबाजीमा

नजाने हुन्छ बदनामी, कलङ्की, दागी, दुनियाँमा
र, जाने प्राणको प्यारो सबैको, इश्कबाजीमा

नजाने सम्पत्ति, जीउ विनाशी बग्छ आँसुमा
र, जाने रत्नका माला गलामा, इश्कबाजीमा।

Madhav Prasad Ghimire – Gauri Khanda Kavya – 010 – Laun Laun Ra Khaun Khaun Baya Mai

‘यो टाढा परदेशबाट घरमा चाँडै तिमी जाउली
डोर्याईकन शान्ति कान्ति सुखले बा’लाइ देखाउली
पाहाडी चिडिया उडी रहरको पहाडमै जाउली’
भन्दैमा सखि ! गैसक्यौ, अब कहाँ के गर्न हे पाउली

साँचेको किन त्यत्ति मात्र रुपियाँ आफ्नै लुकाईकन
के के गर्न थियो, गयौ नि ! मनको धोको नफोईकन
चौतारी म बनाइदिन्छु त्यसले संसारको मार्गमा
फोई बन्धन गुप्त त्यो रहरको, जाऊ सखी ! स्वर्गमा

अर्काको नझुकी अगाडि घरको मर्का लुकायौ कति
तिम्रो धैर्य र मुस्कुराहट मिली गर्दै गएँ उन्नति
मेरो आज फल्यो कमाइ, तर हा ! तिम्रो ढल्यो देह यो
हे मेरी सखि ! दुःखको समयकी, छोडी गयौ खोप यो

लक्ष्मी भै धनधान्यपूर्ण घरमा बस्नै तिमी पाइनौ
हुर्काईकन लालबाल सुखले जानै तिमी पाइनौ
लाऊँ लाउँ र खाउँ खाउँ वयमै आफू कसोरी गयौ
बन्दैमा कति हाइ हाइ सबकी, सारा रुलाई गयौ

तिम्रो बाइस वर्षको रहर यो बोल्ने सखी बाँकि छन्
छातीको दश धार प्यार पिउने छोरी दुवै बाँकि छन्
यो तिम्रो म छु, चित्तभित्र प्रतिमा तिम्रो अझै बाँकि छ
छैनौ किन्तु तिमी ! यहाँ हृदयको तिम्रो सबै बाँकि छ

मान्छे जन्मिन आउलान् तर तिमी रानी कहाँ पाउँला
त्यो बान्की अनुहारको, नजरको पानी कहाँ पाउँला
मान्छेमा छलले छिपीकन तिमी छाया पनी पाउँला
त्यो बानी, दिल त्यो, त्यही किसिमको माया कहाँ पाउँला

सानो मानिसलाई भूमितलमा हुर्काइदिन्छौ किन
सानो त्यो दिलभित्र विश्वभरिको माया बसाल्छौ किन
लैजान्छौ नि ! उमेरमै रहर त्यो पुग्नै नपाई किन
लैजान्छौ वरदान फेरि भगवन ! भोग्नै नपाई किन

छातीलाई फुलाउने कुसुम यी फुस्की कहाँ झर्दछन्
टाढा टेक्न उचालिने चरण यी खुस्की कहाँ पर्दछन्
मान्छे हिँड्दछ सुख्ख खोज्न, कसरी त्यो दुखःमै पर्दछ

आत्मा आउँछ हाँस्नलाइ, कसरी रोएर त्यो मर्दछ

वैली यो मधुमास जान्छ, बिउँझी क्वैली जसै बोल्दछ
उड्छन् बादलमा भुवा, सिमलले कोया जसै खोल्दछ
ब्यूँझी जीवन, घाम जूनमनि यो केही फुकेको मन
फुस्काई कसले लग्यो कुन दिशा, मेरी कहाँ छौ ? भन

छोई भूतललाइ इन्द्रधनुले लाखौँ सिँगारे पनि
रातीका सपना बिहान बिउँझी साँचा बनाए पनि
मान्छेलाइ मिले पनी अजमरी खोजेर सञ्जिवनी
फर्कन्नौ यस लोकमा, जुन गयो यो गैगयो जीवनी

गैह्री खेत ! फलेर धान नझुला बाला सुनौला तल
टुप्पाबाट लदाबदी नफलिदे वैशाखको काफल
आउन्नन् वनभात खान वनकी रानी छहारीमनि
नाघी पर्वत स्वर्गमा गइसकिन् आनन्दकी इन्द्र्रिनी

बेहानीपख उठ्तिनन् अब उनी आई नबोला चरी !
टाढा देवलमा नबज्न शहना ! नाना बिलौना गरी
कल्ले हेर्छ र झुल्किएर चुचुरा पाखा सिँगार्छन् रवि
छन् खुल्ला अब रुप रङ्ग रमिता उल्लास छाया–छवि

डालाबाट नबोल कोइलि ! झुली, वैलिन्छ रे यो वन
काला केश नबाट है युवति हो ! फुस्कन्छ रे जीवन
यात्री आखिर जान्छ रे नगर है यो मार्गमा पीरती
देवी स्वर्ग गईसकिन् नगर है यो साँझमा आरती !

Kailash Shikhar – Ek Juwan Banki Ghaam Ma

Poet Kailash Shikhar

कैलाश शिखर – एक जूवां बाकि घाम म

मेरो
एऊटा थोत्रो जिन्दगी
एऊटा पुरानो जिन्दगी
जस्लाई आफ्नै प्रत्येक निस्कृयताले
गिज्याई रहेछ।

आज म संग
हिजो जस्तो आफ्नो सम्पूर्णता छैन।
आज म संग मेरो विगत Continue reading “Kailash Shikhar – Ek Juwan Banki Ghaam Ma”

Shiva Prakash – Sahamati

सहमति !
सहमतिका लागि
सहमतिबाट सुरु हुन्छ
र, सहमतिका लागि सहमति बन्छ
सहमति पछि
सहमति तोड्ने अर्को सहमति हुन्छ ।

सहमति !
एउटा निरन्तर क्रम हो
र, सहमति
एउटा निरन्तर भ्रम पनि हो ।

सहमति !
सरकार बनाउँन चाहिन्छ
सरकार चलाउँन चाहिन्छ
सरकार बचाउँन चाहिन्छ
सरकार गिराउन पनि चाहिन्छ
र सहमति,
सहबासका लागि पनि चाहिन्छ ।

सहमति !
क्रान्तिका लागि हुन्छ
शान्तिका लागि हुन्छ
र सहमति,
स्वार्थका लागि पनि हुन्छ ।
सहमति !
साधु-साधुबीच हुन्छ
चोर-चोरबीच हुन्छ
र सहमति,
साधु र चोरबीच पनि हुन्छ ।
सहमति !
नेता-नेताबीच हुन्छ
सहमति वेश्या-वेश्याबीच
र सहमति,
वेश्या र महात्माबीच पनि हुन्छ ।

सहमति !
महलहरुमा हुन्छ
सिंहदरबारहरुमा हुन्छ
दरबारहरुमा हुन्छ
र सहमति,
वेश्याबजारहरुमा पनि हुन्छ ।

चलेको छ –
मान्छे, संसार र समय,
सँस्कार र सहबास
सम्पुर्ण सहमतिमा !

Upendra Shrestha – Hamro Laagi Yo Hinsa Ra Hatya Kina?

उपेन्द्र श्रेष्ठ – हाम्रो लागि यो हिंसा र हत्या किन ?
(मधुपर्क असार, २०६७)

हाम्रो लागि
कहाँ छ खोइ एउटा गाँस ?
कहाँ छ खोइ एउटा बास ?
कहाँ छ खोइ एकटुक्रा कपास ?
हाम्रो लागि
यहाँ खाँचो छ हामीलाई वासको
यहाँ खाँचो छ हामीलाई गाँसको
यहाँ खाँचो छ हामीलाइ कपासको
यहाँ खाँचो छ हामीलाई बाँच्ने स्वतन्त्रताको,
हाम्रो लागि
यो परम्पराको पुनरावृत्ति किन ?
यो ढुङ्गो सभ्यत्ता र संस्कृति किन ?
यो हिंसा र हत्या किन ?
हाम्रो लागि
यो आतङ्कवादको
कुनै अर्थ छैन,
हाम्रो लागि
यो हिंसा र हत्याको
कुनै मूल्य छैन,
हाम्रो लागि
यहाँ खाँचो छ हामीलाई बाँच्ने हक,
र बाँच्ने अधिकारको
यहाँ खाँचो छ हामीलाई बाँच्ने स्वतन्त्रताको
हाम्रो लागि
यो हिंसा र हत्या किन ?
हाम्रो लासिग
यो धार्मिक सम्प्रदाय किन ?
हाम्रो लागि
यहाँ खाँचो छ एउटा गाँस
एउटा बास
र एउटा स्वतन्त्रताको

Rajendra Shalav – Ragat, Aago Ra Sambedana

राजेन्द्र शलभ – रगत, आगो र संवेदना

अखबारका पानाहरूबाट
उछिट्टिएर रगत मनभित्र जमेछ
रगत पखाल्नलाई पानी
मनसम्म पुग्दैन
र आँसुले रगत पखालिँदैन ।

हजुरआमाले
भात पकाउँदै गरेको आगो
कसरी हो उछिट्टिएर
देशभरि सल्किएछ
एक गाग्री पानीले पनि
यो आगो निभ्दैन ।

मनको ज्वालामुखी हो यो
छिटो शान्त पनि हुँदैन
डर छ कतै
मनको ज्वालामुखी पड्कियो भने
र सँगै मन पनि डढ्यो भने
संवेदना मर्नेछ
हाँसो पनि मर्नेछ ।

र भोलिको अखबारमा
मुर्दाको देशमा
रगत हुनेछैन
आगो र आँसु पनि हुनेछैन ।

Chandani Shah – Timile Diyeka Mayalu Koseli Haru Le

चाँदनी शाह – तिमीले दिएका मायालु कोसेलीहरुले

तिमीले दिएका मायालु कोसेलीहरुले
मान्छेलाई माया प्रति अास्था जन्माएछन् ।
तिमीले दिएका खुशी र उमङ्गहरुले
मान्छेलाई खुशी प्रति आशा दिलाएछन् ।।

हुन त यो तिम्रो मेरो घरायसी माया हुन पर्ने हो
तर आज हाम्रो मायाले तिमी र म को परीधी कोरेछ
हुन त यो तिम्रो र मेरो परस्पर खुशी हुन पर्ने हो
तर आज हाम्रो खुशी ले हामी दुईको सिमाना नाघेछ ।।

तिमीले दिएका मेरा यि भावनाहरुले
आज हेर कतीलाई बिउँझाएछन्
तिमीले दिएका मेरा यि प्रेरणाहरुले
अलिअली गर्दै धेरैलाई रङ्गाएछन्
तिमीले दिएका मायालु कोसेलीहरुले ।

हुन त यो तिम्रो र मेरो ब्यक्तिगत प्रित हुन पर्ने हो
तर आज हाम्रो प्रित यो कती गीतको सङ्गीत बनेछ
हुन त यो तिम्रो र मेरो आपसको कथा हुन पर्ने हो
तर आज हाम्रो कथाले कती पलको आकार कोरेछ ।।

तिमीले दिएका मायालु कोसेलीहरुले
मान्छेलाई माया प्रति अास्था जन्माएछन् ।
तिमीले दिएका खुशी र उमङ्गहरुले
मान्छेलाई खुशी प्रति आशा दिलाएछन्
तिमीले दिएका मायालु कोसेलीहरुले ।।

शब्द : चाँदनी शाह
सङ्गीत : नातिकाजी
स्वर : तारादेवी