नेपाली कविता को बिशाल संग्रह
तिम्रो आगमनले मनको प्यास बढ्यो हेर
तिम्रो तस्बिर मनभित्र शूल बनी गढ्यो हेर ।
अन्जान र खाली थियो मनको सँघार मेरो
आशाको सुन्दर महल कस्तो गरी ठड्यो हेर ।
निरशता र अधुरो रहर, मात्र बाँकी थियो
सारा आज खाक भै मेटिएर डढ्यो आज ।
धेरै नाम लेखिए मन भित्रका पानाहरूमा
तर केवल तिम्रै नाम यो अधरले पढ्यो हेर ।
(अमेरिका)
मेरो कुमारी माया सुम्पें तिमीलाई
कतै तिम्रो बाहुपासमा लुकेर
बैंशको अनुभूति पाउला भनी
हो….यो माया अन्जान छ,कोमल छ,
जसलाई तिमीले शिशु ठानेर
मायाको स्पर्शले चुम्नु पर्छ
यो मायाले वयस्कले झै
तिम्रो Continue reading “Acharya Prabha – Mero Kumari Maya”
आचार्य प्रभा – प्रेम दिवस गीत
भन्नेहरू भन्दै गरुन प्रेम झुटो भनी
सोंच्नेहरू सोँच्दै गरुन माया खोटो भनी
देखाउँन सकौँ हामी प्रेम अमर छ भनी
बताउँन सकौं हामी माया अजर छ भनी
बन्न सकौँ मायाँमा अमर जोडी हामी
लेखौँ हामी पिरतीको अमर काहानी
फेर्न सकौं कलंकको अमिट प्रेम कथालाई
साट्न सकौँ दुई मुटुको पीर ब्यथालाई
(रचना समय २ /१२ /१० साँझ ५ ।१५ )
आरोप प्रत्यारोप,
विश्वाश, अबिश्वास,
घाट, प्रतिघात
न्याय, अन्याय को चक्रब्युहमा
फँसेको म निरीह देश
मेरो स्वाभिमान आज भोली
हरेक जनताको अभिमान अनी प्रतिशोधको
ज्वाला बनेर जलिरहेछ ।
स्वाभिमानको अग्लो शीर बनेर
उभिएको मेरो सगरमाथा पग्लिएर
हर आँखामा छचल्किएकोछ ।
चन्द्र,सूर्य छात्तिमा टाँसेर
फर्फराउने मेरो प्रतिक
केवल लाजको पछयौरिमा मात्र परिणत छ ।
बिडन्बना हो या सतिको सराप भनु .
मेरो छात्ती कौरव ,पान्डवको
युद्धरूपी रणभूमी बनेको छ ।
स्वयम्भूको त्री नेत्रले
तान्डव न्रीत्य हेर्न मात्र बिवस छ
अधीर बनेर मलाई सदा सर्वदा
आषिश दिने पशुपतिनाथ
यथार्थ मा नै”पशुहरुको ”पतिमा मात्र अनुवाद छ ।
हामी एक हौ भन्ने बाणी
अनेकतामा बिभाजित छ
मेरी आमा मेरो देश भन्ने
भावना र शब्दहरु इेर्ष्या र जलन अनी घ्रीणामा
परिवर्तित् छ ,
त्यसैले म निरीह देश
मेरो ललाटमा केवल —
निरीह कोरिएको छ
मेरो आफ्नो स्वाभिमान ,अस्मिता
बन्धकमा परेको छ ।
आचार्य प्रभा – बिक्षिप्त नगरी ईलाम (गजल)
प्रकृतिकी रानीलाई दैवले छल्यो किन ?
सुन्दर त्यो आक्रिती,ध्वस्त भई जल्यो किन ?
हाहाकार नै मच्च्यो होला,धुँवाले नभ ढाक्दा
त्यती मनोरम शहर,दन्दनी बल्यो किन ?
प्रकृतिलाई हँसाई,आफु पनि हाँसेथ्यो
रुखो हावा त्यहि क्षण,सरर चल्यो किन ?
उच्च शीर फैलाई,पहाडको शान राखेथ्यो
त्यहि शीर कस्तोगरी,आज फेरि ढल्यो किन ?
हँसाइ सबैलाई स्वागत गर्दै बाँच्ने शहर
हाँस्ने अधरमा नै,कालो रंग दल्यो किन ?
(बिक्षिप्त नगरी ईलाम प्रति गजलरुपी शब्दहरु समर्पण फेरि एकपटक )
रहेन अस्तित्व तिम्रो अब
खै! तिम्रो रूपको महत्व
अनि खै तिम्रो मीठो
अभिनयको औचित्य ?
सब छताछुल्ल भए
तिम्रा भावनाहरू ,
अनि धमिला बागमतीमा
अनुवाद भयो तिम्रो त्यो
निस्कलंक कुमारीत्व ।
“नम्र”लाग्दथ्यो Continue reading “Acharya Prabha – Udaai Lagyo Sano Sansar Ko Chhano”
देवकोटा,
तिम्रा अमानुषी श्रीजनाका किरणहरूले
अँझै जग्मगिएको छ साहित्य जगत
तिम्रा अटल प्रेरणाहरूले बाँचेको छ
नेपाली बाङ्मय अझ सहज,
तिमी अपरिमेय छौ
तिम्रा सृजना अमेय छन।
हाँसी रहेछौ तिमी अटल सूर्य बनेर
नेपाली साहित्यकाशमा ,
बाँची रहेछौ तिमी”मुना मदन”बनेर
हर सर्जकहरूका मानसपटलमा ।
ज्योति थियौ तिमी अलौकिक ज्ञानको
मोती बन्यौ तिमी साहित्यरूपी समुद्रको ,
त्यही ज्योति आज
साहित्यको “आभा” बन्यो
त्यही मोती सबको सृजनाको माला बन्यो ।
तिमी प्रतीक हौ कवितामय संसारको
पथ प्रदर्शक हौ तिमी सद्भभाव र सहृदयताको ,
गर्न सकौं ग्रहण सबले
तिम्रा प्रसादरूपी कविताका उपदेशहरू
पाउन सकौं सदा तिम्रा अजम्बरी
आत्माका जसहरू ।
तिम्रै सृजनामा अमर बने
निश्चल प्रेमीको जोडी “मुना मदन”
तिम्रै भावनामा समान भए
जातिभेद पनि ,
यसैले हामी गर्छौं श्रद्धा
“लक्ष्मी” तिमीलाई आजन्मभरि
तिम्रै चरणमा राख्छौं माथ हामी सधैंभरि ।
(अमेरिका )
मायाको कठघरामा थुनियौ कि
या त आकर्षणको नेलले बाँधियौ ?
मैले त देख्न थालेँ तिमीलाई
एउटा निरीह कैदी,
जो मेरो आँखामा सदा कैद भयौ
न त म तिमीलाई मायाको
चोरीको अभियोगमा माफी
दिन नै सक्छु,
न त तिमीलाई मनको जेलमा
थुनी रहन सक्छु,
न त निर्दोष ठानी आजाद गर्न नै सक्छु
बस! यो कस्तो अभियोग लाग्यो तिमीलाई
न कहिल्यै मनको हथकैडी फुकाएर
छाडिदिन नै सक्छु।
हो तिमीले सजाय भोग्नै पर्छ
मनको चार दिवारीभित्र कैदीको
पर्याय बन्नै पर्छ,
किनकि तिमी दोषी बन्यौ
मीठो भूल गरेर ,
तिमीमा अभियोग लाग्यो
कसैको मन चोरेर ।
जाउ जहाँ जान सक्छौ तिमी
न्यायको ढोका ढक्ढक्याउन
एलान गर म दोषी हुइन भनेर
त र पनि म तिमीलाई दोषी नै देख्छु
तिम्रो मन र आँखाभरी चोरीको
झलक नै पाउँछु ,
खुलासा गर फेरि पनि
म निर्दोष छु भनेर
त र पनि म तिमीलाई
क्षमाको भिख दिन कँजुसाइ नै गर्छु
किन कि गर्यौ तिमीले
अन्जान भूल,
गड्यो मेरो मनमा मायाको शूल
ल… भन गर्छौ कि त मायाको कबुल?
कि त स्वीकार्छौ
आफ्नो मीठो भुल ?
त र मैले त बन्दी नै बनाएँ
मनको कठ्घरामा,
अपराधी नै भए पनि मन पराएँ
सुस्तरी सुस्तरी ……….
अनि ठहराएँ आजीवन मायाको दोषी ।
(अमेरिका )
करुण चित्कार मनमा लिएर
आँशुका थोपाहरुलाई
मुटुको घडामा समेट्दै
बन्धकी हाँसो उकास्न
म परदेशिएको मान्छे ।
बिवसता मेरो नजिक थियो
त्यो क्षण ,
अनी पीडा आफन्त थियो
त्यो पल,
शायद समस्याले जकडिएको
त्यो समयमा आफ्नाहरु पनि
तर्किएर बैरी बने होलान,
मन भौंतारिएर आश्वासनको खोजिमा थियो
शान्त्वनाको पुल बाँधिदिने हातहरु
सुन्यतामा हराए शायद ,
हो यस्तै बाध्यताहरुको कसिमा
आफुलाई बाँधेर म परदेशिएकी छु।
बैरी र अवसरबादिहरुलाई आकर्षणको
फूल चढाउन
म टाढा आइपुगेकी छु ,
मेरो टाडिनुको अर्थ हो
म आकर्षक बनुँ
जस्लाई फेरि बैरी मनहरुले
श्रद्धा र आफ्नोपनको आँखाले नियालोस
घ्रीणा र हिनभावनालाइ पखालेर
एउटा जिवित मान्छे बनोस।
आमा —
तिमी समुन्द्र हौ
त्यसैले त —,
शान्त लहर भै बगिरहेछौ
सुस्त —सुस्त,
न त कहिल्यै थकानको महसुश गर्यौ
न,त उर्लिदो भेल बनेर तिमीले
साराको सपना बगायौ ,
बरु —आफु निश्चिन्त बनेर
किनारालाई Continue reading “Acharya Prabha – Ama Timi Samundra Hau”
नमान पीर हँसाऊ मन फुलाऊ जिन्दगी
हाँसोले हेर पीडाले हैन खुलाऊ जिब्दगी ।
एउटै छैन सबैको कथा अनौठो संसार
खुशीले नाँच दु:खले हैन झुलाऊ जिन्दगी ।
बाँचेर हेर हर्षले यहाँ जीवन सजाई
हर्षले बाँच ब्यथाले हैन डुलाऊ जिन्दगी ।
रित्याइदेऊ मनको पीर खुलस्त बनेर
हाँसेरै नाँच डरले हैन भुलाऊ जिन्दगी ।
(झ्याउरे लयमा ३ +२, ३ +२, ३ +३, मात्रा मा गजल लेखन अभ्यास
सबैको तारतम्य मिलाउँदा कहिं न कहिं त चुकी हाल्छ त र पनि प्रयास जारी छ )
आचार्य प्रभा – यो बर्ष हाम्रै हित बनेर आउनेछ
बिस्मृतिको धुलोमा
पुरिँदै, धसिँदै
अनि कुना,कन्दरा र डाली डालीमा
लहराउँदै आयो भन्छन्
नयाँ बर्ष।
मनमष्तिस्कमा
बिझाउँदै,पोल्दै
अनि आँखा र अधरहरूमा
लोलाउँदै, मुस्काउँदै
सुसायो भन्छन्
नयाँ बर्ष ।
खै त! अतितमा झै
उल्लास र उमंग
नयाँ बर्षको?
खै त! बिगतमा झै
हर्ष र खुशियाली
नव आगमनको?
हो सबै प्रश्नहरू
अनुत्तरित छन्
सबै जिज्ञासाहरू
मौन छन्
किनकि हामी सबै
यस घडी मौनताको
छाँयाभित्र अल्मलिएकाछौं
त र पनि हामी
हौं, आशाबादी
यो बर्ष हाम्रै हित
बनेर आउनेछ,
यो समय हाम्रै जीत
बनेर छाउनेछ।
पन्साऊँ नकारात्मक
सोंचहरूलाई,
हटाऊँ बैमनष्यताका
पर्खालहरूलाई,
गरौं न्वारान
आउने नयाँ शिशुको
राखौँ नाम
शान्ति र सद्भाव भनी ।
पर्दैन गर्न स्वागत
फूलको हत्या गरेर
पर्दैन गाउन गीत
शुभकामना भनेर
गरौं चोखो आत्माले
भाव स्वच्छ पोखेर
मिलाऊँ हातहरू
नयाँ बर्ष सुखद
होस् भनेर।
यही कामना गरौ
सबै मिलेर,
नयाँ भावना जगाउँ
नव बर्ष फलोस्, फुलोस
भनेर।
किन किन मन मेरो त्यसै नै जली रह्यो
रापिलो आगो बनी तन मेरो बली रह्यो ।
मुहारमा खुशी छैन,अधरमा हाँसो पनि
सुस्ताएर सारा शरीर कमजोर बनी ढली रह्यो ।
जोश,जाँगर खोसिएर मन त्यसै निरश भयो
किन ,किन सारा Continue reading “Acharya Prabha – Man Mero Tyasai Nai Jali Rahyo [Nepali Gajal]”
सम्झिरैछु भाइटिका, म आउन सकिन दाजु
निधारमा भाइटिका लाउन सकिन दाजु ।
बाध्यता नै यस्तै भयो,परदेशमा रुँदैछु
सयपत्रीको मालामा , मुस्काउन सकिन दाजु ।
रमाइलो त्यो पल अनी खुशीको मिलन पनि
चाहेर पनि Continue reading “Acharya Prabha – Ma Aauna Sakina Daju [Shishu Gajal]”
कहिलेकँहि नशाले तिमी, मात्तिएको मन पर्छ
नशाको झोंकमा मसँग, तात्तिएको मन पर्छ ।
मन हो बहलाउन, जे सुकै गर तिम्रो खुशी
नशाले छाडेपछी फेरि,आत्तिएको मन पर्छ ।
म त तिम्रै चाहना हुँ, रिसाउ वा खुसाउ मसँग
रिसले होइन,दङ्याएर, पात्तिएको मन पर्छ ।
मनले माया गरेपछी, हर कुरा नै मीठो हुन्छ
म सँग रिसाएर, कागज झैँ च्यात्तिएको मन पर्छ ।
(अमेरिका)
(गजल बिशेष गरेर शुरा,सुन्दरी लाई लिएर पहिला लेखिने गरिन्थ्यो आजकल भने बिभिन्न कुरालाई समेटेर लेख्न थालिएको छ यो शिशु गजलमा मैले पनि अलिकती नशाकै चर्चा गर्ने प्रयास गरेकिछु )
पिउन देऊ मलाई रसिलो त्यो अधर तिम्रो
जुझाइ राख मसँग नशालु त्यो नजर तिम्रो
एकान्तले सताइरह्यो छट्पटियो मन पनि
दिलको माझ सारुँ कि मायाको त्यो शहर तिम्रो
आलिङनमा बाँधु कि आँखामा लुकाइराखुँ ?
मलाई बुझ्न Continue reading “Acharya Prabha – Piuna Deu Malai Rasilo Tyo Adhar Timro”
सयपत्री मखमली ,गोदावरी अनी चमेलिसङै
मेरो आगन रमायो शायद ।
दुबो अनी अक्षतामा दशै तिहार
जग्मगायो शायद,
म भने झ झल्को आँखाभरी सजाएर
परदेशी हुनुको पीडाबोध सहिरहेछु
साँझको नभलाई चिहाएर
मान्यजनको आशिषको कामना मागिरहेछु ।
त्यो देवी थान,
लिङेपिङमा आफ्नो बैँश साटेर मचियो होला ।
त्यो गाउँको गोरेटो
आषिशको टीका र जमराले ढाक्यो होला
अभावको भकारीमा जमरा टुसाए शायद ।
बर्षौ बर्ष हराएको खुशी
लालुपाते ओठ बनेर मुस्काए होलान ।
म भने,
सम्झना मनभरी पालेर
टाढा हुनुको आघात खपिरहेछु ।
पारी क्षितिजलाई मेरो आगनको
पर्याय मानेर
जुन, तारा झलमल्ल कल्पनामा
सजाइरहेछु ।
नझार्नु थियो आँशुको सागर मैले, झारें तिम्रो सामू
मेरा मनका सारा ब्यथाहरू पनि, सारें तिम्रो सामू
दुखको सागरमा पौडीरहेथें, पाएँ तिम्रो न्यानो हात
आँशुको नदी पार गर्दै, आफूलाई तारें तिम्रो सामू
उडिरहन्थ्यो Continue reading “Acharya Prabha – Timro Saamu”
आचार्य प्रभा – अन्तिम कोशेली गिरिजालाई
एउटा हस्ती अनि
राजनीतिक धरोहरको
समापन …….
आखिर पेवा न हो मृत्यु
कहाँ रोक्न र छेक्न
सक्थ्यो र? सम्बेदना र
मायाका पर्खालहरूले
त्यसैले उ निभेछ
राजनीतिक Continue reading “Acharya Prabha – Antim Kosheli Girija Lai”
उफ! कस्तो बिभत्स सपना देखेँ
सपना कहाली लाग्दो थियो
यस्तो थियो त्यो सपना
म सगरमाथाको शिरमा उभिएर
“आमा” “आमा”……..
चिच्याइ रहेकी थिएँ
अनायस हावाको झोँक्का आएर
मलाई चिसो स्पर्ष दियो,
अनि मलाई Continue reading “Acharya Prabha – Bibhatsa Diwaswapna”