Hima Sharma – Timro Astitwa Khai

हिमा शर्मा – तिम्रो अस्तित्व खै

तिमी त्यही नारी
जहाँ तिम्रो सिरमा सगरमाथा छ
पहाडका लेकबेंसीमा गुराँस फुलेको छ।
तराइका हरिया फाँटहरुमा धान झुलेको छ।
तिमी त्यही नारी तर
तिम्रो अस्तित्व खै?
प्रत्येक Continue reading “Hima Sharma – Timro Astitwa Khai”

Digesh Raut – Maile Haar Khayen Saathi

दिगेश राउत – मैले हार खाएँ साथी, म तिमी जस्तो सच्चा नेपाली बन्न सकिन

धेरै सोचेँ मैले, प्रयत्न धेरै गरे
तिमी जस्तै बर्तमानको खोलो तर्न, ईतिहासको डुंगा पनि चडे
आफ्नै बिगत पल्टाउदै आँफै सँग पनि लडेँ
तर नेपाल र नेपालीको पहिचानको भार मैले बोक्न सकिन
मैले हार खाएँ साथी, म तिमी जस्तो सच्चा नेपाली बन्न सकिन|

तिमीलाई चम्किला हिराका टुकडा झैँ लाग्यो
मैले हिउँका थुप्रा देखेँ,
तिमी सगरमाथाको अगलाई नाप्दै ब्यस्त थियौ साथी
मैले पशु र मान्छे संगै भारी बोकेर हिंडेको देखेँ,
ओखतीको खोजीमा हिडेका डोके-यत्री भेटेँ
सन्सारका अग्ला ८ हिमाल छ भनेर सुनेको थिएँ
एउटा दुइटा त मैले पत्ता लगएँ
अरु त कता हराए भेट्न सकिन
मैले हार खाएँ साथी, म तिमी जस्तो सच्चा नेपाली बन्न सकिन।

हिॐ पग्लेर बनेका खोल्सासँग उर्लदैँ
पहाडका हरिया बन-जङ्गल छिचोल्दै
ठुला-ठुला पहाड काटेर तिमी अगाडी बढ्दै नै थियौ
तिमीझैँ मैले नी प्रयास गरेँ तर सकिन
त्यो ठाउँको बिकट्तासँग मैले झुध्न सकिन
त्यसैले,
म भने फुट्न अटेका हिम्तालबाट बच्दै,अनी भुईँचालो र पहिरो तर्कदै
एकपछि अर्को पहाड उक्लदै र ओरल्दै,एउटा थुम्कोबाट अर्को थुम्को घिर्लिङ् चढ्दै
भिरमा झुन्डिएर घाँस काट्ने घाँसीसँग,
कुटो र कोदलाबोकेर भीर-पाखामा करेसाबारी खन्ने खेतालासँग गफ गर्दै थिएँ
थकेर हैरान थिएँ, तिम्रो तिब्रता सँग-सँगै पाईला चाल्न सकिन
मैले हार खाएँ साथी, म तिमी जस्तो सच्चा नेपाली बन्न सकिन|

फेरि तिमी अगी बढ्दैनै गयौ
तराईका हरिया फाँट बिचै-बिच, धानका बालासँग झुल्दै
उर्लदै बग्ने खोलामा डुबल्की मार्दै,
म भने गोरु र भैंसीले खेत जोतेको हेर्दै थिएँ
अचानक नबाँधेको खोलो उर्लियो
घर-खेत अनी पुल सबै सोरेर लाग्यो
तिम्रो यात्रा चलीनै रह्यो आनि म त्यहीँनै अड्किएँ
मेरो चिट्ठी बोकेको हुलाकको गाडीनी हराएछ बगेर
त्यसैले त्यो रात प्वाल पारेको झुल भित्र टुकी बालेर,
लम्खुट्टेको टोकाइ सहँदै म यो यात्रा-सारांश लेख्दै थिएँ
खुला आकासमुनी बस्दापनी त्यो रात राहतको सास फेर्न सकिन
मैले हार खाएँ साथी, म तिमी जस्तो सच्चा नेपाली बन्न सकिन।

Bikram Subba – Dui Shahar

विक्रम सुब्बा – दुइ शहर

उता चिडियाखाना छ
र्सपहरु छन, गोहीहरु छन्
स्याल र भालूहरु छन्
गिद्धहरु छन्

यता मन्त्रालयहरु छन, संसद र क्याविनेट छ
प्रधानमन्त्री,
मन्त्री,
अध्यक्ष र सांसदहरु छन्
वाग्मतीको पुलले
यी दुबै शहरहरुलाई
चुपचाप जोडिदिएको छ

Sharan Aansu – Nirbastra Aama Haru

शरण आँसु – निर्वस्त्र आमाहरू

युद्धको दुन्दुभी बज्न थाल्यो ,
फेरि-
आशाको गर्भबाट
निराशा जन्मियो ।

निराश भए ती ओठहरू
जसको व्यग्र प्रतीक्षामा
हाँसो फुल्दथ्यो ।

खाण्डवदाह,माटोदाह-
प्रेमदाह र अर्थदाह्का उपक्रमहरूमा
मान्छेहरूले खुलेआम भन्न थाले-
मान्छे : मूर्दावाद ।

फुलकिरीहरूले भन्न थाले –
फूल : मूर्दावाद ।
जुनकिरीहरूले भन्न थाले –
जून : मूर्दावाद ।।

वाणासुरहरूले तान्न लागे-
मृत्युको प्रत्यन्चा।
सर्वत्र गुञ्जियो – युद्धगाथा
मृत्युवस्तीका जीवनहरूको
दारुण शब्दचित्र ।

अनि
ईश्वरको अगाडि निर्वस्त्र ,
निशस्त्र उभिइन्-
आमा कोटरा ।
उनी दानवताबादकी आमा ।
उनी मानवताबादकी आमा ।

उनलाई देखेर
ईश्वर भाग्यो ।
हाँस्यो – समय ।

मुक्तिकामी –
समाधिस्थ हाँसो ,
समाधिस्थ गीत
बटुले निर्वस्त्र आमाहरूले ।

हाँसोको यावत् प्रतिबिम्ब
हाँसोमै देखियो ।
गीतको यावत् प्रतिबिम्ब
गीतमै देखियो ।

हाँसोहरूका वीचको सीमाना,
गीतहरूको वीचको सीमाना-
नाघे ती उन्मुक्त आमाहरूले ।
युद्धरत –
देश, प्रदेशका पार्श्व सीमाना
निशर्त निशर्त नाघीरहे –
आमाहरूले ।

आमाहरूले देख्ता देख्तै-
महान बेबिलोन नगरीको
पतन भए झैं-
अहंकारको दाउमा इन्द्रप्रस्थको
स्वर्गीय साम्राज्य स्वाहा भयो ।
आमाहरूले देख्ता देख्तै-
परम् ईश्वरीय ऐनको इच्छाले
मान्छेहरूको अहम् जल्यो –
लाक्षागृहमा ।।

अनि
हलोको सियोबाट उम्रिएका सीताहरू या
धरतीको अक्षत योनीबाट जन्मिएका
निर्वस्त्र आमाहरूले
राष्ट्रियताको नाममा निर्मित
अराष्ट्रियताको पर्खाल नाघे ।

आमाहरूलाई थाह छ –
उनीहरूको जात आमा हो ;
अर्को उनीहरूको जात हुँदैन ।
त्यसैले त आज पनि
म्याक्मोहन, हिंडनवर्ग , दशगजा र
समानान्तर रेखाहरू –
प्रवेशाज्ञा बेगर
बेरोकटोक
नाघीरहन्छन्-
निर्वस्त्र आमाहरू ।।

Abir Khaling – Gajmer Budhako Anuhar

अबिर खालिङ्ग – गजमेर बूढाको अनुहार

कुनै तरुणीको कम्मरमा
भरिएको गाग्रो भएर
बस्न सक्दैन गजमेर बूढाको अनुहार ।
कुनै नवयौवनाको निम्ति
रुखको हाँगोमा बसेको जोडी रूप्पी पनि
हुन सक्दैन गजमेर बूढाको अनुहार ।

टाडा कतै जाँदा
गजमेर बूढाको अनुहारले
लोधर लगाउँछ
शुभसाइतलाई उसको अनुहारले
अपसगुन जनाउँछ ।

खुकुरी जति चल्छ
त्यतिनै साँझ बिहानको चूल्हा जल्छ
बूढा गजमेरको छातीको समुद्रमा
मुटुको नाव चल्छ
परिवारका चार जोडी आँखामा पनि
सन्तोषको दीयो जल्छ ।
यो भाटी उसको फोक्सो हो
परिवार शरीरमा
श्वास वितरण गरिरहन्छ ।

अभावका रेखाहरुले
उसको जिन्दगीको चित्र
समय क्यानभासमा कोरिदियो
भाग्यको घामले
जिन्दगीको पाखा नछोई अस्ताइदियो ।

अब कहाँ पाइन्छ र खोजेर देश
गजमेर बूढाको अनुहारमा
देश विदेश गईसकेको छ
गजमेर बूढाको अनुहारबाट ।

अरनिकोको हातमा कतै
गजमेर बूढाको बाजेले बनाएको
छिनो र मार्तोल थियो कि?
बलभद्र र अमरसिंहका हातमा
उसकै बाबुले कमाएको खुकुरी पो थियो कि ?
अहिले गजमेर बूढालाई सबैले छि:छि गर्छन
अपसगुन सम्झेर सबैले दूर:दूर गर्छन ।

नियतिलाई मान्दैन ऊ
प्रारब्धसँग गुनासो गर्दैन ऊ ।
त्यसैले लिहिमा फलाम पि्टछ
मान्छेको ईश्वर फलाम /
फलामको ऊ
फलामलाई उसले आकृति दिन्छ
उसको कार्य कति प्रणम्य हुन्छ ।

(Sent to Sanjaal Corps Via Email)

Bibek Dulal Chhetri ‘Damak’ – Gardina Bhandai Thiyo (Gajal)

विवेक दुलाल क्षेत्री “दमक” – गर्दिन भन्दै थियो (गजल)

गर्दिन भन्दै थियो, उ उक्साहट आयो
हेर्दा हेर्दै खुनी हातको फैलावट आयो

फूलहरू मुर्झाएका थिए ,बिश्वास ढलेका
दमित इच्छाहरूको सजावट आयो

लेखिनु Continue reading “Bibek Dulal Chhetri ‘Damak’ – Gardina Bhandai Thiyo (Gajal)”

B J Bantawa Rai – Narabhakshi

बि. जे. बान्तवा राई – नरभक्षी……!

नर्क बिचमा छ यहाँ झिलिमिली,,,
त्यसैले हरेक साँझ यहाँ रंगिन्छन
ईन्द्रको स्वर्ग र यमेको यमलोक झैं
यहाँ ईन्द्रेहरु अप्सरासँग र सोमरस सँग
यमेहरु अबोध अनी अञ्जानका स्वाससँग
हरेक घडी-घडी, किचिन्छन, थिचिन्छन
अनी यहाँ पल पल लुछिन्छन
चौखुराईएको कैदी झैं अप्सराहरु
यहाँ मजबुर छन मरेर जिउन
यो झिलिमिली भित्र कुरुक्षेत्र छ
यहाँ समुन्द्र झै बगेका आँशु छन
चेरापुञ्जी झै आँशुले भिजेका
पाईलै पिच्छे लट्ठिएका देवता छन
यहाँ छाती चिर्ने टनाटन अस्त्रहरु छन
यहाँ एकले अर्काको शिकार गर्दै गरेको
ठुला ठुला नरभक्षी पशुहरु छन
त्यसैले त यहाँ मान्छेलाइ नङ्ग्याईन्छ
बङ्ग्याईन्छ, अनी मान्छेलाई नै खाईन्छ।

Ratna Prajapati – Majhi Dai Dunga Khiyaideu (Nepali Bal Kabita)

रत्न प्रजापति – माझीदाइ डुङ्गा खियाइदेऊ (बाल कविता)
(मुना २०६५ फागुन)

माझीदाइ डुङ्गा खियाइदेऊ
लौन मलाई स्कुल पुर्‍याइदेऊ ।
फेवापारि स्कुल छ फेवापारि गाउँ
साना साना हात-पाइला म कसरी जाऊँ ।

बाबा मेरो परदेशमा आमा मेलापातमा
एक्लै छु म घरमा हजुर, छैन कोही साथमा ।
जीवनको अमूल्य समय खेर जान लाग्यो
हेर्दाहेदै स्कुल पुग्न अबेर हुन लाग्यो ।

सबै जना भन्छन् मलाई धेरै पढ्नुपर्छ
देश उठाउन कम्मर कसी अघि बढ्नुपर्छ ।
धेरैधेरै पढ्छु हजुर ज्ञानी मान्छे बन्छु
सधै सधैं मेरो देश उठिरहोस् भन्छु ।

Bidhya Prasad Ghimire – Sharadagaman

विद्याप्रसाद घिमिरे – शरदागमन

आयो फेरि शरद् रहरको उन्माद लिई साथमा
हिलो मैलो हट्यो सबतिर न मेघ नै आकासमा ।
हरित कुञ्ज दिन दिन गरि वर्ण फेर्दैछ स्वर्णको
चुलिएका शिखरहरू छन् दृष्टान्त अन्नपूर्णको ।।

लेक—बेँसी चहचह झुल्यो नानाथरिका पिङभैंm
सयपत्री र मखमली पूmल फक्रिदियो रङ्गिन भै ।
बर्षा गयो झलमल भयो दसैँ–तिहार बस्तीमा
वायुभित्र चिसोपन बढ्यो नाच्छ उमङ्ग मस्तीमा ।।

स्वच्छ जल कलकल बग्यो बज्यो मृदङ्ग गुञ्जन
वनबुट्यान हाँगा–पातमा ताण्डव नृत्य मञ्चन ।
पूर्ण यौवना उन्मुक्त जूनले हेरिरहन्छे रातमा
यही यामका किन्नरीहरू लजाउँछन् हर बातमा ।।

Narayan Tiwari – Mero Desh Anuhar Herera Banchchha

नारायण तिवारी – मेरो देश अनुहार हेरेर बाँच्छ

म मेरो देशको कथा लेख्दैछु
मेरो देश बाहिर बाहिर हाँस्छ
भित्र तिर रुन्छ
मेरो देश जो कहिल्यै शिर झुकाउँदैन
मेरो देश….
यसका असीम पीडाहरू थुप्रै छन्
यो बाहिर त हिमाल बनेर मुस्काउ“छ
भित्र आँसु खसाउँछ
आह । कति दुर्बल छ मेरो देश
म मेरो देशका खिन्यौटे अनुहारहरू
एक–एक गरी देख्दैछु
म मेरो देशको कथा लेख्दैछु ।
जुन देश आफूभरि,
आफ्नो मुटुभरि गुराँस फुलाएर हाँस्छ
जुन देश सधैं उकाली र ओराली,
बेंसी र भन्ज्याङ रमणीय दृश्यहरूमा
भुलेर, मजबुरन भुलेर
करले–रहरले होइन भुलेर,
आफ्ना तिर्खाहरूलाई, यी नै डाँडाकाँडाहरूमा
यी नै मधेशहरूमा
यी नै कोसी र कर्णालीहरूमा
यी नै मेची र महाकालीहरूमा
आफ्नो अनुहार टकटकी हेर्छ,
मेरो देश अनुहार हेरेर बा“च्छ ।
हो ! मुटुभरि भावना पगाल्न सक्नु
पनि खूबी हो
हो, यो मेरो देशको खूबी हो
उफ् ! यही खूबीमा त उसका सम्पूर्ण
रहरहरू जिउ“छन् ।
रहर–कर
कर–रहर
यो पनि एउटा कथा भइसक्यो
म यी नै भावुकताहरूलाई पगाल्दैछु
म मेरो देशको कथा हाल्दैछु ।
विरान छन् हाम्रा जाज्वल्य क्षणहरू
कहिले आउने….
कहिले पाउने, विरान छन्
केवल बिरानोको आभास छ
र छ त केवल…..
निष्ठुरी मन, जो कहिलेकाहीं कतै
देशसित प्रीति गा“सेर,
कल्पिन्छ….
रुन्छ– कल्पिन्छ
सुन्छ– अ“ध्यारोमा त मुटुभित्र न्यानो
– आभास हुन्छ
हो यो देशको मन पनि यस्तै छ
मेरो देशको मन निश्चय नै यस्तै छ ।
वास्तवमा मेरो देश फक्रिएको फूल होइन
गुरा“स फुल्छन्
चित्त भुल्छ
वास्तवमा मेरो देश
कक्रिएको फूल हो
यो कहिलेकाही“ कतै मात्र
फुलिरहेछ– फुल्छ
केही क्षण मात्र…………..
हेर्नोस् हिमाल केही क्षण
कल्पना गर्नोस्–हा“स्यो…..
कल्पना गरिरहनुस्……
हिमाल रोयो…. हिमाल,
कोसी र मेची बनेर रोयो
हिमाल कर्णाली र महाकाली बनेर रोयो
मेरो देश यी नै आ“सुहरूको मुहान हो …..
आ“सुहरूको मुहान मेरो देश
हिमाल–जो कहिल्यै हा“स्न सक्दैन,
आ“सुहरूको मुटु कहिल्यै हा“स्न सक्दैन
मेरो देश समष्टि वेदनाहरूको पोको हो
म त्यसैले यी वेदनाहरू खोतल्दैछु…
म मेरो देशको व्यथा बोल्दैछु ।
जिन्दगी केही होइन आखिर देश हो
सुकेको जिन्दगी ……
पतझडहरू …… उडाएका सुकेका पात ….
यही त यो देशको जिन्दगी हो
यही त यो देशको पीडा हो ….
वसन्त आउने केवल न्यानो प्यास
मात्र त हुन्छ
हाम्रा घर–आ“गनका फूल–पातहरू
समयमा बढ्दैनन्
समयमा फुल्दैनन्
एक– दुई बढीहाल्लान् तर
सय–सय लड्ने त यस देशको
व्यथा हो
सय– सय फूलपातहरू हाम्रा
कंचनजंघा र धौलागिरिका
पत्तै नपाई गृष्ममा जल्छन्
जाडो त केवल छल हो ….
यो पग्लिरहन्छ, मेरो देश पग्लिरहन्छ
मेरो देश यस्तै–यस्तै विसंगत
प्रकृति–धारा मुन्तिर थिचिएर कहालिन्छ
म यी नै चिच्याहटहरूको माया पाल्दैछु
कृपया विरक्त नहोइदिनुस् …
म मेरो देशको कथा हाल्दैछु ।

Bodhraj Paudel – Godumba Ra Ma

बोधराज पौडेल – गोडुम्बा र म
(मधुपर्क बैशाख, २०६७)

विचरा गोडुम्बा !
झुण्डिन्छ सानो बेलामा
लहरिँदै जाँदा शाखाहरू
निकै पर पुगिसके
गोडुम्बा त्यहीँ छ
सुकेको फूलमा टाँसिएको ।

म निश्चल छु
सायद हतास Continue reading “Bodhraj Paudel – Godumba Ra Ma”

Komal Shrestha Malla – Mero Yaad

कोमल श्रेष्ठ मल्ल – मेरो याद

मेरो याद छाती भरी बगाएर नबस है
मेरो प्यार मुटु भरी सजाएर नबस है
हिजोआज अर्कैको म भइसके माफ गर
विश्वासको दियो बाली हृदय त्यो साफ गर

किन भन्छौ मेरो रूप बषन्तको बहार जस्तो
नचिनेर नबुझेर नगर है विश्वास त्यस्तो
बिनासित्तै रहरलाई नपाल है म भनेर
त्यसै त्यसै जीवनलाई नफाल है म भनेर

लाग्यो भने कालो दाग मेटाउन गाह्रो हुन्छ
पराइको नासो अब कहाँ त्यसै प्यारो हुन्छ
आफुआफै आफनो बाटो पछ्याएर हिडने गर
मनलाई फकाएर खुसी खुसी जिउने गर

Nischal Regmi – Premi Haru Ko Sampati

निश्चल रेग्मी – प्रेमीहरूको सम्पति

थिईनँ कि कतै म योग्य तिम्रो,
के गरूँ ? अब जुटिसक्यो बन्धन् !
घिस्रँदै मेरो धुलौटे पथमा
मलिन भयो तिम्रो रेसमी जीवन।

प्रथम पटक प्रेम प्रस्ताव लिंदै
निकट तिम्रो Continue reading “Nischal Regmi – Premi Haru Ko Sampati”

Sharad Nirola – Bhanera Faida Chhaina

शरद निरोला – भनेर फाइदा छैन

भन्न थाल्यो भने किन भनिस भनेर भन्छन
बोल्न खोज्यो भने किन बोलिस भनेर रोक्छन
नभनुँ त मुख चिलाएर चौपट्ट छ भन्दा
बढ्ता हुन्छस तँ ? भनेर ठोक्छन

देशमा कस्ता कस्ता कुरा भा’का छन् कसले भन्ने?
कति करोड रुपियाँ कता गा’का छन् कसले गन्ने?
बाग्मती र टुकुचामा मात्र होइन मनहरामा पनि
शहरको ढल बगेको कसले देख्ने?

सागपात भनेपछि हुरुक्कै हुने काठमाडौंबासीले
चौंसुर-पालुंग खान छोडेको कसले देख्ने ?
रायोको सागका मूठाका मूठा
गुहे पानीमा धोएको कसले देख्ने?

सडकमा गाडीको जाम छँदाछँदै
मोटर साइकलको बिगबिगी कसले रोक्ने ?
पेटीमा दुई पांग्रे गुड्छन त सडकमा दुई खुट्टे हिडछन्
यो अचम्मको कैफियत कसले बुझ्ने?

न शान्ति छ न सुरक्षा छ
ज्यान संगको खेलबाड कसले हेर्ने
पार्टीपार्टीका बीच महासंग्राम छ
जनताको भलो कसले गर्ने ?

संबिधान नभए देश चल्दैन
त्यसको खाका कसले कोर्ने
जुनसुकै मूला आए पनि
घटीमा छ महिना माग्नै पर्ने !

देशभरि ठूल्ठूला नदी र नाला छन्
तिनका पानी कता फाल्ने
धाराका टुटी जोडले खोल्दा
स्वाँ-स्वाँ आवाज कसले सुन्ने?

जुन बेला बत्ती दरकार छैन
त्यही बेला बत्ती आइ दिने
रात भरि टुकी बाल्नु पर्दा
जनताको मर्का कसले बुझ्ने?

आफुलाई भन्छन जनताको नेता
जनता चाहिं सधैं यता न उता
यो हरिबिजोगको अन्त्य कतै छैन
यो समस्या कसले बुझ्ने?

विश्वमै दुर्लभ यी जन्तुलाई
नेपाली भनी कसरी भन्ने
देश त यिनले मासेकै छन्
दु:ख-पुकारा कोसित गर्ने ?

Bhupin Byakul – Kitaab

भूपिन ब्याकुल – किताब

मेरो हृदयको पुरानो दराजमा
मलाई मनपर्ने
प्रिय किताब छ !

प्रत्येक दिन त्यसका पानाहरु खोल्छु
पाउँछु
हिजोका शब्दहरु फेरिएर नयाँ शब्दहरु टाँसीएका छन्
मानौँ त्यसको पातलो आवरणभित्र अटाएको छ सिङ्गो समुद्र
जहाँ शब्दका नयाँनयाँ छालहरु आउँछन्
त्यही एउटा किताब छ
जसका पृष्ठहरु भित्रबाट
एकाएक हराउँछन् शब्दहरु
र जसरी भरिन्छन् इनारहरु बर्षामा
त्यसरी नै भरिन्छन् किताबका रिक्त पानाहरु

प्रत्येक दिन त्यसका पानाहरु खोल्छु
हिजो दुखाएका शब्दहरु गाएब छन्
हिजो हँसाएका शब्दहरु पनि गाएब छन्
रुप बदलिरहेका शब्दहरु पढेर
म कसरि अर्थ लगाउन सक्छु अ त्यो किताबको ?

मेरो पुस्तकालयमा
जहाँ शब्दहरुको नदी बग्छ
र किताबको सीमनाबाहिर पुगेर टुंगिन्छ
जहाँ शब्दहरुको घाम लाग्छ
र किताबको क्षितिजबाहिर पुगेर डुब्छ
जहाँ शब्दहरुको अर्थ बग्छ
र किताबको भूगोलबाहिर निस्किएर हराउँछ

संसारका सबैसबै प्रेमिहरुसंग छ
शब्दहरु हराउने र भेटिने
अर्थहरु बग्ने र बदलिरहने
प्रेमको किताब !

Keshav Silwal – Dukha Ko Barnamala

केशव सिलवाल – दु:खको वर्णमाला

वर्षौंदेखि घोकिरहेका छौँ
जोसुकैले पढ्न नसक्ने
यो दुःखको वर्णमाला

त्यति सहज हुँदैन
दुःखका अक्षरहरु पढ्न
बाहिरजस्तो देखिए पिन
अर्कै हुन्छन् भित्रका अक्षरहरु
हिमाल र पहाडका अक्षरहरु पढ्न
आफैँ हिमाल र पहाड बन्नुपर्छ
बगर र नदीका अक्षरहरु पढ्न
आफैँ बगर र नदी बन्नुपर्छ

के भन्छन् हँ
घामका यी अक्षरहरु
के अर्थ बोक्छन् हँ
पानीका यी बूँदहरु
कसको स्वतन्त्रताले आत्महत्या गरेको छ
आकाशको विशाल अक्षरको हाँगामा
कस्ता अक्षरहरु खोपिएका छन्
भरियाको ढाडमा
कस्ता अक्षरहरु लेखिएका छन्
आमाको छातीमा

युगौँयुगदेखि पढिरहेका छौँ
हिमालको चिसोले
गालामा खोपिएका चिसा अक्षरहरु
मधेसको समथर फाँटमा
रगत र पसिना एक गरेर
निरन्तर पढिरहेका छौँ
बाढीले थुपारेका घामका काला अक्षरहरु
नाक ठोकिने भीरहरुमा
वर्षौंदेखि पढिरहेका छौँ
अभावका आकाश छुने अक्षरहरु
यी यसरी वर्षौंदेखि पढिरहेका छौँ
भोक र तिर्खाका अक्षरहरु
कसरी अनपढ भयौँ हामी ?

वर्षौंदेखि घोकिरहेका छौँ
जोसुकैले पढ्न नसक्ने
यो दुःखको वर्णमाला
के एक निमेषमा पढ्न सकिन्छ देश ?

Madhav Prasad Ghimire – Phool Ko Thunga

माधबप्रसाद घिमिरे – फूलको थुँगा

फूलको थुँगा बहेर गयो गंगाको पानीमा
कहिले भेट होला है राजै यो जिन्दगानीमा

झरीको पछि झुल्केको घाममा निर चढ्यो पहाडको
भर्खर प्रीति बसेको बेला पीर पर्यो बिछोडको

नहाँसु भने सखीलाई पीर मै हाँसु कसरी
रुउँला राति भनेर आँसु मै साँचु कसरी

रातमा मलाई हेर्दछ टोलाई पूर्वको ताराले
त्यो कान्तिपुरमा सपनाको सुरमा सम्झ्यो कि प्याराले

शब्द – माधव प्रसाद घिमिरे
स्वर – तारादेवी

Bishwa Sigdel – Anshu

विश्व सिग्देल – आँसु

कुनै समय
आँसु हाम्रो शृङ्गार थियो
हामी धुन्थ्यौं आफूलाई
सफासँग
र हामीबीच खुल्दथ्यो
एउटा घमाइलो दिन

दिन, महिना, वर्ष बित्दै गए
हामीले सिक्यौं धेरै कुरा
हाम्रो संसारबाट
हाँस्न Continue reading “Bishwa Sigdel – Anshu”

Biplav Pratik – Durghatana

बिप्लव प्रतिक – दुर्घटना

सडकको बीचमा
एउटा दुर्घटना भएको छ ।
केही छिनअघि नानाथरीका
झन्झटले जेलिएको त्यो मान्छे
अब बन्धनमुक्त भएको छ,
सडकको बीचमा एउटा दुर्घटना भएको छ ।

यता, जिन्दगीमा कति यस्ता कान र आँखा छन्
जो केही सुन्दैनन्, जो केही देख्दैनन्
कति यस्ता मुटु र मगज छन् जो केही अनुभूत गर्दैनन्
यिनीहरूमध्ये कति त मान्छेसरह बाँचिरहेकै छन्,
र हामीहरू पनि यिनीहरूमध्येबाट नै बाँच्तछौँ ।

वास्तवमा हामीहरू पनि दुर्घटनामै परेका हौँ
म त भन्छु विशाल दुर्घटनाका सिकार हौँ हामीहरू
त्यो सडकबीचको दुर्घटना त एउटा मिथ्या हो ।
र यो जिन्दगीको, अहिले हरेक मान्छेले भोगिरहेको दुर्घटना
शाश्वत हो
उफ ! यो कस्तो दुर्घटना ?
यो कस्तो जिन्दगी ?
यो कस्तो शाश्वत ?
यो कस्तो मिथ्या ?

सडकबीच एउटा दुर्घटना भएको छ
र पछारिएका हामी छौँ
धूलोमा मुछिएर सडकमा रगतपछ्य ।

घट्टेकुलो, १४ जुलाई १९९१

Rupesh Rai – Ichchha Haru

रुपेश राई – इच्छाहरू

इच्छाहरू यसपाली पनि
मोसै मोसो भएर भाँड़ामा
चमक ल्याउने कोशिश गरिरहेछ।

गरिरहेछ नित्य
ती इच्छाहरू। तेस्रो विश्व सम्झेर।जाबो त्यो इच्छा।

गरिरहेथ्यो पोहोर पनि
सायद गरिरहनेछ। जबसम्म उ,
उ भएर बाँच्न पाउँदैन।

पाउँदैन उसले त्यही
कुरा जो ‘म’ ले पाइरहेकोछ। पाइरहेकोछ
अगाड़ी, पछाड़ी चारैतिर हिड़ाउन। कुकुरहरू
भुसिया, बुलडाग थरिथरिका।

थरिथरिका हातहरू। हातहरू कालो, सेतो।

थरिथरिका उसका इच्छाहरू
बलात्कृत भए। यसपाली पनि दशैंमा
इच्छहरू, घटुक्क आँशु निलिई विसर्जन गरिदिए।

गरिदिए उसले
आफुलाई विसर्जन ‘म’को शहरमा।
‘म’को गाउँमा अनि ‘म’को गल्लिमा। ‘म’को समाजमा।
‘म’को विचारमा। ‘म’को देशमा।

‘म’को देशमा इच्छाहरू
फस्टाउन पाउँदैन, मौलाउन पाउँदैन। पाउँदैन पुराहुन।
यसैले पनि हो इछ्छहरू यसपाली…
विसर्जन गरिदिएको…।।