Durga Lal Shrestha – Euta Geet [Bal Kabita]

कति हुन्थ्यो गाउन सके
यस्तो यौटा गीत,
हार्नेलाई जीत मिलोस्
रोगीलाई मीत ।

सुन्नेलाई सुन्दै मिलोस्
यस्तो यौटा दैलो,
त्यसै-त्यसै पखालियोस्
जहाँ मनको मैलो ।

छाल उर्ठाई खेलेजस्तै
बाली बयेलीमा,
हाँसो भई छाइरहून्
आँसु तरेलीमा ।

घाम लागोस् मनैभरि
झललल गीत,
कमलको पातमाथि
टलपल शीत ।

२०५९ वैशाख ७

Durga Lal Shrestha – Naani Ra Putali [Bal Kabita]


पख, पख पुतली,
पख म नि आऊँ,
आज हामी दुइजना
सँगै डुल्न जाऊँ ।

टेकी तिमी हावामा
फुरुफुरू आऊ
मचैं चाल्छु भुइँमा
टुकुटुकु पाउ ।

सँगसँगै जाऊँ हामी
सँगसँगै जाउँ,
हेरुँहेरुँ लाग्यो मलाई
साह्रै तिम्रो गाउँ ।

२०५८ फागुन २२

Durga Lal Shrestha – Safaai Majdoor [Bal Kabita]

सफाइ-मजदुर दिदी हो !
सफाइ-मजदुर दाइ !
दिलैदेखि मान्छु है म
तपाइँहरुलाई !
मन्द-मन्द बतासको
सिरिसिरी ताल,
खरेटोको अविरल
छिरिछिरी चाल,
यसरी नै झिसमिसेमै
सङ्गीत सुनाई,
गर्नुहन्छ तपाइँहरु
देशकेा सफाइ ।
चपाउँदै वज्रभन्दा
गाह्रा-साह्रा पीर,
फोहरसँग डटी लड्ने
तपाइँ हाम्रा वीर !
जुन माटोमा दिगो हुन्छ
पसिनाको राज,
त्यसको माथि आकाशमा
उड्ने छैन बाज !

Durga Lal Shrestha – Sharad Ko Fulbaari [Bal Kabita]

फुलै न हो, फुल्नु थियो
फुल्यो हलक्क !
इन्द्रेणीझैं फूलबारी
खुल्यो झलक्क !

यो बारीको सासै आज
कस्तेा मगक्क !
ठाँटिएझैं यो मौसम
कस्तो गमक्क !

फूलमाथि पुतलीले
बसी थपक्क,
विना हलचलै हेर
चुस्यो सपक्क !

कत्ति राम्रो उत्सव यो
कस्तो रिवाज !
कत्ति मीठो गीत बज्यो
विना आवाज !

२०५९ वैशाख ४

Durga Lal Shrestha – Binaya [Bal Kabita]

मेरो बिन्ती सुनिदिनुस् गुरु-गुरुमा !
चीन के हो, भारत के
कत्ति नजिक, कत्ति टाढा
बुझनुपरे बुझौंला नि

कुन फूल, कुन काँडा
ऐले नै यो बोझ किन सुरुसुरुमा –
मेरो बिन्ती सुनिदिनुस् गुरु-गुरुमा !
पैले मलाई चिनाइदिनुस्
मेरो घरको आँगन-चोक,
कहाँ के छ देखाइदिनुस्
एक-एक सबैथोक,
बुझने गरी बताइदिनुस् सुरुसुरुमा ।
मेरो बिन्ती सुनिदिनुस् गुरु-गुरुमा !
मलाई मेरो आफ्नै थलो
मेरो आफ्नै चिनारीमा,
दुःख-सुख घुम्दै गर्ने
घामछायाँ छहारीमा,
रमीरमी खेल्न दिनुस् सुरुसुरुमा ।
मेरो बिन्ती सुनिदिनुस् गुरु-गुरुमा !

Durga Lal Shrestha – Rastriya Geet [Bal Kabita]

राम्रो छ है, सबैभन्दा राम्रो छ
मलाई मेरो देश,
प्राणभन्दा नजिक छ त यौटे छ
त्यो हो मेरो देश ।

प्राण प्यारो, किनकि म अहिले
छु है यसैमा,
मरेपछि हुन्न प्राण, तर म
हुन्छु देशैमा,
त्यसैले त प्राणभन्दा मेरो म
मलाई मेरो देश ।

यो आकाश अनि यसमा लर्केको
सप्तरङ्गी केश,
यसको शरीर थरीथरी यहाँका
भाषा अनि भेष,
यही हो है कैले पनि नमर्ने
मेरो आफ्नो देश ।

२०५८ चैत २९

Durga Lal Shrestha – Tirkha [Bal Kabita]

अघिसम्म दिन थियो
रात पर्यो ऐले,
यसरी यो कसरी भो
बुझया छैन मैले ।

चन्द्र गोलो, र्सुर्य गोलो
नाङ्गलोभन्दा ठूलो,
किन आउँछन् पालैपालो
कहाँ यिनको दुलो –

यो पहाड, झलल यो
हिउँचुलीको माला,
कसरी पो बने होलान्
यत्ति नदी-नाला –

किन आउँछ आँधीबेरी
किन पर्छ पानी,
यस्ता सबै कैले बुझने
कैले हुने ज्ञानी –

२०५८ चैत ३

Durga Lal Shrestha – Gaine [Bal Kabita]

मेरो घरको आँगनमा
यौटा गाइने आयो,
आँखा चिम्ली सारङ्गीमा
उसले गीत गायो !

म त सुन्यासुन्यै भएँ
त्यसै उभिएर,
गाइने पनि गा’को गायै

मगन भएर ।

सारङ्गीको तरङ्गमा
तैरी वन-वन,
र्सर्दैर्सर्दै गयो उसको
स्वर रननन ।

यस्तो लाग्यो लिइकन
गाइनेको भेष
रोइरे’छ मेरै सामु
आज मेरो देश ।

२०५८ चैत १९

Durga Lal Shrestha – Ek Din [Bal Kabita]

यौटी केटी भेटेँ मैले
इस्कुलको बाटो,
हातमा थ्यो यौटा थाल
किताबको साटो !

मुख थियो निन्याउरो
लथालिङ्ग केश,
ओठ पनि कत्ला कत्ला
केकेजस्तो भेष !

सानै थिइन्, शरीरमा
खालि जामा चोला,
मेरोभन्दा उन्को उमेर
अलि पाको होला !

दया लाग्यो, आफ्नो खाजा
मैले उन्लाई दिएँ,
तर उनी उल्टै जङ्गनि्
म त वाल्लै परेँ ।

२०५८ चैत ७

Durga Lal Shrestha – Achamma Ko Mela [Bal Kabita]

सिमसिम पानी पर्दै थियो
घाम डुब्दै-डुब्दै थियो,
मचैं भने हेर्दै थिएँ
एक्लै घरको झयालमा बसेर ।

घरमुनि सानो बारी
बारीबीच दूबो-घारी,
दूबामाथि बस्दै थिए
पानी थोपा-थोपा परेर ।

डुब्नुअघि घाम फेरि
हाँस्यो जसै यता हेरी,
पानीका ती थोपा सारा
टल्के मोती-दाना भएर ।

मर्मर-मर्मर गर्दै बात
मार्न थाले पात-पात,
लाग्यो मलाई बस्दै छु म
अचम्मको मेला भरेर ।

२०५८ फागुन २८

Durga Lal Shrestha – Ankhai Ankha

दुर्गालाल श्रेष्ठ – आँखै-आँखा

क्षितिज ठानी आँखा बिसाउँछु
आँखाबाहेक देख्तैनन् आँखाले;
अहो मलाई खेदिरहेछन्
चारैतिरबाट आँखै आँखाले !
एकटकले रुख हेर्छु,
अनायास पात-पातबाट
टुपुल्किदै, हेर्छन मलाई
ट्वाल्ल ट्वाल्ल आँखै-आँखाले !
के के न भने जस्तो
मभित्र मै पसे जस्तो
सुन्दै गर्छु, धेरै-धेरै
क्यै नभने पनि आँखै-आँखाले !
मैले आँखा नखोलेको हो कि ?
खोलेर पनि नदेखेको हो ?
यतिञ्जेल नउठेर मलाई
सोधिरहेछन् आँखै-आँखाले !

Durga Lal Shrestha – Sundarman [Bal Kabita]

कत्ति जाती, केश काट्ने
नाउ- सुन्दरमान !
हातै नरम उसको फेरि
कामै ‘टु इन वान !’

कपाल काट्दै छाँट्दै गर्दा
त्यसको साथैमा,
मज्जा पनि दिने गुन छ
उसको हातैमा ।

कटर्-कटर्, कटर् -कटर्
कैंचीको आवाज,
लठ्ठ पर्छु गुन्जिएझैँ
मीठो साजबाज !

यस्तो लाग्छ, लेटाएर
मलाई झुलामा,
झुल्झुलाई, लोरी गाइ-
रैछिन् कि आमा ।

२०५८ चैत १७

Durga Lal Shrestha – Dhakamaka Baag [Bal Kabita]

भँगेराको चिर्चिर चिर्चिर
कागको का द्र का द्र,
त्यसमाथि झन् घुघुर्र घुघुर्र
परेवाको आहा !

सबै मिली यति मीठो
बन्यो यौटा राग,
सररर पुछियो है
पवनकै दाग !

लत्रिएझैं इन्द्रेणीको
एकटुक्रा भाग,
थरी-थरी फूल आहा !
ढकमक वाग !

२०५८ चैत १

Durga Lal Shrestha – Naani Ka Kura [Bal Kabita]

कत्ति सुन्ने कथा आमा,
भयो सारै बोर !
कथा भन्नु विरहको
कुरो मात्रै हो र –

जत्ति रात देखेँ मैले
चुकभन्दा कालो,
उत्ति नै त देख्या’ छु नि
बिहान उज्यालो ।

बेला-मौका हाँसेकै म
देख्छु डाँडा-पाखा,
आँसु झार्न मात्रै त ए !
किन होला आँखा –

सुनाउनुस् बरु आमा,
त्यस्तो वीरगाथा,
जसले मेरो साहसकै
उठोस् सगरमाथा !

२०५८ फागुन २६

Durga Lal Shrestha – Manchhe Ko Geet [Bal Kabita]

तिमी बाहुन, मचैं कामी
कोही दमाई, कोही च्यामी
के भो जात फरक परेर –
त्रि्रो हाम्रो एकै थलो
एकै हुँदा हुन्छ भलो
मिली बसौं एकै भएर ।
तल-माथि, छुवाछुत
हामीबीच किन फूट –
सबै बराबरी भनेर,
मान्छे भई सोच्नुपर्यो
मान्छे Continue reading “Durga Lal Shrestha – Manchhe Ko Geet [Bal Kabita]”

Durga Lal Shrestha – Balapan [Bal Kabita]

जीवनका दिन सारा
जत्तिसुकै जाँच,
बालापनै मात्र हीरा
अरु काँचैकाँच !

रुनु, हाँस्नु, कराउनु
गाउनु र नाच्नु,
बेजोडको आनन्द हो
बालापन बाँच्नु !

ठूलो मान फल्ने रुख
होला सिंहासन,
शान्ति भने हुन्छ त्यहीं
जहाँ बालापन !

अनगिन्ती भए पनि
ढुकुटीमा धन,
सम्झी बस्छन्, बूढाबूढी
आफ्नै बालापन !

२०५९ वैशाख २२

Durga Lal Shrestha – Hridaya Chandra Singh Pradhan [Bal Kabita]

हुन्छ जसै यो स्मृतिपटलमा
हृदयचन्द्रले छाएको,
सुँघ्छु म फूल व्यथाको फक्री
बास्ना मगमग आएको ।

छैन कि सायद यस्तो लेखक
अर्को मैले देखेको,
जसको लेख मसीले हैन
शुद्ध रगतले लेखेको ।

जीर्ण शरीर छ दीर्घघरोगले,
त्यसमा पनि झन् व्याप्त अभाव,
कष्टसाध्य त्यो क्षणमै फेरि
उसको मनमा फुथ्र्यो भाव ।

त्यसमा पनि ती हेलित जनता
जो हरहर छन् शोषणले,
तिनका मूच्छिर्त मुटु ब्यूंतिन्छन्
उसको शाश्वत लेखनले !
यति सुन्दरतम उसको सपना
कि जहाँ किञ्चित हुन्न दया,
हो, साँच्चै संसार त्यही हो
मानवताको पर्ूण्ातया ।

सत्य कुनै छ त यो धरतीको
यै हो यौटा, मात्र यही,
फुल्छ फुल्छ त्यो निश्चय फुल्छ
अलिक अबेरै होस्न सही !
हृदय ! तिमी छौ हृदयहरुमा
प्राञ्जल आफ्ना रचनाले !
मात्र सम्झनाले पनि त्रि्रो
प्लावित हुन्छु म श्रद्धाले !

लाग्छ मलाई हे युगद्रष्टा !
तिमी जन्मिँदै छौ फेरि,
त्रि्रै स्वर हो निश्चय पनि यो
इन्कलाबको रणभेरी ।

२०५९ माघ १०

Durga Lal Shrestha – Ichchha [Bal Kabita]

फूलसँगै खेलूँखेलूँ
लाग्छ मिलेर,
रमूँरमूँ लाग्छ मलाई
सँगै झुलेर !

फुलूँफुलूँ लाग्छ मलाई
फूलै भएर,
डुलूँ डुलूँ सुगन्धको
यान चढेर !

दिनरात काँडालाई
साथ लिएर,
घाम-पानी, आँधी-हुरी
सबै पिएर !

हाँसो लिई, अरुलाई
हाँसै दिएर,
जाऊँजाऊँ लाग्छ जुनी
चोखो जिएर !

२०५८ चैत १२

Durga Lal Shrestha – Tanneri [Bal Kabita]

चरा देख्दा किन – किन
आजभोलि मनै मन,
चिर्बिर गर्दै उडूँउडूँ
लाग्छ मलाई वनै वन ।

कैले कता, कैले कता
लचकलचक लतालता,
झुलाउँदै झुलूँ लाग्छ
बिम्झाएर पतापता ।

चिप्लेटिँदै कैले वनको
मार्दै छहराको फन्को,
गुन्जूँगुन्जुँ लाग्छ मलाई
कैले पहराको रन्को ।

बिर्सी सारा किताबकापी
पखेटाले आकाश नापी,
चढूँचढूँ लाग्छ उँभो
फुक्कापनको सित्तल तापी ।

२०५९ वैशाख ३

Durga Lal Shrestha – Putali Gaun [Bal Kabita]

देख्छु म यहाँ पुतलीसडक,
पुतलीबजार,
पुतलीगाउँ लागेन पत्ता
खोजे नि हजार ।

हुन त पक्कै होला त्यो गाउँ
कहीं यो माटोमै,
बसेको छ कि मलाई नै ऊ
ढुकेर बाटोमै ।

कल्पना फुर्छ पुतली-ज्यूको
छिर्बिरे धर्सा,
त्यो Continue reading “Durga Lal Shrestha – Putali Gaun [Bal Kabita]”