Jayaram Timilsina – Akshar Ka Awaj Haru

जयराम तिमिल्सिना – अक्षरका अवाजहरु

अमिलो अनुभूतिको छाँयानेर
अक्षरहरु लिगलिगकोट दौड
स्वतन्त्रताको धीत मार्ने
विचलित अधमरा तनहरु
तातो खरानी ताप्दै
अनन्त प्रतीक्षाका फूलहरुमा
दुखेरै माटोभरी बाँचिरहेछन् Continue reading “Jayaram Timilsina – Akshar Ka Awaj Haru”

Jyoti Jungle – Desh Bina

ज्योति जंगल – देशविना
(मधुपर्क भदौ , २०६७)

अनावश्यक छौ
नआओ सपना मेरा आँखामा
दृष्टिहरू
मेरो देशको क्षितिजमा छोडिएका छन्
यहाँ विनादृश्यको म
बेठेगाना मात्र हुँ ।
चँुडिएको छु
म हुर्केको बोट त्यतै छाडेर,
पातमाथि राखेर मेरो सत्व
खसें कहाँ त्यसरी
एउटा बूढो पात जस्तो
पहेंलो सन्तुष्टि बोकेर ?
या हरियो जीवन भोगेर ?
वयस्क नमज्जा भोग्छु प्रत्येक श्वासमा
अतीत दंशले पाइलापाइला मरेर चाल्छु
कयौँ वर्ष बिताए पनि
सिमाना बाहिरको बिरानो माटोले
मलाई चिन्दैन,
यो आकाशको नीलोसमेत
तीतो लाग्छ
यो शिविरको पानीमा मेरो तिर्खा
सधैँ प्यासी छ ।
नसता मलाई अपराधी सन्तोष
म आफ्नै देशमा कैदी हुनुथ्यो कि भनेर
धेरै भो
यो शरणको पासोमा
अनस्तित्व हाँसेको परिचय
जरूर लाशसम्म आइपुग्नेछ
अहिले पनि
म बाँचेकै कहाँ छु र ?

– विराटनगर

Jayram Timalsina – Hridaya Ko Manchhe

जयराम तिमल्सिना – ह्रृदयको मान्छे

भोकसँग पौंठेजोरी खेल्दै
अनिकालमा
एक दुई दाना मकैको गेडो
जोगाउँछिन् मेरी आमा र
तिनै दानाहरूमा
सपना देख्छिन्
नयाँ नेपालको ॥

आगो पैंचो नपाएको
कन्जुस्याईं भोगिरहेकी Continue reading “Jayram Timalsina – Hridaya Ko Manchhe”

Amar Tyagi – Aranya Rodan

अमर त्यागी – अरण्य–रोदन

आपसमा पराई छन् मान्छे
कसलाई सुनाएँ यो छातीभित्र
देश दुखेको पीडा
सर्पहरू पालेर वरिपरि
आफू सुरद्य्रिात हुनुको नियति
संस्कृति बनेको बेला
कसलाई सुनाएँ यो जिन्दगी नै दुखेको पीडा
जति चिच्याए पनि
सुन्दैनन् आजका सभ्य रावणहरू
यो दुखाइको कथा
जति कल्पे पनि
बुझ्दैनन् आजका शिष्ट कंशहरू
यो दुखाइको व्यथा
पासा पल्टाउनमै व्यस्त छन्
आधुनिक शकुनिहरू
बारम्बार द्रौपदी बनाएर देशलाई
जुवामा थापिन्छ यहाँ
चिन्नै नसकिने भो
सेतो परिधानभित्रको कालो मन
कालो विचार र कालो भावना
कसलाई सुनाएँ आफू बलिको बोका हुनुको पीडा
अनि कुपोषणले थलिंदै गएको देशको पीडा
कति चिच्याएँ यी बहिराहरूको भीडमा
कति रोएँ यी आर्त शब्दहरूमा
लाग्छ अब चिच्याइ आधी हुनुप¥यो उथलपुथल ल्याउने
अब रुवाइ इन्कलाब हुनुप¥यो मनमस्तिष्क हल्लाउने
नत्र कोही सुन्ने छैन यो भीडभित्रको अरण्य रोदन
कहिल्यै तात्ने छैन चिसो ओदान
च्यातिन च्यातिन लागेको मनमा
चुूडिन चुूडिन लागेको सपना
सजाएर कसरी निश्चित रहुूम
कतै धर्मको नाममा त कतै राजनीतिको नाममा
अझ कति तरुनी चेलीको सिन्दुर पोते खोसिने हो
अझ कति वृद्ध बाआमाको हातको लौरो भाँचिने हो
अझ कति अबोध लालाबालाको सुन्दर भविष्य चुडिने हो
कसलाई सुनाएँ यो मन दुखेको पीडा
भीड र कोलाहलको यो सुनसान अरण्यमा
सधैं भेद, विभेद र अहम्ले
छातीभित्र दुख्छ भने देश
बारबार मन्दिर, मस्जिद र चर्चमा
विभाजित हुन्छ भने देश
लाग्छ सम्पूर्ण वेद, कुरान र बाइबलहरू जलाएँ
र एउटा नचलेको प्रथा चलाएँ
एउटा नलेखिएको इतिहास लेखु
र एउटा नदेखिएको संसार देखु !!

-गजल गुड कलैया, बारा

Jayant Sharma – Bichara Sante Baulayo

जयन्त शर्मा – बिचरा सन्ते बौलायो

आज सन्ते बौलायो, नराम्रैसँग बौलायो
सबैले सन्ते जाँड खाएर बौलायो भनेपनि
सन्ते किन बौलाएको हो गुदी थाहा छैन ।
गाउँमा ढुङ्गा कुटेर परिवार पाल्ने सन्ते
काठ्माडौं आएर एक्कासी कसरी बौलाएछ?

आफूले खाएको थालमा लात हान्न नसक्नु
टेडो आँगनमा छमछमी नाच्न नजान्नु
बिचरा सन्तेको त्यसमा के दोष?
एउटा भाको छोरोलाई युद्धले खाएर त के होला !
कतै सहिदको पिता हुनुको गर्वले त बौलाएन सन्ते?

सहर पसेका जंगली हुँडारहरूको झम्टाइबाट
आफ्नो भाइलाई बचाउँदा पो हो कि सन्ते बौलाएको?
दुशासनहरू भने हिँडिरहेकै छन् छाती फुकाएर
अन्धोपनको निहुँमा चुपचाप बसिराखेको धृतराष्ट्रसामु
छोरीको चित्कार सुन्न नसकेर पो बौलायो सन्ते?

पुनर्निर्माण-परिवर्तनको एकोहोरो भाले बसाइ
नागरिक सर्वोच्चताको फुस्रो सुगा रटाइ
डर, धाक, धम्की- स्वार्थ, छलकपट अनि गाली
शक्तिको ओलम्पिक दौड-‘मेरो गोरुको बाह्रै टक्का’
पाखण्डी साँढेहरूको जुधाइमा सन्तेको मिचाइको के अर्थ?

लोकतन्त्रको बर्को ओढेको अर्को सामन्तवाद
बोल्नु पो ठूलो गल्ती भएछ कि?
‘हो लाई हो’ भन्न सिकेको सन्तेले ‘हैन’ भन्न मानेन
सत्यको पाठ पढेको सन्तेले झूठको खेती गर्न जानेन
अनि सन्ते बिचरा नबौलाओस् पनि कसरी?

तर सन्ते बौलाको यो नै पहिलो पल्ट भने होइन
गाउँबाट धपाइएको, मान्छेको सूचीबाट हटाइएको सन्ते
यस अगाडि धेरै-धेरै पल्ट, पटक-पटक गरि
घात-प्रतिघात छातीमा अचानो थापेर आफ्नै
सहनले डाडाँ काटेपछि क्रमश: बौलाइरहेको छ ।

जब जब नयाँपनको यस्तै ढ्याङ्ग्रो पिटेको सुनियो
जब मुखुण्डोधारी रक्षक नै असलमा भक्षक बन्न थाले
जब साथ दिन्छु भन्नेहरूले आफैं गाँस-वास खोस्न लागे
जब दण्डहिनता र अनिर्णयले राज्यलाई बन्दी बनायो
तब तब कैयौं सन्तेहरू यसरी नै बौलाउँदैछन् ।

०९-२५-२०६६

Dipak Budhathoki – Mero Sarwaswa Desh

दिपक बुढाथोकी – मेरो सर्वस्व देश

म देश भित्रै अव रमाउँछु
सुखदुख दुवैमा अटाउँछु ।
म पाउँछु सबथोक देशमा
फुल्छु जसै नेपालीको भेषमा ॥

डुल्छु सधै प्रकृतिको काखमा
सुन्छु कोइलीको गीत भाकामा ।
हिमाल झै सधैँ हाँसिरहन्छु
दुखेसामा पनि बाँचिरहन्छु ॥

बग्छ पूर्व मेची पश्चिम काली
कुविचार कुदृष्टि सबै फाली ।
झण्डालाई झुक्न दिन्न कहिल्यै
अस्तित्व जोगाइ राख्छु जहिल्यै ॥

सबै मानिसको दिलमा बस्छु
मुटु भित्र देशको माया सांच्छु ।
अभावको सिर्जना जुट्न दिन्न
विखण्ड भइ देश फुट्न दिन्न ॥

बग्छु म देशको नशानशामा
इतिहास लेख्छु नयाँपानामा ।
छ देशसँग रगतको नाता
मुल बिकासको खोल्नेछु खाता ॥

Dipendra KC – Bewaris Mat

दीपेन्द्र के.सी. – बेवारिस मत !

देशको सीमा काटेपछि
स्वतः अनुपस्थित छु म
मतपत्रका स्वस्तिक छापहरुमा । …
मेरा विचारहरु
छिराओस् सिंहदरवार
तिम्रा घोषणाका टेपरिकर्डर
सुनाओस संसदमा
र, फेरियोस् एउट कथा,
कम्तीमा तुरुन्तै सम्भव छैन ।
मैले चाहनुु र नचाहनुमा
केही फरक पर्नेवाला छैन
तिम्रो बहुमत र विजयको अँकगणितमा
म अझै गयल छु
मतदाता नामावलीमा
मजस्ता लाखौं अदृश्य मतदाताहरु
तुरुन्तै लाइन हाल्दैनन् मतदानमा
जसले उल्टाओस परिणाम !
एउटा “नटभ्यालिड” मत
नपुंसक भएको छ यो युगमा ।
मेरा शासक !
कुम र कम्मर मर्काएर
तिमी नाच,
र जतिसुकै मीठो भाखामा
बजाउ बाँसुरी
म नाच्न सक्तिन सपनाहरुमा
त्यहाँ भेटिन्छन—
रगतका रोदनहरु, लाखौं झूटहरु
एकहदमा भन्नुपर्दा
तिम्रो नाच
प्रहसन हो मेरो व्यंग्यशालाको
जहाँ भेटिन्छन केवल जीवनका ठट्टाहरु ।
विजयको एउटा मत !
परेर समयको नसबन्दीमा
बेवारिस डुल्दैछ
लुभेनका गल्लीहरुमा ।
बागलुङ, हालः लुभेन बेल्जियम ।

Prakash Sunuwar – Shabda Bazaar

प्रकाश सुनुवार – शब्द बजार

शब्दहरुको
किनबेच चलिरहेछ
आपसमा साटासाट पनि भैरहेकै छ
तिनीहरु आशाहरुको चुचुरो बुन्दैछन्
निराशाहरु पनि जन्माउदैछन्
सिमाभन्दा उत्ताबाट पनि आयातित छन्
कुनै यहि माटोमा जन्मिएका पनि छन् ।

शब्दहरुलाई
पत्रीकामा सुकिलो पारेर किनाइएका छन्
पर्चा मार्फत लादिएका छन्
अपिल बनाएर अग्रसर गराइएको छन् ।

शब्दहरु
नयाँ पनि छन् – केहि जोसिला छन्
पुराना पनि छन् – केहि निराश देखिन्छन्
नयाँ शब्दहरुमा दम छ भन्ने भान छ
तर
शब्दहरुको
न त हात छ
न त खुट्टा छ
न त मुख छ
न त मष्तिस्क छ
न त मुटु छ
न त मुस्कान छ
एउटा मासुको थुप्रो जस्तो बिबस छ – शब्द
कसैले बोलिदिदैमा
आँधीबेहरी जस्तै भैदिन्छ
कसैले रोक्न खोज्दा
भोलि उसैको सामर्थ्य शुन्य होला जस्तो देखिन्छ ।

जोसिला शब्दहरु छन् –
छलांग, लोकतन्त्र, गणतन्त्र,
संघियता, जातीयता, पहिचान,
इत्यादी ।
निराश शब्दहरु छन् –
शहिद, आतंक, गुण्डागर्दी,
भ्रष्टाचार, अशिक्षा, अपहेलना,
इत्यादी ।
एउटा दोधारे शब्द छ – संबिधान ।
अर्को निष्पक्ष शब्द पनि छ – जनता ।
यिनीहरु कै चहलपहल छ
शब्द बजारमा ।

जनता
आफू निष्पक्ष भईकन पनि
बेचिएकै छ
र सस्तो छ उ
यो शब्द बजारमा ।

– २ मे २०१२ फ्रीम्ली

Bibek Raut – Mero Premlila

विवेक राउत – मेरो प्रेमलिला
(मधुपर्क २०६६ चैत)

सपना त्यो उद्यानको भमरा बन्ने
त्यसैसरी मायामा रम्ने
तर निर्जन गगन पो रहेछु
धर्तीसँग मिलनो कल्पना गर्ने
मन हुन्छ फरक सबैको, बुझिन मैले
आफ्नै संसारलाई काखी च्याप्दै डुलिरहे जैले
सोच्दै नसोची कुवामा हामफालेछु
पौडन नसकेर आफ्नै वजनको सामना गरिरहेछु ।
प्रेमको साटो अस्वीकार सहनुपर्‍यो उनीबाट
लोभै नगरी सबै प्रेम खन्याएछु आफूभित्रबाट
रित्तियो सबै चीज, खाली हाड छाला बाँकी
अब के दिन सक्छु र ? जीवन जिउँदो लास बनेपछि
प्राणभन्दा प्यारो मानेर के गर्नु उनलाई
नचाहेर पनि गुमाउन परेको छ जसलाई
प्रेम गर्छु झै म, मरुस्थल बने पनि
मनमा हिननाबोधको आगो दन्के पनि

-सिरहा, हालः बूढानीलकण्ठ उमावि नारायणथान, काठमाडौं

Ramchandra Bhattarai – Chetana

रामचन्द्र भट्टराई – चेतना

म विद्यालयमा उच्च विश्वविद्यालयादिमा
पुस्तकालय या यस्तै अनन्त ज्ञान–ध्यानमा
कलाकार र साहित्यकार या पत्रकारमा
ज्ञानी शिक्षक–विद्यार्थी सबैका ज्ञान–तारमा
मुक्तिका गीत गुञ्जाई Continue reading “Ramchandra Bhattarai – Chetana”

Bhawani Paudel – Jiwanka Mulyaharu

भवानी पौडेल – जीवनका मूल्यहरू

जीवन अस्ताउँछ
अस्ताउँदैनन् जीवनका मूल्यहरू
जीवन ढल्दछ
ढल्दैनन् जीवनका रंगहरू
फूल झर्दछ
झर्दैनन् फूलका सुवासहरू
फूल मर्दछ
मर्दैनन् फूलका सौन्दर्यहरू
हिम बग्दछ
बग्दैनन् हिमालका शिखरहरू
नदी बग्दछ
बग्दैनन् नदीका गतिहरू
धुवाँ उड्दछ
उड्दैनन् आगोका रापहरू
बादल फाट्दछ
फाट्दैनन् सगरका छातीहरू
घाम डुब्दछ
डुब्दैन उज्याला दिनहरू
छाल उर्लिन्छन्
उर्लन्नन् सागरका गुणहरू
नासिन्छन् वस्तुका रूपहरू
मासिन्छन् वस्तुका शरीरहरू
तर मर्दैनन् वस्तुका गुणहरू
त्यसैले
तिमी जुन रंगको भए पनि
तिमी जुन जातको भए पनि
तिमी जुन भाषाको भए पनि
तिमी जुन वर्गको भए पनि
मान्छेका जात हौ तिमी
फगत मान्छेका जात
गोड तिमीभित्रका ऐजेरूहरू
फाल स्वार्थका काँडाहरू
रोप मानवताका मूल्यहरू
उठाउ सेवाका हातहरू

Baikuntha Nath Aryal – Aatanka

वैकुन्ठनाथ अर्याल- आतंङ्क

राज्य आतंङ्क भयो सुदिन ती आनन्द स्वातै गयो
व्यवस्था वदली गरौ सुजनहो अशान्ति ज्यादै भयो
गर्जन्छन वलले ती राज्यदले सत्ता रहुन्जेल यहाँ
मास्नै पर्दछ राज्यमा सव मिली उम्केर जान्छन कहाँ
दुःखी मानवका ति दिनहरु सुन्नेछ यै राज्यमा
त्यस्ता सज्जनको गरौं मिली खातीर यै राज्यमा
वेलैमा वुझी राज्यको जनअधिकारको वहाली गरौं
आफ्नै हो भनि काममा रहरले निर्माण कार्य गरौं
आतंङ्की जनका ति भन्छन सुनौ सम्झेर मेरै भनि
आफ्नै दुःख गुनेर हेर्नु सहसा छोडेर कामै पनि
गोला वारुदले हुदैन अहिले वार्ता गरौ झ्याट लौ
वुझौ राज्यपिडा सहेर नवसौं संघर्ष चर्काउ लौ
जुध्नै पर्दछ राज्यको समरमा व्यूझेर लागौ अव
व्यूझेनौ भने दुःखमा पर्नेछ राज्य अझै
वाच्दै राज्य वचाउने दमनको साङ्लो चुडाई दिने
सत्ता ढाली लिने र राज्य जनताको हातमा सुम्पि दिने
चुन्नै पर्दछ राज्यले असल त्यो नेता सवैको हास्
आतङ्की र्सवनास पारी जनमा विस्वास वड्दै रहोस
सत्तामा रहदा सुशासन रहोस शान्ति रहोस देशमा
आफ्नो राज्य चलाउ सुजन ती छद्मी नहोस भेषमा
राजाले पनि जान्नु पर्छ अव ता चल्दैन दम्भी वनि
वार्ताकै भर छ सात दलमा सुम्पेर राज्य पनि
द्धन्द्ध अन्त भई शुसासन गरी सम्मान मिल्ने थियो
हुन्थ्यो देश विकाश सवमा संकृती नाच्ने थियो
गर्नै पर्दछ सवै मिली यहा सम्झेर आफ्नो भनि
प्रजातन्त्र नभई हुदैन मासिन्छ देश पनि
राजा लक्ष्मी हुदा भएन सुख प्रण विचल्ली परे
ल्याउनै पर्छ राज्यमा हुने त्यो लोकतन्त्र भरे
लागे भने यहा कठोर मण्डले प्रजातन्त्र मार्न
गर्छन राज्य यहा हठी स्वबलम्बि हुं राजतन्त्री भनि
पाखन्डीहरुको कमाल वलले चल्दैन राज्य
चाहन्छन जनता चलाउन यहा लोकतन्त्र अव ।

Murari Parajuli – Ganatantra Ko Nara

मुरारि पराजुली – गणतन्त्रको नारा

रगतले लत्पत
महाराजको पाउमा
कतिन्जेल ढोगिरहने हो दाम चढाउँदै
र कतिले बलिदान दिएर
महाराजलाई भोग चढाउने हो
भएन यकिन नेताज्यू
अझै हामीले कतिञ्जेल
महाराजको पाउ पुजिरहने हो ?

जो घरमै आगो सल्काएर
सेकुवा चपाइरहेछ चिहानमा
दाजुभाइ र भतिजाभतिजीको
उसले के दिन्छ जनताको झोलीमा
जो गद्दीमा बसेर जनताको आँसु पचाइरहेछ
मैले बुझेको छैन नेताज्यू
जल्लादको अचानोमा कसरी
लोकतन्त्रको फूल फक्र्रन्छ
र दर्शनभेटको पटाङ्गीनीमा
घुँडा मारेर लत्रिरहेको
तिम्रो शिरबाट कसरी
वर्षौंदेखि जनताले खोजेको
गणतन्त्रको आवाज घन्कन्छ ?

जबसम्म निकाल्दैनौ तिमीले
गलहत्याएर बाटोमा
दरबारबाट उसलाई
र भकुण्डो खेल्दैनौ
उसको श्रीपेचलाई माटोमा
जनताले बोकेको रा“कोले
डढाउँदैन जबसम्म शाहीदरबार
उठाइरहनेछ उसले निरंकुशताको तरबार
जसको अन्त्यका लागि बजिरहेछ नगरा
मैले बुझेको छैन नेताज्यू
उसैको हबेलीमा बसेर
हुनसक्छ कसरी गणतन्त्रका कुरा ?

अडेस लगाएर शाही बालिस्टमा
घोडाको तबेलामा राखेर तिमीलाई
पुस्तौनी कमारासँग गर्जेझैं
खसाएर तिम्रो नूर आफ्ना पाउमा
ऊ कृपाको वार्ता गर्न सक्छ
जसले तिम्रो बाटो अवरोध गरेको छ
ऊ नहट्दासम्म संघारबाट
कसरी हुनसक्छ माग पूरा
कसरी पाउन सक्छौ तिमीले खोजेको कुरा
मैले बुझेको छैन नेताज्यू
जसको अन्त्यविना संभव छ र
सडकमा उर्लिरहेको गणतन्त्रको नारा –

Anuradha Thapa – Shanti Nayak

अनुराधा थापा – शान्ति नायक
(Source: मधुपर्क २०६६ जेठ)

विश्वका धरोहर तारा तिमी नेपालमा उदायौ
आˆनो मातृभूमिको पहिचान गरायौ
विश्वमा शान्ति फैलाई अखण्ड ज्योति जगायौ
शान्ति नायक आनन्द दायक जीवन ज्योति जगायौ
प्राणीमात्रको चिन्तन गर्ने
शीतल छहारी भएकाछौ
शरीर आˆनो बाजी लगाई
बुद्धत्व प्राप्त गरेर मोक्षको बाटो पहिल्यायौ ।
सौम्य तिम्रो मुहारमा कान्ति चम्किरहेछौ जताततै
एसियाकै नाम उच्च राखी मातृभूमि चम्कायौ
धन्यको कोख मायादेवी जीवन रक्षक जन्मायौ
लुम्बिनी भयो पवित्र धाम जीवन रक्षक जन्माई ।

-बानेश्वर, काठमाडौ

Lalita Karki – Dhikkar Chha Timiharulai

ललिता कार्की – धिक्कार छ तिमीहरुलाई !
(From tanneri.com)

हजारौं सपुतको बलिदानले पनि
फेरिएन काचुली यो देशको
रगतको खोला बगिरहेपनि
भएन भावना एकताको
फुस्रो आस्वसनको भाषाण ठोकेपनि
छैन नेताहरुलाई माया यो देशको
सुन्दर देशको कल्पना गरेपनी
चाहदैनन बेइमानहरु समुन्नत नेपालको
होली खेल्दै गएपनी रगतमाथि जनताको
लात मार्दै गएपनी छातिमाथि नेपाल आमाको
कोही छैन यहाँ तर पनि खबर्दारी गर्ने नेताहरुको
देश लथालिङ र भाताभुङ भएपनी
दिन आएकै छ नयाँ नेपाल हांक्ने सारथिहरुको
दु:ख गर्नेले गरिरहे पनि
शिर उच्च भएकै छ चैन गर्नेहरुको
पौरखी हरुले पसिना बगाए पनि
भरिएको छ पेट भोजन गर्नेहरुको
जती सक्यो गर्‍यो अब पालो जनताको
सराप लाग्नेछ तिमीहरुलाई शाहीदका सपनाको
खबरदार ! नबोल्नु कहिले भनी छोरा हौ नेपालको
धिक्कार ! छ तिमीहरुलाई यो देश र जनताको

Purna vaidya – Pani Ko Artha

पूर्ण बैद्य – पानीको अर्थ

सायद, पग्लनुको अर्थ,
पानी हो –
ठोस-कठोर तिमी
आफ्नो स्वार्थमा
जब कहिले पग्लन्छौ
करुणाको घाममा

तिम्रो आँखामा
पहिले पानी नै त देखा पर्छ
जसले तिमीभित्र भित्र सुक्दै गइरहेको
जुन मानवताको बीज छ
त्यही यसले भिजाउँछ

पहिले, बीज नै नभिजिकन
कहाँ के उम्रिन्छ र ?
तिम्रो हृदय फाँटहरूमा ।

(साभार: जनमत कविता खण्ड १ २०६४)

Geeta Karki – Bhid Haru Ma Eklo Yatra Gariraheki Nora

गीता कार्की – भीडहरुमा एक्लो यात्रा गरिरहेकी नोरा

हुनसक्छ नोरा यही कतै होस्
आहतदेखि आहतसम्मको यात्रामा
आफूलाई सडकमा ओछ्याएर
आफै गाडी कुदाइरहेकी होस्
दन्त्यकथाको शिशिरजस्तै
हराएकी होस् अर्कै भूगोलमा

सायद इब्सेनका आँखाहरूमा
अपराजिता फुलेकी होस् नोरा
इब्सेन फूलका शैय्यामा
भोल्तेयर, दाँते र सेक्सपियर पढिरहेका हुन्
र टोल्भार्ल्डहरू पुतली नचाइरहेका हुन्
पुतलीहरू-
पाउजेबका सङ्गीतहरू रोकेर अनायास
बढारिरहेका हुन् सुकेका पतकरहरू

हुरीपछिको मौन आकाशमा
फेरि ताराहरू बल्छन्
कमल फुल्छ पानीमा
भीडहरूबीच एक्लो यात्रा गरिरहेकी नोरा
विस्थापित हुन्छे यात्रामै

उसका प्रश्नहरूले जवाफ पाऊन्-नपाऊन्
इनसाइक्लोपिडियाका पानाहरू नै उसका अर्थहरू हुन्
क्षितिजका रङ्गहरू नै उसका सपनाहरू हुन्
आफू हिंडेका-नहिंडेका बाटाहरूमा
कतै भीरहरूमा
ऊ अपराजिता फुलेकी होस्
म उसलाई तिनै बाटाहरूका, भीरहरूका
सेता-निला फूलहरू चढाएर
नियाल्छ-
क्षितिज, आकाश र बस्तीहरूमा
र, ऊ भिजेका बस्तीबाट उठेका बाफ
उसका घाउका रेखाहरूबाट कोत्रिएका वेदना
पग्लिरहन्छन् हरपल मेरा आँखाहरूबाट ।

Bimal Vaukaji – Garba

विमल भौकाजी – गर्व
(नेपाल साप्ताहिक ३९७)

मसँग एउटा सुन्दर देश छ
मसँग चन्द्र-सूर्य अंकित झन्डा छ
तर, तिमीसँग के छ ?

मसँग अग्लो सगरमाथा छ
मसँग शान्तिवाहक बुद्ध छ
मसँग लालिगुराँस छ
मसँग डाँफे-मुनाल छ
मसँग फेवा-रारा छ
तिमीसँग के छ ?

मसँग वीर बलभद्र छ
मसँग स्वाभिमानी अमरसिंह छ
मसँग बडामहाराज पृथ्वीनारायण छ
मसँग चेली भृकुटी छ
मसँग कलाकार अरनिको छ
तिमीसँग के छ ?

मसँग कवि भूपी शेरचन पनि छ
मसँग उसको कविता पनि छ
र, कवितामा एउटा साँघुरो गल्ली छ
‘साँघुरो गल्लीमा चोक छ
त्यहाँ के छैन ? सबथोक छ
असङ्ख्य रोग छ
अनन्त भोक छ
असीम शोक छ ।’
तर, तिमीसँग के छ ?
भन, के छ तिमीसँग ??

Shreehari Luitel – Briddha Ko Spandan

श्रीहरि लुईटेल ‘दुःखी’ – बृद्धको स्पन्दन
(मधुपर्क जेठ, २०६८)

सुक्यो देह मेरो
मकैको ढोडसरी ।।
झर्‍यो पात मेरो
शिशिरको रुखसरी ।।
भए म आज किन
खोलाको बगरसरी ।।
लौरोको साथी भो
शरीर पनि भो लौरोसरी Continue reading “Shreehari Luitel – Briddha Ko Spandan”

Gopi Krishna Dhungana Pathik – Dherai Bhayo Maile Achel (Nepali Gajal)

गोपीकृष्ण ढुङ्गाना पथिक – धेरै भयो मैले अचेल।।।
(Source: मधुपर्क असार, २०६७)

धेरै भयो मैले अचेल गजल नलेखेको
त्यति नै दिन भयो सायद तिम्लाई नदेखेको ।

बात भन्नु मात भन्नु तिमी नै पो हौ कि
वर्षौंजस्तो लाग्छ किन दिन नभेटेको ।

तिम्रा बात तिम्रा मात सबै मेरा गजल
मलाई छल्ने चाँदले दाग किन नमेटेको रु

गुम्सिदिन्छन् भावना सब तिमी छाया पर्दा
चिसो भयो मनको गाँठो किन नसेकेको