Category: Shreeshisha Rai

Shreeshisha Rai – Ma Sapanaharu

मेरा हजुरबा कृषक थिए रे
मेरा बा पनि कृषक नै हुन्
म पनि कृषक नै हुँ
सपनाहरुको खेती गर्छु

त्यो पनि बाजेकै विँडो थाम्नु
कता कता
रहरलाग्दै कुरा हो
म सपनाहरु रोप्छु
विपनाहरु पलाउँछन् र पोल्छन्
सपनाहरु बुन्छु
विपनाहरु च्यातिन्छन्
सपनाघारीमा लुकामारी खेल्छु
विपनाहरुको डिलवाट खस्छु
दुर्घटनाग्रस्त हुन्छु र
दिमाग विगार्छु
सपनाहरु खान्छु
विपनाहरु ट्वाईलेट गर्छु
कहिले म रुन्छु
कहिले सपनाहरु नै रुन्छन्
विपनाहरुको नाम लिँदै कहिले
ईष्र्याले मलाई घोच्छन्
सँधै नै मेरा सपनाहरु
हुलभित्र हराउँछन्
र विपनाहरुको सन्नाटामा भेटिन्छन्
म स्वप्नँजिन्दगी वाँचिरहेछु
म घामको सवैभन्दा नजिक उभिएको
अग्लो हिमाल हुँ
बाढीमा डुब्दै गरेको घर
मेरो हो

रातमा
सपनाहरुको सिरानीमा निदाउँछु
विहान ब्युँझदा
गर्धनमा पिडा भईरहेको हुन्छ ।

Shreeshisha Rai – Andhyaro Ma Mero Akriti

तिम्रो आँखाको ऐनामा
मेरो अनुहार हेर्नकै लागि
म तिमीतिर दौडिरहेको छु

तिम्रो आँखाको ऐनामा
मेरो अनुहार हेर्नकै लागि
म दौडिरहेको त छु तर
सरासर तिमीसम्म आएर
सामुन्ने उभिएर म
तिम्रो आँखामा हेर्न सक्दिन
किनभने Continue reading “Shreeshisha Rai – Andhyaro Ma Mero Akriti”

Shreeshisha Rai – Chhori-Desh

श्रीशीशा राई – छोरी–देश

आँखाको डिलतिर उक्लिँदै गएको निन्द्रा
र
विपनातिर ओर्लिँदै गरेको सपना
दुवै सामुन्ने आईपुगेपछि थाहा भयो–
मध्यरात रहेछ
कतै सुनियो च्याँ…. आवाज–
छोरी रहीछ
‘बुबु…बुबु…’ भन्दै आमाको आङ तानिरहेको त्यो दृश्य
आफ्नै हस्तरेखा र निधारका धर्काहरुले कोरिएको
देशको मानचित्र जस्तै लाग्छ

छोटा छोटा निन्द्रा पिच्छे
छटपटी र भोकको कर्कस चिच्याहट
– ज¥याकजुरुक उठेर हेर्छु
छोरी– म र मेरी श्रीमतिको वीचमा
दुई ढुंगा बीचको तरुल सुतेकी छ –
चिसो लागेको छ नाक बन्द छ
शायद हाम्रो अस्वस्थताको तापले
चाकमा घाउ छ, खाना खाँदैन
सारा निन्द्राहरुलाई झुलवाट हटाएर
ब्युँझिएर पनि छोरी ओछ्यानमै छे
एकोहोरिएकी छे

उठेर
बेडको एकछेउ उभिएकी छोरी
भर्खर बाथरुम छिरेको आमा खोज्दै रुन्छे
ठुलो टाउको र जिङ्ग्रिङ्ग केश मुन्तिर
गलामा
आयातित पण्डितको मन्त्र र अनिश्चित भविष्यको
निश्चितता पोको पारेको बुटि झुण्ड्याएकी छे
कहिलकाँही
छोटा मसिना हातखुट्टा र
चाउरिँदो नाबालक अनुहारमा
विहानको किरण पर्दा पनि
आकारको सिमाना झन झन
अस्पष्ट, अस्थिर र कुपोषित बन्दैछ
अन्तद्र्धन्द्ध र द्धेषहरुका बीच
यसरी नै देश
यतै मसीना खुशीहरु भएपनि
अन्तै केही खोजीरहेछ

बाउ भएर पनि
केही गर्न सकेको छैन रे मैले छोरीका लागि
‘आमा भएर चैँ खै के गर्न सक्यौ त छोरीका लागि ?’
अहँ…………..
यस्ता तनाव, ग्लानी र आवेशहरुको रुख्याईमा एकछिन पनि बाँचेर कर्तव्य–सारङ्गी रेट्नुछैन
हामी छोरीलाई अब
छिमेकी–अनाथालयको जिम्मा लगाउँदैछौँ

धरान

Shreeshisha Rai – Agaman

तिम्रो माया लागेर नै
काठमाण्डुलाई छोडेर
म तिम्रो आँगनसम्म आएँ
मेरो गाउँ !
यतिखेर तिमीले मसँग
कोशेलीको आशा गर्यौ होला
तर म त आफै खिईएर आएको छु
होचिएर आएको छु

काठमाण्डु एउटा ‘शो फार्म’ रहेछ
आदर्श, विस्वास र स्वाभिमानको प्रदर्शनी हेरिरहेका
लेनिन, ओक्टाभियो र गोर्कीहरु
छ्यापछ्याप्ती भेटिए
भरोसाहरु कालो बादल झैँ हो–हल्ला गरिरहे
मानवसागरमा,
स्थायित्व र अपनत्वहरु वाष्पिकृत भएर
म स्वार्थको वजनले भूमरिँदै डुबेको पनि थाहै भएन

यौवनमत्त मोनिकाहरुको मायाजालमा भद्रकालीनेर
ब्ल्याकहाउसको जग खनीरहे क्लिन्टनहरु
बिहीको बारै पिच्छे प्रेमजोडीका प्रत्येक चूम्बनसँग
साटिईरहे मन्दिरका घण्टहरु
हरेक अखवार र स्तम्भहरुमा
आँशू खसिसकेपछि आँखाको महत्व पढेँ
आधूनिक भन्दैमा हावा सँधै
धूवाँ र धूलोसँग मिसिएर प्रदूषित भयो

जति उठेपनि विश्वासको त्यो स्वयम्भू
मेरो सगरमाथा बन्न सकेन
जति अग्लिएपनि घरहराले
मेरो मन छुन सकेन
खसे पनि आकाशवाट तारा
त्यो मैरै पोल्टामा पर्छ भन्न सकिन मैले
आखिर म तिम्रै आँगनमा फर्किआएँ

यो आँगन
मेरो सू–प्रभात झूल्कने सिकूवा जस्तो छ
जहाँ म अहिले
लुगा झैँ फूकालेर यो दूनियाँलाई
एउटा स्वाभिमान गजक्क जमाएर उभिएको छु
दूनेरु झैँ खोक्रिएको अन्तर्मनमा
आस्था भरिएर म पौरुषत्व बाँच्न थालेको छु
फ्रिजमा कोकसँगै चिसिएको मेरो शरिरमा
तिम्रा स्पर्श र नजरहरुको वात्सल्य प्रेमले
पूनर्जिवन अनुभूत गरिरहेछु
त्यसैले म सगर्व भन्छु –
खोला भन्दा तिमी जति उठ्यौ
तिम्रो आफ्नै उचाईमा तिमी मेरो जन्मभूमी हौ ।

Shreeshisha Rai – Akshar Haru

श्रीशीशा राई – अक्षरहरु

निम्तो पठायौ विश्वासको खाम हालेर
म कलम लिएर आएँ

कुटील मुस्कुरायौ अंकमाल ग¥यौ
आत्मियता स्विकार्न मैले
कलम च्यापेको हातले तिमीलाई अंगालेँ
अंकमाल गर्ने बहानामा तिमीले
मलाई पिठ्युँमा छुरा घोप्यौ
म एक्कासी कहालिएँ
कलम भुईमा खस्यो

तिम्रो निम्तो मान्न म कलम लिएर आएँ
मलाई स्वागत गर्न तिमी छुरा लिएर आयौ

यी भत्किएका सीमाहरुको घाइते बनेर म अहिले
अस्पतालको शैय्यामा असुरक्षित पल्टिएको छु
कलम भुईमा छ

असामान्य आवाज कहालिएको मेरो चित्कार
सारा संयन्त्रहरुले सुने
तर त्यो कुनै संगीत थियो
रक्ताम्य हातहरुले जीवन मागिरहेको देखे
तर त्यो कुनै रमीता थियो
मेरो कलम अहिले सडकमा छ

यही बाटो भएर
पजेरो–संयन्त्र र स्कर्टिङका चक्काहरु
मेरो कलम कुल्चँदै अघि बढिरहेछन्
अक्षर जति निचोरेर वर्दि र लाठीहरु
कलमलाई चौकहरुमा निषेध गरिरहेछन्
अक्षरहरु हतार हतार पम्प्लेटमा सिउरिएर
भीड र टाउकाका ताज बनेका छन्

तिमीले उमारेका यी
अमुक पीडाहरु वापत तिमीले स्यावासी पायौ
विस्वासको मुहानहरुका यी अस्वाभाविक भङ्गिमाहरुले
मेरो शीर निहुरिएको छ
कलमवाट छुटेर अक्षरहरु
तिम्रा विकृत पाइला र आवाजहरु स्तब्ध पार्न
तिखो सल्बलाईरहेछन्

तिम्रा ताण्डवहरुको मुकदर्शक
तिमीले निलेका यी पजेरो र चक्काहरु
कुनैबेला मेरा आस्थाका शीरफुल थिए
अहिले
कलमले कोरेको घाम छेक्न खोजीरहेछन्
घामै अर्घेलो भएपछि
तिम्रो कुनै फुलबारीमा अब रंग टुसाउनेछैन
कुल्चँदैमा कलमको भाषा भाँचिनेछैन
तिमी क्षीण सम्भावना र नाजुक विकल्पहरुको उत्कर्षमा छौ
अक्षरहरुको घेराबन्दीमा छौ तिमी

यहीँ नेर
तिम्रा ताण्डवहरुको अन्त्य हुनुपर्छ
सारा विषाक्त शैलीहरु
अक्षरहरुको कठघरामा उभिनैपर्छ
कलम हातमा हुनुपर्छ
अक्षरहरुसँग खेल्नुपर्छ

धरान

Shreeshisha Rai – Samarpan

जवानीका प्यासहरुलाई तृप्त पार्न
म भौतारिरहँदा
शहर सँधै मेरो अघि
सर्वाङ्ग नाङ्गिएर उभिन्छे

म उत्तेजित हुन्छु
प्यासहरुलाई लुगाहरुवाट खोलेर
तिनलाई भोग्न थाल्छु
अन्ततः तिनी सन्तुष्ट हुनु अघि नै
स्खलित हुन्छु
शिथिल भएर पाउनेर थुप्रिन्छु

तिनको शरिरभिर
वासनाको ताप उम्लिरहेकै हुन्छ भकभक
म कामेच्छाहरु थेग्न नसकेर
तिनका खुट्टाहरु मुसार्न थाल्छु

२०५७ मंसिर २७, ललितपुर

Shreeshisha Rai – Pani Rapantaran

श्रीशीशा राई – पानी रूपान्तरण

बगिरहेछ
पानी बगिरहेछ

तर यो अब पानी मात्र रहनेछैन
यो दूध बन्छ अब

बुँद बन्छ अमृतको
त्यसो त यो चाहेमा

जाँड – तरल बनिदिन सक्छ
भाङ – रहलपहल बनिदिन सक्छ
नसा – Continue reading “Shreeshisha Rai – Pani Rapantaran”

Shreeshisha Rai – Suraj Hangkhim Ko Profile

श्रीशीशा राई – सुरज हाङ्खिमको प्रोफाइल

खुस्किन लागेको इँजारमा एउटा हात
बाख्रा धपाउँदै लौरोमा अर्को हात–
त्यसबेला हाङ्खिमटोलको सुर्जे
आमासँगै गोलो साकेला नाचमा झुम्मियो
नाचेर थाकेका काकाहरुले विसाएको ढोल
कसौनीमा सिउरिएको लठ्ठीले बेताल बजायो
घरी लहरमा मिसिएर
सिलीहरुमा आफुलाई मिलाउन खोज्यो

हतुवा स्कुल जान थाल्यो
७,८ क्लासतिर पुग्दा
बोलीमा थोरै शब्द
आँखामा फरक कल्पना
पदचापमा नयाँ आवाज थियो
९,१० पुग्दा सुर्जे
स्कुल जाने सदाको बाटो छाडेर
गढीडाँडावाट धाउन थाल्यो
हरेकदिन डाँडामा एकछिन उभिएर
त…..ल शहर हेर्दै एकोहोरियो
कुमै कुम पखेटा हालेर
उडुँ झैँ देखियो अनुहार
मखमली चोलीमा हार भिरेर
सर्माउँदै आएकी सोल्टीनीलाई
सर्लक्क हेरेर भनेको थियो—
चाहेजति खुल्न नपाएको यो तिम्रो वैँशले
कपालमा ड्रेसिङ, परेलामा गगल्स र
तिघ्रामा मिनिस्कर्ट खोजेको छ,
तिमी मलाई विश्वास गर्छौ भने
त्यो रुप उपहार ल्याईदिनेछु
त्यै समय उसले मलाई भनेको थियो—
कति अप्ठ्यारो गाउँ
कति अँध्यारो स्कुल
कति नमिल्दो साकेला
के जिन्दगी यतिमात्र हो ?
शहर हेर त, कति खुलेको छ ?

यी दिनहरुमा सुर्जे
सोल्टिनीले तान्दा पनि साकेला नाच्न आएन

शहर झर्यो
कलेजमा नाम लेखायो—सुरज हाङ्खिम राई
छाता किन्न पैसा नपुगेको दिन
घामपानी झेल्यो
बतासले हुत्याएर औँलाको चुरोट
ड्रेनमा खसेको दिन पश्चिमी हावा भोग्यो
सडकको लम्बाई पाइतलाले नाप्दै जाँदा
क्रमसंख्या विर्सेर अल्मलियो
सत्ताको अस्पष्ट मुल्यसूचीवाट
उसको आदीवासी आस्था क्रमशः छुट्दै जाँदा विटुलियो
जोसँग हात मिलायो शहरमा
उसकै हात तल पर्यो
जोसँग परिचय भयो शहरमा
छद्म नामहरुले उसकै नाम पुरियो

सुरज, सुर्जे जस्तै देखियो शहरमा
एक वगल वाख्रा, आँगनको गोलो साकेला
सोल्टीनीको मौलिक चित्र
आँखामा सररर बगे
उसलाई सवैभन्दा धेरै आफ्नै माया लाग्यो
आफ्नै गाउँ शहरभन्दा सुन्दर लाग्यो
सोँच्यो— …..तर भाग्नुहुँदैन,
आफ्नोलाई मुटुमा बाँधेर झेल्नुपर्छ हावापानी
गाउँ र शहरमा एउटै घाम उदाउनुपर्छ
त्यो घामको आफ्नै ताप हुनुपर्छ
अहिले सुरज
उधौली या उभौली, चौक या पार्क
सबै साकेलामा पसिना पुछ्दै नाचेकै छ
गाएकै छ— सोल्टीनी नानी कम्मर भाँच्ने
हामीले ननाचे कसले नाच्ने ?

भर्खरै मैले फेसबुकमा
सुरज हाङ्खिमको फ्रेण्ड रिक्वेस्ट एसेप्ट गरेँ
उसको प्रोफाइलमा
खाडीको दौरा सुरुवाल, अल्लोको कोट,
कोटको खल्तीमा जयफुल झुण्ड्याएर
ढाकाटोपीमा हाँसीरहेको फोटो छ
ढोल, झ्याम्टा र चमार समाएर
साकेला नाचीरहेको थुप्रै फोटोहरु
पोष्ट गरेको छ उसले
आजै विहान स्टाटस लेखेको छ—
यही मेरो पहिचान हो, मेरो छाँया हो
मलाई मेरो छाँयावाट छुटाउन खोज्ने तिमी को ?

तरहरा सुनसरी

– बिहीबार, 19 भाद्र, 2071

Shreeshisha Rai – Bhabishya Express

श्रीशीशा राई – भविष्य एक्सप्रेस

मेरो छोरा
उ जस्तै करोडौँ आँखाहरुवाट बगेर
छालहरुले खडेरी किनारामा वेवारिस
मिल्काउने दिन पर्खेर कसरी बस्न सक्छ ?
उ पनि
यौवनले भरिएका लाखौँ विस्वासहरु जस्तै
तिम्रो भविष्य एक्सप्रेसवाट
जीवनमा पहिलो पल्ट
निश्चिन्त यात्रा गर्न खोज्नेछ

तिम्रै गाडीमा ऊ
यसकारण चढ्नेछ की
राजमार्गका अशान्त खाल्डाहरुलाई छिचोल्दै
प्रथम प्रहरमै शान्तिचौक उतार्ने
तिम्रो बाचा उसलाई पनि मिठो लाग्नेछ
दुर्घटनाको कल्पना समेत गर्नेछैन उ
बरु गन्तव्यमा
उसको मुक्ति र पहिचानलाई
ठिक समयमा भेट्छु भन्ने
विस्वास उसलाई लाग्नेछ

तिम्रै गाडीमा चढ्न ऊ
यसकारण बाध्य हुनेछ की
उसको त्यति महँगो विस्वासको इन्धन भरिएको
गाडीको चालक तिमी नै हुनेछौ

गाडीको अस्तव्यस्त चाप छ
अनियन्त्रित गति छ
जेव्राक्रस आफै चक्काले किचिएर लर्बराउँदैछ
तर कतै ट्राफिक देखिदैन
यद्धपि तिम्रा अगाडी
स्कुले नानीहरु बाटो पार गरिरहनेछन्
तिम्रा पछाडी म
मेरो छोराको कुशल यात्राको कामनामा
छुटेको गाडी हेरिरहनेछु
शान्तिचौक पुग्न उसले
तिम्रै सडक यसरी छान्नेछ कि
उसलाई लाग्नेछ – चालक तिमी नै हो भने
यी सबै आस्थाहरु सुरक्षित रहनेछन्

मेरो यात्राका लागि
मैले रोजेको एक्सप्रेसले मलाई
धोका दिएकै हो
मेरा विस्वासका चालकहरु
हाँक्न नजानेर, नसकेर वा खिँचातानीमा ठोक्किएर
म चढेका थुप्रै गाडी त्रिशुलीमा खसेकै हुन्
नयाँ नेपालको ढोकैमा पुग्ने मेरो चाहना
भाँचिएर म अपाङ्ग बनेकै हुँ
यी यसरी अहिले
सँधैका लागि ओछ्याउनमै ग्लानीमात्र सुतीरहेछु
म चाहन्छु–
अब जन्मने मेरो छोराको छनौटमा
यस्तो धोका नहोस
बरु
जन्मदै गर्दा उसको शरिरमा
मेरो खराब विगतको
छायाँ समेत नपरोस
आखिर
महँगो विस्वासको इन्धन भरिएको
गाडीको चालक नै तिमी हौ

उ जस्तै करोडौँ आँखाहरुवाट बगेर
छालहरुले खडेरी किनारामा वेवारिस
मिल्काउने दिन पर्खेर कसरी बस्न सक्छ ?
मेरो छोरा

तरहरा, सुनसरी

Shreeshisha Rai – Achanak

घूनहरुको अधिनस्थ हुन्छ मकैवारी,
हूरिको वेगमा फूत्किन्छन् छानाहरु,
दौरा काटिन्छ मूसाको प्रत्येक चिच्याहटमा ।
त्यसपछि हुनहुनाउँदै बग्न थाल्छन् खोलाहरु-
भल बोकेर पाखोभरि प्यास र डोकोभरि सपनाहरुको

चाहको घूम्तीमा टेकेको तोक्मा,
तोक्माले थेगेको जिन्दगी जस्तो भारी,
भारीलाई मायालूको चोट सम्झेर खेपेको धनमान
स्मृतिमा रुझ्दै
विहान र बेलूकीको हूरि जस्तै
हात र मूख जोरिन नसकेको
छोरा छोरीका आँखाको रंग हुँदै बग्छन् ।
सँधै किनारा खोज्ने खुशीहरु
बियोगान्त प्रेमकथाको अस्पष्ट शीर्षक बनेर
अक्करे भिरको पाउमा थुप्रिएर
अन्त्य हुन्छन् ।

कुनैवेला निधारमा खोपेको
वाग्मति खोला र पूलको तस्विर
आज आफ्नै शवयात्राको अघि लाग्छ ।
अनिष्टको संकेत स्वरुप आस्था रित्तिन्छ पाईखाना जस्तै
अचानक कोलाज हराउँछ जिजिविषाको ।

Shreeshisha Rai – Ghara Pugne Bato Khojdai

श्रीशीशा राई – घर पुग्ने बाटो खोज्दै

म श्रीशीशा किरात राई वान्तावा हुँ
‘किरुवा कान्छा’ भन्छन् उनीहरु
सानो ठान्छन्
घरमा पस्न दिँदैनन्
तुलसीमठ छोईदिने हो की भनेर झस्किन्छन्
तैपनि
कति उनीहरुकै खसीलाई घाँस काटीरहने ?
कति गहुँबारी खन्ने ?
कति चामल बोक्ने ?
अहिले म आफ्नै
संघीय घर खोज्न निक्लेको हुँ
बल्ल बल्ल यहाँ आईपुगेँ

यो त रामप्रसाद राईको ठाँटी पो रै’छ
आम्मा…..मा……मा…..
यहाँ त चारैतिर बाटा रै’छन्
अब म कतातिर जाऊँ ?
उ…., सञ्जय सन्तोषी राई
सवैले अजात भनेको सुन्न नसकेर
आफ्नो दाह्रीजुंगामा आगो लगाउँदैछन्
उ……, भुइदल राई
आफैलाई लेख्दा लेख्दा थाकेर
आफ्ना पुस्तकहरुले लसुन साट्दैछन्
यता
‘किरात स्वायत्त राज्य’ ब्यानर बोकेर चतुरभक्त राई
कुमार लिङदेनसँग बक्सिङ खेल्दैछन्
‘नारदमुनी थुलुङ रेडियो’ सुन्दै सुमाया राई
साकेला गीत सम्झदै रुदैछन्

उता भूपाल राई
कवितासँग्रह हातमा लिएर भाषण थालेका छन्
श्रवण मुकारुङ
‘विसे नगर्चीको बयान’ बेच्न साउदी जाँदैछन्
पारीवाट इन्द्रबहादुर राई
खिस्स खिस्स हाँस्दैछन्

आफ्नो ब्याकरण कसैले नपढिदिएपछि
डा. नोबलकिशोर राई रिसले मुर्मुरिँदैछन्
सवै विद्यार्थीहरुले छाडेर गएपछि लालदेउसा राई
कक्षाकोठामा गट्टी खेल्न थालेका छन्
त्यही नजिकै गोपाल किराती
भएभरका बन्दुक माटोले पुरेर झम्म झम्म मुस्काउँदैछन्
तैपनि ‘ह्याङओभर बाकी छ’ भन्दै सवै भाग्दैछन्
जय शिवाहाङले मुद्युम विज्ञानको परिचर्चा शुरु गरेका छन्
तर कसैले फर्केर समेत हेरेका छैनन्

अब म कहाँ जाऊँ ?
कुनबाटो गए म आफ्नो घर पुग्छु ?
हेरेको हेर्यै भा’ छु
यहाँ भोकभोकै उभिरहनु भन्दा
घाँस काट्नु नै वेश
भारी बोक्नु नै वेश

तरहरा

Shreeshisha Rai – Sapana Ko Wari Pari

श्रीशीशा राई – सपनाको वारीपारी

कतै निदाईहाले पनि अबदेखि
कहिल्यै पुरा नहुने सपना नदेखुँ भनेर
सुतेको हुँ म
निदाउनु एकछिन अघिसम्म पनि
दुनियाँलाई सपना मात्रै नबाढुँ भनेर
मुठ्ठी उठाईरहेको थिएँ

सपनामा–
मेरो देशभित्र एउटा देश माग्छ हाङ बुद्धिकर्ण
तर देश देश जस्तो हुनलाई शान्ति चाहिन्छ भन्छ
चमार हल्लाउँदै उसले ढ्या……म्म ढोल बजाएपछि
मैले सौहार्दतामा जाँडको एक सुरुप पिएँ र
एउटा शान्त देश हातमा राखिदिएँ
उसले जीतको उल्लास मनायो

विउँझिदा
विपनासँग समागमका लागि
मेरो पाइला एक कदम अघि थियो
यहिनेर लोडसेडिङ, भोक र अँध्यारो बाटो थियो
आफ्नै लामखुट्टेहरुले झुलको छिद्रवाट चोरेर
मेरो पाखुरा चुसेछन्
कन्याउँदा कन्याउँदै
भुईमा खसेको कलम टिप्न पाइनँ मैले
सँगै सुतेकी मेरी श्रीमति विरालो झैँ घुरिरहेकी छ
म उनलाई विउझाउन सक्दिन किनभने
अन्तरसंघर्ष छ, बोलचाल छैन

ई यसरी,
विपनातर्फको मेरो यात्रा अल्मलिन्छ
र मेरा सपनाहरु सँधै व्यर्थ हुन्छन्

तरहरा, सुनसरी

Shreeshisha Rai – Desh Bahadur Bhariya

अढाई सय वर्ष पुरानो ढुंगाको भारी
बोकेर उभिईरह्यो ठिँगै
विसौनीमा आईपुगेपछि
भारीको संस्करण फेरिएको छ
यो अब संघियताको भारी हो
छदैँछ पिठ्युँमा
गह्रौँ भारी ईतिहास–फलामको

समयसँगै पिठ्युँमा घोप्टिने भारीहरु
सवै बोक्नुपरेको छ देशबहादुरले
छोटा र खुकुला
पाखुरी र कुर्कुच्चाहरु
जीवनमा पहिलो पल्ट
भारी विसाएको अनुभव छ उसँग
त्यै भारी घरी घरी हेर्दै उ
टोल्हाईरहेछ
उ चाहन्छ– त्यस्तो भारी अब कहिल्यै बोक्न नपरोस

र जीवनमा पहिल्यै पल्ट
भारी विसाए लगत्तै
अजङ्गको भारी उठाउनुपरेको छ उसले
नयाँ भारी
असुरछित वर्षाले निरन्तर भिजिरहनु
यसको संस्कार हो
दिनहुँ गह्रौँ बन्दै जानु विशेषता हो
यो भारी बोकेर देशबहादुरले
कोशीमा वाँसको धराप पुल भएर
लोडसेडिङमा हिँड्नुपरेको छ

देशबहादुर आफै
जीउभरी बर्ड फ्लुका भाईरस बोकेर
हिँड्ने भरिया हो
ऊ आफै
भारी जीउ भएको भरिया हो

Shreeshisha Rai – Mulghat Yatra

परेलाको स्याउलाले छोपिएको आँखा हो भने
यात्राहरु उस्तै पनि देखिन सक्छन्
कपालले ढाकिएको आँखा खोलिहेर
अवका सवै यात्राहरु नयाँ हुन्
वाह्रमासे भुईचालोले रन्थनिएर
पश्चिम फर्किएको त्रि्रो सिकुवामा पनि
घाम यसरी खस्यो कि
यो विहान त्रि्रो जिन्दगीकै नजीर बनेको छ

अवको यात्रा हिड्न
रुपान्तरित पदचाप हुनुपर्छ किन भनिरहनु मैले
पाईलाको सापेक्षता मुलघाटसँग छ भन्नु पनि किन
दिनको यो सुरुवातले गरेको सप्रसङ्ग ब्याख्यालाई
हु वहु उतार्दा पनि र्छलङ्ग हुन्छ
कि त्रि्रो शीर अर्थात मुलघाट पुग्न
पहिलो पाईला दक्षिण फर्किएको हुनुपर्छ

सपाङ्ग फड्काहरु हुँदैनन् अव
तमोरलाई जोड्ने पुलमा घुम्तीहरु भेटिनेछन्
पुग्नकै लागि तिमी र जीवन भनीसकेपछि
नाकले टेकेर पनि हिँड्नैपर्छ
असामान्य यात्राका सामान्य ध्रुवहरु हुन् यी
नाक भईमा टेकिँदा मुखमा आउने माटोको स्वाद
दुर्गम गन्तब्यको पक्षमा पानीको तरकारी हुनसक्छ
त्यसवेला त्रि्रो भान्साकोठाका सवै टोकरीहरुवाट
नुन र मसलाहरु रित्तिनेछन्

अलिकति माथि हो भने
ट्याक्सीको वगरलाई सम्याएर सोई ढोले सोई नाचीरहेको
या जुलुसमा सडक उम्लीरहेको भएपनि
चौक र उभौलीको सिमानामा कर्फ्यु लाग्छ
उकाला र घुमाउराहरुको प्रक्षेपणले तिमी
भेडेटार पुग्दै मुलघाटमा उभिएको भन्छौ भने
माथिल्लो पट्टीको ओरालोमा त्रि्रो टाउको ठोक्किनेछ

अलि तल
युगको पिलरमा लेखिएको छ- शताब्दी किलोमिटर
तिमीलाई नजिक देखेर बजाज डिस्कभरी हर्न बजाउँछ मुलघाट
दुरि पढ्न नजानेर हतार दौडन थाल्यौ भने
यात्राको पुर्वी आँगनमा अव समवेदना खस्नेछ
शब्द नफुरेको असह्य छटपटीमा मैले
श्रीमतिको एक भोल्ट म्वाई खाएर
कविता पुरा गर्न खोजे जस्तो
तिमी उठेर खोच्याउँदै पुग्नुपर्नेछ मुलघाट
अनि र्सलक्कै देखिनेछ गणितमा
तिमीदेखि मुलघाटसम्मको दुरि
र मुलघाटको उचाई

Shreeshisha Rai – Aba Timi Afno Naam Lekha

संस्मरणका कुनै डायरीहरुमा
तिम्रो नाम लेखिएको छैन
ईतिहासका कुनै पनि आवाजहरुमा
तिमीलाई संवोधन गरिएको छैन
यसकारण कि त्यसवेला
तिम्रो नामै थिएन
उभिएको शरिर तिम्रो थियो
तर छाँया तिम्रो थिएन
तिमी आफै Continue reading “Shreeshisha Rai – Aba Timi Afno Naam Lekha”

Shreeshisha Rai – Sriman Hunu Ko Pida

झिसमिसेका कसिला अंगालोहरु
दिनभरिको वाटो सम्झेर खुकुलिन्छन्
हतार हतार म झोला भिड्छु
एक्लोपनको भयले
मेरी श्रीमतिको अनुहारको रङ्ग बदलिन्छ ।
तिनका प्यास, रहर र र्समर्पण जति सवैलाई
आलै छाडेर म
दुनियां Continue reading “Shreeshisha Rai – Sriman Hunu Ko Pida”